Μοντέλο ΟΣΕ και στο νερό;

Του Φώτη Ποντικάκη *

Το «επιτυχημένο» μοντέλο του ΟΣΕ επιχειρεί να εφαρμόσει η κυβέρνηση και στο ζήτημα του νερού: Πολυδιάσπαση κάθε δημόσιας ή δημοτικής επιχείρησης διαχείρισης του νερού σε 5-6 μικρότερες και στη συνέχεια ιδιωτικοποίηση όσων μπορέσουν. Το μοντέλο αυτό που εφαρμόστηκε τόσο στον ΟΣΕ όσο και στη ΔΕΗ και τον ΟΤΕ, οδήγησε τελικά στην τραγωδία στα Τέμπη.

Προηγούμενες προσπάθειες ιδιωτικοποίησης του νερού στην Ελλάδα απέτυχαν χάρη στις κινητοποιήσεις των πολιτών που περιλάμβαναν τοπικό δημοψήφισμα στη Θεσσαλονίκη (που κατέδειξε τη συντριπτική αντίθεση των πολιτών) αλλά και δικαστικές προσφυγές, μία εκ των οποίων σταμάτησε την προσπάθεια μερικής ιδιωτικοποίησης του νερού στην Αθήνα.

Έτσι, η κυβέρνηση επανήλθε με τροπολογία στο νομοσχέδιο για το περιβάλλον 263 άρθρων και 357 σελίδων που κατέθεσε με ελάχιστες προσχηματικά ημέρες διαβούλευσης που περιλάμβαναν το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας με τίτλο «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων και ενίσχυση της υδατικής πολιτικής».

Σύμφωνα με την Ένωση Διοικητικών Δικαστών, «η διαχείριση των υδάτων, η διαμόρφωση της υδατικής πολιτικής και οι συναφείς αποφάσεις των παρόχων υπηρεσιών ύδατος απομακρύνονται από το Κράτος και ανατίθενται στην αρμοδιότητα της δημιουργούμενης Ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων». Κατά τους διοικητικούς δικαστές «με τον τρόπο αυτό χάνεται ο χαρακτήρας του πόσιμου ύδατος ως κοινωνικού αγαθού, απαραιτήτου για την ζωή και την υγεία των πολιτών και αντί αυτού αντιμετωπίζονται οι σχετικές υπηρεσίες ως ρυθμιζόμενες κατ’ αντιστοιχία με αγορές άλλων αγαθών και υπηρεσιών». (οι υπογραμμίσεις δικές μας)

Επίσης με βάση τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (βλ. ΣτΕ 1906/2014, 190-191/2022), «για την εξασφάλιση της υγείας των πολιτών δεν νοείται παρά μόνο άμεσος κρατικός έλεγχος στους παρόχους υπηρεσιών ύδατος (π.χ. ΕΥΔΑΠ), ο οποίος δεν μπορεί να υποκατασταθεί με την απλή εποπτεία μέσω της ως άνω Ανεξάρτητης Αρχής».

Για όσους δεν εμπιστεύονται όσα λένε οι εργαζόμενοι κι οι δικαστές, θα προτείναμε να ρίξουν μια ματιά στο τι έγινε με την ιδιωτικοποίηση του νερού σε μεγάλες μητροπόλεις όπως στο Παρίσι και το Βερολίνο. Η ποιότητα του νερού χειροτέρεψε, αποκαλύφθηκε ότι είχε υπογραφεί «ρήτρα μυστικότητας» για την ποιότητα του νερού με τις ιδιωτικές εταιρείες και τελικά οδηγήθηκαν στην επανακρατικοποίηση ή επαναδημοτικοποίηση (αγορά από τους Δήμους) των εταιρειών διαχείρισης υδάτων. (Σχετικά δείτε το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου «Μέχρι την τελευταία σταγόνα»).

Θα άξιζε βέβαια να αναφέρουμε και το παράδειγμα της Βολιβίας όπου η ιδιωτικοποίηση του νερού που δόθηκε σε μεγάλη πολυεθνική οδήγησε ακόμη και στην απαγόρευση συλλογής του νερού της βροχής (!) και τελικά σε εξέγερση των πολιτών στην Κοτσαμπάμπα. Κι εκεί μάζεψαν άρον – άρον την ιδιωτικοποίηση.

5-6 ιδιωτικές εταιρείες που θα διαχειρίζονται το νερό στην πράξη σημαίνει πολλαπλασιασμό των τιμών, άγνωστη ποιότητα νερού και κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Κι αν κάτι συμβεί, οι ιδιώτες θα παίζουν την κολοκυθιά για τις ευθύνες. Ας μην επαναλάβουμε τα λάθη που έγιναν αλλού με την ιδιωτικοποίηση του νερού.

* Μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Πράσινων που συμμετέχουν στη συμμαχία «Πράσινο και Μωβ»