Μόλις λίγες ημέρες από την υποχρεωτική επιλογή νέου τιμολογίου ηλεκτρικού ρεύματος από εκατομμύρια νοικοκυριά και οι περισσότεροι καταναλωτές παραμένουν σαστισμένοι εξαιτίας του (ηθελημένου) χάους που έχει προκαλέσει η κυβέρνηση με το νέο σύστημα επιλογής τιμολογίων.
Τα μπλε, πράσινα, κίτρινα, πορτοκαλί, νέα τιμολόγια απλά επιβεβαιώνουν ότι η κυβέρνηση δεν είχε καμία διάθεση να προασπιστεί το γεγονός ότι το ρεύμα είναι κοινωνικό αγαθό και με βάση την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία πρέπει να είναι προσιτό και προσβάσιμο σε όλους.
Αντίθετα, οι αποφάσεις και το νέο σύστημα, καθιστά το ηλεκτρικό ρεύμα ξεκάθαρα κερδοσκοπικό χρηματιστηριακό προϊόν για τους προμηθευτές ενέργειας, ενώ στην καλύτερη περίπτωση υποχρεώνει τους καταναλωτές να ενημερώνονται νυχθημερόν για την πορεία των τιμών. Στην χειρότερη περίπτωση (και δυστυχώς πιο συνηθισμένη) ο καταναλωτής μετατρέπεται σε έρμαιο των χρηματιστηριακών παιγνίων, με αποτέλεσμα όποια επιλογή τιμολογίου και να κάνει να πληρώνει πανάκριβο το ηλεκτρικό ρεύμα.
Είναι προφανές ότι οι απλοί καταναλωτές δεν έχουν ούτε τη γνώση, ούτε τη δυνατότητα να παρακολουθούν διαρκώς τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και ταυτόχρονα να γνωρίζουν πώς αυτές διαμορφώνονται ανά μήνα. Και ακόμα περισσότερο, δεν είναι δυνατό να ζητούν από τον καταναλωτή να λύνει πολύπλοκες μαθηματικές εξισώσεις για να μάθει την τελική τιμή που θα πληρώσει.
Με δεδομένο άλλωστε πως οι τιμές είναι ακόμα άγνωστες, ειδικοί μιλούν για διαφορές μερικών ευρώ μεταξύ των τιμολογίων που προσφέρουν οι πάροχοι στους καταναλωτές οικιακής χρήσης. Δηλαδή, πολύ κακό για το τίποτε, καθώς το μόνο σίγουρο είναι ότι οι καταναλωτές όπως και να έχει θα πληρώσουν πανάκριβα το ηλεκτρικό ρεύμα.
Ανέλεγκτη αγορά
Το νέο σύστημα κάνει πλέον κανόνα την αδιαφάνεια στη διαμόρφωση των τιμών, με σύνθετους μαθηματικούς τύπους που δεν είναι προσιτοί στον καταναλωτή, όπως συνέβαινε και με τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Μεταχρονολογημένη τιμολόγηση με βάση την πορεία της χρηματιστηριακής αγοράς, με τον καταναλωτή να μην γνωρίζει τι θα πληρώσει τον επόμενο μήνα. Ακόμα και αν θεωρητικά οι εταιρείες θα έχουν διαφορετικά τιμολόγια, ο καταναλωτής στην πραγματικότητα θα πρέπει να μαντέψει ποιο από τα προτεινόμενα τιμολόγιο θα τον χρεώσει λιγότερο στο τέλος του μήνα.
Στην ουσία ο μηχανισμός που έχει αντικαταστήσει τη ρήτρα αναπροσαρμογής είναι ένας άγνωστος Χ που θα κάνει τη μεγάλη διαφορά στην τιμή της κιλοβατώρας της ηλεκτρικής ενέργειας και ταυτόχρονα δύσκολη τη ζωή των καταναλωτών. Αυτό που στην πράξη ζητά η κυβέρνηση από όλους τους καταναλωτές (και όχι ως επιλογή από όσους επιθυμούν ή έχουν ειδικές γνώσεις) είναι στην αρχή κάθε μήνα να παρακολουθούν την πορεία της αγοράς και τις προσφορές των εταιρειών, προκειμένου να διαλέγουν το τιμολόγιο που τους συμφέρει.
Ατομική ευθύνη η ακρίβεια
Η πραγματικότητα που διαμορφώνουν οι κυβερνητικές επιλογές είναι ότι οι καταναλωτές θα αναζητούν το φθηνότερο τιμολόγιο ανάμεσα σε παρόχους που πουλάνε ακριβά την ενέργεια. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της κυβερνητικής πολιτικής που τα τελευταία χρόνια επιδοτεί την ακρίβεια με διαφορά «pass», αποφεύγοντας να παρέμβει ώστε να μειώσει τις τιμές της ενέργειας.
Για παράδειγμα η τιμή του μπλε τιμολογίου της ΔΕΗ θα είναι ακριβότερη κατά περίπου 50% έως 55% από τη χονδρική σε σχέση με τα στοιχεία του Δεκεμβρίου, και περίπου 70% σε σχέση με τη χονδρική τιμή του Νοεμβρίου. Δηλαδή η ΔΕΗ που θα έπρεπε να οδηγήσει χαμηλότερα τις τιμές και να συμπαρασύρει και τον ανταγωνισμό, προσφέρει πανάκριβα τιμολόγια με μόνο σκοπό την κερδοσκοπία.
Είναι προφανές ότι την τελευταία περίοδο η προσπάθεια της κυβέρνηση είναι αποκλειστικά επικοινωνιακού περιεχομένου. Οι αρμόδιοι παράγοντες δεν ενδιαφέρονται να εξηγήσουν το νέο σύστημα, απλά προσπαθούν να πείσουν τους καταναλωτές ότι οι αλλαγές είναι προς το συμφέρον των πολλών. Αυτό ακριβώς είναι ο στόχος του πολύπλοκου νέου συστήματος.
Οι τέσσερις προτάσεις τιμολογίων είναι τόσο δυσνόητες ώστε ο καταναλωτής να μην μπορεί ακριβώς να καταλάβει, αλλά παρόλα αυτά να φέρει ολόκληρη την ευθύνη της επιλογής. Αν δηλαδή οι καταναλωτές δεν πληρώνουν φθηνό ρεύμα, για την κυβέρνηση ευθύνη θα έχουν μόνο οι καταναλωτές για την επιλογή που έκαναν.