Συνέντευξη στην Παναγιώτα Μπίτσικα
Με νωπό ακόμη τον απόηχο από τον σάλο που δημιούργησαν παλιές αναρτήσεις της, από τις επιθέσεις περί οικογενειοκρατίας, από βέλη εκ δεξιών και εξ αριστερών, η Μυρσίνη ακούει το «Μονάκριβή μου» του Ναζίμ Χικμέτ και νιώθει τη ζεστασιά του Μάνου, διαβάζει το «Θαύμα του κόσμου» της Μάρως, αφήνει πίσω της τα «ονόματα» και προχωρά στη δική της «ενηλικίωση» διεκδικώντας , όπως λέει, το δικαίωμα ακόμη και στο λάθος…
Το παρελθόν κυνηγά τους ανθρώπους, όπως φαίνεται. Οταν, μάλιστα, κάποιος μπαίνει στην πολιτική του φέρνουν μπροστά όσα έλεγε πριν.
Είναι μικροπολιτική για μένα αυτό. Επίσης, έχεις το δικαίωμα να ζητήσεις συγγνώμη. Εκανες ένα λάθος. Ανθρωποι είμαστε. Εγώ έτσι σκέφτομαι. Εχουν βγάλει κι ένα βίντεο-διαφήμιση που με εμφανίζει σαν να είμαι η αρχιτρομοκράτισσα.
Επειδή είχες κάποτε αναφερθεί στη 17 Νοέμβρη;
Είχα γράψει στα σόσιαλ μίντια. Ομως είναι διαφορετικό το να σκεφτούμε λίγο και μετά να μιλήσουμε, από τη βλακεία που μας είχε πιάσει με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βγαίναμε και γράφαμε ό,τι κοτσάνα μας ερχόταν…
Τι σε πείραξε περισσότερο από την επίθεση που δέχτηκες;
Τίποτα δεν με πείραξε. Απλώς μου έπεσε πολύ. Εχω ξαναδεχτεί επιθέσεις. Με ενόχλησε περισσότερο ότι οι επιθέσεις γίνονται τόσο εκ δεξιών όσο και εξ αριστερών. Και από προερχόμενους από τη ΝΔ και από αυτούς που λένε ότι είναι ΚΚΕ.
Με επίκεντρο την… κληρονομιά του ονόματος;
Ναι. Να σκεφτείς, μου βάλανε στο Facebook φωτογραφία με το φέρετρο του Λοΐζου και από πάνω τη σημαία του ΚΚΕ. Στον πατέρα τον δικό μου, αν είναι δυνατόν. Δηλαδή οι άνθρωποι κάτι δεν έχουν αντιληφθεί.
Σαν μοντάζ;
Ναι. Μην τρελαθούμε . Τι είναι αυτά; Ο Λοΐζος ήταν ΚΚΕ το 1982. Εκεί τον άφησα και τον αφήσαμε όλοι. Το 2019 δεν ξέρουμε τι θα ήταν.
Κάποιοι μίλησαν και για οικογενειοκρατία.
Δεν προκύπτει από πουθενά αυτό. Α, να σου πω ότι η μητέρα μου, η Μάρω Λοΐζου, είχε κατέβει υποψήφια στις τοπικές εκλογές στην Αττική πριν από χρόνια με τον συνδυασμό του Μανώλη Γλέζου για τη Νομαρχία Αθηνών – Πειραιά. Είναι οικογενειοκρατία αυτό; Δηλαδή αν έγραφα στίχους ή μουσική τι θα λέγανε; Αλλά κι εκεί πάλι, θα επρόκειτο για ένα ταλέντο που θα ήθελα να το βγάλω. Πάντως το τι λένε οι έξω το έχουμε βάλει υπερβολικά μέσα στη ζωή μας.
Είναι ένα τίμημα αυτού που λέμε δημοσιότητα;
Από τότε που γεννήθηκα το περνάω. Δεν είναι μόνο τώρα με την κίνηση που έκανα για την πολιτική.
