Η ελληνική αγορά ακινήτων μετά το σοκ της μνημονιακής περιόδου, έδωσε πάλι σφυγμό στην κτηματαγορά το προηγούμενο 18μηνο, κυρίως λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος από ξένους επενδυτές για Airbnb, Golden Visa αλλά και τοποθετήσεις σε μια αγορά που είχε- και έχει- την προοπτική ανόδου.
Η αλήθεια είναι ότι η «έκρηξη» ζήτησης- στα όρια της στρέβλωσης- ειδικά σε περιοχές υψηλού τουριστικού ενδιαφέροντος, είχε καταλαγιάσει πριν ξεσπάσει η πανδημία, ωστόσο τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας επιβεβαίωναν ότι η τάση ανόδου αγοραπωλησιών και τιμών δεν είναι αναστρέψιμη. Η καραντίνα και το γενικότερο σοκ στην οικονομία φυσικά δεν μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη την κτηματαγορά και το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι το πώς θα βρει την εγχώρια αγορά ακινήτων η επόμενη ημέρα. Η επικαιροποιημένη Έκθεση της ΕΚΤ για τις ευρωπαϊκές οικονομίες αναμφίβολα προκαλεί προβληματισμό.
Η ΕΚΤ βλέπει αρνητικές εξελίξεις στην αγορά ακινήτων
Με φόντο τη γενικότερη εκτίμηση ότι συνολικά οι επενδύσεις θα καταρρεύσουν φέτος λόγω της αβεβαιότητας, η ΕΚΤ υπολογίζει ότι ανάλογη θα είναι η εικόνα ειδικά στην αγορά ακινήτων. Το πρόβλημα θα είναι, μάλιστα, πιο έντονο στις χώρες όπου εφαρμόστηκαν αυστηρότερα περιοριστικά μέτρα για τον κορωνοϊό και κάπως έτσι ο συνδυασμός χαμηλών εισοδημάτων, αδύναμης καταναλωτικής εμπιστοσύνης και υψηλότερης ανεργίας, εκτιμάται ότι θα ρίξει το ποσοστό επενδύσεων στην κτηματαγορά περισσότερο από 2% σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα.
Πώς κινούνται οι τιμές στην Ελλάδα
Στα καθ’ ημάς, τα στοιχεία από την αγορά επιβεβαιώνουν ότι η ζήτηση και οι τιμές «φρέναραν», ωστόσο επ’ ουδενί καταγράφεται πτωτική τάση, παρά μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές της Περιφέρειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του spitogatos, τα οποία καλύπτουν την περίοδο της καραντίνας, οι τιμές στο σύνολο της Επικράτειας σημείωσαν άνοδο κατά 4,8% σε σχέση με το β’ 3μηνο του 2019.
Στο νομό Ηρακλείου η άνοδος ήταν στο 5,5%, στο Λασίθι οι τιμές παρέμειναν σταθερές, στο νομό Ρεθύμνου καταγράφηκε αύξηση κατά 3,2%, ενώ στο νομό Χανίων μείωση κατά 2,1%.
Σε ανοδικό ρυθμό οι αναζητήσεις ακινήτων -Τι κατοικίες προτιμούν οι ενδιαφερόμενοι
Ακόμα πιο ελπιδοφόρα είναι τα μηνύματα για τους μήνες που έρχονται καθώς μετά την άρση του lockdown, οι αναζητήσεις ακινήτων επανήλθαν στον ανοδικό ρυθμό που είχαν σημειώσει στην αρχή του έτους, εμφανίζοντας αύξηση 50% σε όλη την Ελλάδα συγκριτικά με το 2019. Μέσα από την ανάλυση των αναζητήσεων στις ιστοσελίδες του spitogatos κατά τους μήνες Μάιο-Ιούνιο 2020 και σε σχέση με την ίδιο περίοδο πέρυσι, παρατηρήθηκαν, πάντως, κάποιες διαφοροποιήσεις στις προτιμήσεις και τα κριτήρια που χρησιμοποιούν οι επισκέπτες και πιο συγκεκριμένα στην επιλογή κατηγορίας σπιτιού και περιοχής:
– Στην υποκατηγορία κατοικίας, επιλέγουν περισσότεροι μονοκατοικίες/μεζονέτες σε σχέση με διαμερίσματα/στούντιο. Οι συνολικές αναζητήσεις έχουν αυξηθεί, όμως το ποσοστό των χρηστών που αναζητούν διαμέρισμα ή studio έχουν μειωθεί και έχουν αυξηθεί όσοι αναζητούν μονοκατοικία ή μεζονέτα. Αυτό ισχύει τόσο στις πωλήσεις όσο και στις ενοικιάσεις, στην Αθήνα αλλά και τη Θεσσαλονίκη.
– Στην Αττική, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό ψάχνει σε κέντρο Αθήνας, Βόρεια, Νότια και Δυτικά προάστια, αυξάνεται το ενδιαφέρον σε Ανατολικά και υπόλοιπο Αττικής. Ο καταμερισμός των αναζητήσεων που πραγματοποιούνται στην Αττική δείχνει τη ζήτηση να μετατοπίζεται προς τα έξω, αφού η αναλογία όσων αναζητούν σπίτι αυξάνεται στα Ανατολικά προάστια και το υπόλοιπο Αττικής. Στις αναζητήσεις για κατοικίες προς πώληση, μαζί με τα Ανατολικά προάστια και το υπόλοιπο Αττικής, τα Νότια προάστια επίσης καταλαμβάνουν μεγαλύτερο μερίδιο στη ζήτηση σε σχέση με πέρυσι.
Αυξητικές τάσεις και στην οικοδομική δραστηριότητα
Όσον αφορά στην οικοδομική δραστηριότητα, μπορεί ο «κλειστός» Μάιος να σημαδεύτηκε από μείωση των αδειών κατά 9,1%, ωστόσο ο όγκος των νέων οικοδομών αυξήθηκε κατά 5,3%, ενώ συνολικά στο 5μηνο η αύξηση αδειών και όγκου είναι της τάξης του 15,6% και 24,6% αντιστοίχως, γεγονός που δείχνει δυναμική. Αυτό που επισημαίνει, πάντως, η κτηματαγορά είναι ότι οι αλλαγές, που σχεδιάζονται στη φορολογία των ακινήτων, θα πρέπει να είναι τέτοιες που να άρουν τα επενδυτικά αντικίνητρα.
Ο εξορθολογισμός αντικειμενικών- εμπορικών τιμών με ένα μόνιμο, αυτοματοποιημένο σύστημα δεδομένων, όπως επίσης η κατάργηση του Συμπληρωματικού Φόρου που επιβαρύνει φυσικά και νομικά πρόσωπα με πάνω από 600 εκατ. Ευρώ, εκτιμάται ότι θα είναι ένα καθοριστικό βήμα σε αυτήν την κατεύθυνση.