Ποιο δηλαδή;
Το να έχουν οι άλλοι άποψη για το τι πρέπει να κάνει η κόρη του Λοΐζου. Είναι πολύ σκληρό και πολύ άσχημο. Εχω περάσει πολλά χρόνια συζήτησης με τον εαυτό μου για να ηρεμήσω από αυτό, να κάνω ό,τι θέλω εγώ και να μη δίνω σημασία σε κανέναν.
Είναι ένα είδος ενηλικίωσης;
Ναι. Ας το ονομάσουμε ενηλικίωση. Δηλαδή αυτήν τη στιγμή κάνω κάτι μόνη μου και παίρνω την ευθύνη του, ακόμη και αν είναι λάθος. Είναι ενηλικίωση. Γουστάρω. Το κάνω γιατί το θέλω. Ας κάνω το λάθος μου.
Γιατί μπορεί να είναι λάθος;
Απλώς σέβομαι και αυτούς που λένε ότι ίσως είναι λάθος από την άποψη ότι μπορεί να είναι μάταιο, ότι δεν θα με αφήσουν να κάνω αυτό που μπορεί να θέλω, ότι…
Σκέφτεσαι ότι μπαίνεις σε ένα κόμμα που ψήφισε κι αυτό μνημόνιο;
Πιστεύω ότι έπρεπε να συνεχίσουν το μνημόνιο. Τι άλλο μπορούσαν να κάνουν; Ομως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα κοινωνικό πρόσωπο που δεν το έχουν άλλα κόμματα. Δεν το έχει το ΠΑΣΟΚ, ας πούμε, που το συνέκριναν. Μου είπαν γιατί πήρα το «Καλημέρα ήλιε» από το ΠΑΣΟΚ και πάω τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ. Για μένα δεν έχει καμιά σχέση.
Είχες απαγορεύσει στο ΠΑΣΟΚ να χρησιμοποιεί το «Καλημέρα ήλιε» του Λοΐζου, με την είσοδο της χώρας στη μνημονιακή εποχή.
Ναι, το 2011 εξαιτίας των πολιτικών που ακολουθήθηκαν στην Ελλάδα και γι’ αυτό που εξέφραζε πια το ΠΑΣΟΚ.
Σήμερα θα έδινες τραγούδι του Λοΐζου στον ΣΥΡΙΖΑ;
Οχι. Δεν θα έδινα στον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θα έδινα σε κανένα πολιτικό κόμμα. Ο πατέρας μου δεν ζει.
Πολλές φορές οι μουσικές γίνονται σύμβολα.
Γίνονται αν θέλει ο δημιουργός τους. Δεν έχω αυτό το δικαίωμα. Μου είχε ζητήσει ο Γιάνης Βαρουφάκης να χρησιμοποιήσει για το κόμμα που έφτιαξε ένα τραγούδι. Ηθελε σαν ύμνο του κόμματός του το τραγούδι του Λοΐζου σε στίχους Φώντα Λάδη «Η μέρα εκείνη δεν θα αργήσει». Δεν έδωσα την άδεια. Το ίδιο και ο Φώντας ο Λάδης, που είναι και ΚΚΕ, ο οποίος είπε ένα τεράστιο «όχι».
Μέχρι τώρα είχες επαφή με συλλογικότητες, μετείχες σε κάποιες εκδηλώσεις κοινωνικές;
Η ουσιαστική γνωριμία μου με συλλογικότητες ξεκίνησε το 2010 και έφτασε στο αποκορύφωμα τα χρόνια του Συντάγματος το 2011-2012. Εκεί γνώρισα ανθρώπους του κινήματος, τρόπους λειτουργίας και τρόπους σκέψης, κατάλαβα την τρομακτική δύναμη της αλληλεγγύης.
Πριν από δύο τρία χρόνια με κάλεσαν ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Φωτεινή Λαμπρίδη, οι οποίοι μετείχαν στο σωματείο ΑΣΜΑ μουσικοσυνθετών και άλλων δημιουργών, να ασχοληθούμε με την υπόθεση της ΑΕΠΙ. Ετσι μπήκα στο σωματείο ΑΣΜΑ και αρχίσαμε συζητήσεις με την κυβέρνηση – ο Νίκος Ξυδάκης ως υπουργός Πολιτισμού είχε ξεκινήσει το θέμα της διαλεύκανσης του σκανδάλου ΑΕΠΙ. Ηταν ο πρώτος που προχώρησε σε έλεγχο. Ετσι γνώρισα κάποιους ανθρώπους του ΣΥΡΙΖΑ. Είδαν ότι θα μπορούσα να ασχοληθώ με τον πολιτισμό και να προσφέρω και με κάλεσαν. Το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων ήταν σημαντικό. Ο πατέρας μου έφυγε με αυτόν τον καημό.
Ποιος σου πρότεινε να μπεις στο ευρωψηφοδέλτιο;
Μου το πρότεινε ο Χριστόφορος ο Βερναρδάκης. Ηταν κι αυτός από τους πρώτους που είχε ασχοληθεί με την ΑΕΠΙ.
Ποιο είναι το στοίχημα τώρα στις ευρωεκλογές;
Για μένα το στοίχημα είναι να μην ανέβει άλλο η ακροδεξιά στην ΕΕ και επίσης το θέμα του πολιτισμού και των πνευματικών δικαιωμάτων. Ο πολιτισμός είναι ο τομέας τον οποίο γνωρίζω και θα ήθελα να ασχοληθώ. Πιστεύω ότι μπορώ να προσφέρω. Προχωράω και μαθαίνω.
Το χτύπημα στον φασισμό από πού πιστεύεις ότι θα έρθει;
Πιστεύω στη δύναμη του πολιτισμού. Μέσω του πολιτισμού δίνονται δυνατότητες στον άνθρωπο και στην κοινωνία, από το να χτυπά αρνητικές κοινωνικές καταστάσεις μέχρι να προωθείται και ο τουρισμός μας. Είναι σημαντικό να πολεμήσουμε τον φασισμό και να μη μοιρολατρούμε για την άνοδο των ποσοστών τέτοιων σχημάτων. Στο Ευρωκοινοβούλιο μαζί με άλλους αριστερούς να βάλουμε φραγμό και να αλλάξουν οι πολιτικές που μας έφεραν μέχρι εδώ.
Τι έχεις σπουδάσει;
Γραφίστρια είμαι. Εχω τελειώσει τη σχολή Βακαλό, την εποχή που ζούσε η Ελένη Βακαλό, σπουδαίος άνθρωπος. Οταν τέλειωσα τις σπουδές, δούλεψα, ασχολήθηκα με εξώφυλλα δίσκων, περιοδικών, αφίσες κ.ά. Μετά έκανα την κόρη μου, την Εμμανουέλα. Ε, δεν είναι ένας σημαντικός λόγος για να κατέβεις στην πολιτική αυτός; Να κοιτάς το παιδί σου στα μάτια πιο καθαρά και να νιώθεις ότι κάτι προσφέρεις. Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι για να το κάνεις. Σε μένα δόθηκε αυτή η δυνατότητα.
Είσαι ο άνθρωπος που αρπάζει ευκαιρίες; ΄Η πιο σωστά λες ότι έκανες ένα τολμηρό βήμα μπαίνοντας στην πολιτική;
Η κουμπάρα μου η Χαρούλα η Αλεξίου μου τηλεφώνησε προχθές και μου είπε: «Δεν περίμενα να ’χεις τόσο τσαγανό». Αρπαξα μια ευκαιρία να προχωρήσω στη ζωή μου αλλιώς. Το κάνω για μένα και για τους γύρω μου, για όλους μας. Δεν κάνω τη δυνατή. Ο καθένας θα μπορούσε να το κάνει αν ήθελε.
Για να πάρεις την απόφαση ήθελε δύναμη;
Οχι. Δεν ήθελε δύναμη. Δεν νιώθω δυνατή αυτήν τη στιγμή. Ξυπνάω το πρωί με το στομάχι σφιγμένο. Δεν μ’ αρέσει όλη αυτή η επίθεση Αυτό που κατάλαβα είναι ότι έχω τεράστιο πείσμα μέσα μου. Δεν το είχα νιώσει ποτέ. Και με βοηθά πολύ.
Από την άλλη, τι σε στηρίζει στη νέα αρχή;
Αυτό που μένει είναι οι φίλοι μου, που είναι κοντά μου, που μ’ αγαπάνε που με στηρίζουν. Πραγματικά είναι τεράστιο δώρο. Και η κόρη μου…
Σου τηλεφώνησαν φίλοι;
Ολοι όσοι με πήραν μου είπαν «μαζί σου, είμαι», με την έννοια ότι στηρίζουν την απόφασή μου. Ο Φοίβος ο Δεληβοριάς, η Χαρούλα, οι Νταλαραίοι.
Είναι φορτίο το όνομα; Και δύο ονόματα μάλιστα.
Ναι. Αλλά παίζει ρόλο και αυτός που το εισπράττει. Είναι φορτίο γιατί όταν υπάρχουν δύο άνθρωποι σημαντικοί μέσα στο σπίτι, το παιδί μπορεί να νιώθει ότι δεν έχει μεγάλο χώρο να αναπτυχθεί. Με αυτήν τη σκέψη, αυτό που κάνω τώρα, ότι βγαίνω προς τα έξω, προχωράω, είναι σπουδαίο για μένα. Ας κάνω και λάθος.
Ηταν και η μαμά δυνατή, ε;
Πιο δυνατή και πιο χειριστική (γελάει).
Τι θα πει αυτό;
Θα πει ότι όσο ζούσε η μαμά μου δεν μπορούσα να βγάλω αυτό που είμαι. Είχαν γίνει φίλοι της οι φίλοι μου, οι φίλοι μου φίλοι της. Συγγραφέας παιδικών βιβλίων.
Ποιο βιβλίο της μητέρας σου, της Μάρως Λοΐζου, είναι αγαπημένο σου;
Τα έχω όλα της στη βιβλιοθήκη μου. Αγαπημένο μου είναι από μια βραβευμένη σειρά βιβλίων της μητέρας μου «Το θαύμα του κόσμου». Αναφέρεται στο θαύμα της ζωής, στην ίδια τη ζωή. Μου θυμίζει κι αυτό που κάνω. Γουστάρω να κάνω και λάθος και να μάθω. Εχω κάνει πολλά λάθη στη ζωή μου και έχω μάθει από αυτά. Μου αρέσει. Εχω κάνει και επτά χρόνια ψυχοθεραπεία.
Ο πιο μεγάλος φόβος σου ποιος είναι;
Δεν νιώθω φόβο για κάτι. Μόνο τον εαυτό μου φοβάμαι μέχρις στιγμής.
Μοιάζει να αναζητάς να κάνεις κάτι χειροπιαστό. Σαν να αφήνεις την εποχή του ονείρου και του κατά μόνας μπαίνοντας στην πολιτική.
Ναι. Τέλειωσε η περίοδος του κλεισίματος στο σπίτι. Θέλω να ενωθώ με άλλους, να γνωρίσω ποιοι είμαστε μαζί, να μιλήσουμε ο ένας με τον άλλο, να αλλάξουμε τη ρότα της κοινωνίας. Αυτό το νόημα έχει και η συμμετοχή στην Ευρωβουλή. Αυτό το νόημα έχει και ο αγώνας κατά του φασισμού. Δεν βλέπω με μίσος κανέναν. Να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο. Κι ο φασίστας δεν γεννήθηκε κακός. Οδηγήθηκε. Δεν είχε την παιδεία.
Αν «έντυνες» με μουσική αυτήν τη νέα αρχή στη ζωή σου, με την υποψηφιότητα, ποιο τραγούδι θα διάλεγες;
Προτού ανακοινωθεί η υποψηφιότητα ανέβασα στη σελίδα του πατέρα μου στο Facebook, του Λοΐζου, το «Μονάκριβή μου, εσύ στον κόσμο» του Ναζίμ Χικμέτ σε μετάφραση του Γιάννη Ρίτσου. Αυτό μου ήρθε, αυτό με ζέσταινε εκείνη την ώρα. Τον ένιωθα κοντά μου, γιατί εννοείται ότι μου λείπει. Είναι τεράστια αυτή η έλλειψη.
Τι σου λείπει πιο πολύ από τον Λοΐζο;
Η τρυφεράδα του. Η αγκαλιά του. Να αγκαλιαστούμε για πάντα…