Να αντισταθούμε στην ομοφοβία

σχόλιο – επιμέλεια: Ειρηναίος Μαράκης

Όταν μέσα στην κοινωνία (που δεν είναι ένα ενιαίο κι αδιαίρετο σώμα με κοινή κοινωνική, ταξική συνείδηση και με τα ίδια συμφέροντα) υπάρχουν τμήματα που πρωταγωνιστούν ή/και καλύπτουν τις ομο-τρανσφοβικές επιθέσεις (σε συνεργασία με το κράτος, την αστυνομία και τις κυβερνήσεις) και τον σεξισμό και τμήματα που τις παλεύουν και συμπαρατάσσονται με τους αγώνες ενάντια στο ρατσισμό και τον φασισμό, την ισλαμοφοβία και το σύστημα της οικονομικής και κοινωνικής καταπίεσης, αποτελεί το λιγότερο πρόβλημα για τμήματα της Αριστεράς (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ, το καθένα για τους δικούς του λόγους) είτε να υποτιμούν αυτούς τους αγώνες (όπου τους παρουσιάζουν λίγο-πολύ ως κατευθυνόμενους και αποπροσανατολιστικούς), είτε να προσπαθούν να τους εκμεταλλευτούν για να μειώσουν (έτσι νομίζουν τουλάχιστον, τόσο θράσος έχουν) τις επιπτώσεις των αντεργατικών νόμων που ψηφίζουν. Κι είναι πρόβλημα αυτό μεταξύ άλλων γιατί αντί να ξεκαθαρίζει το θολό τοπίο στο ζήτημα οδηγεί στην αναπαραγωγή ομοφοβικών αντιλήψεων, όχι απαραίτητα συνειδητοποιημένων και στοχευμένων.

Όμως αυτή η λογική δεν πρέπει να μας ξαφνιάζει, ούτε να μας ακινητοποιεί – είναι παράγωγο της ιστορικής ήττας του εργατικού κινήματος στη Ρωσία μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση που οδήγησε από την μία στην παλινόρθωση του καπιταλισμού και από την άλλη στην επαναφορά όλων των σεξιστικών αντιλήψεων περί της κεντρικότητας που έχει η οικογένεια στην ανάπτυξη νέων εργατικών χεριών στην υπηρεσία της γραφειοκρατίας και στο πρότυπο του άντρα εργαζόμενου που εργάζεται σκληρά για την βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας στον ανταγωνισμό με τον δυτικό καπιταλισμό • οτιδήποτε δεν εκφράζει αυτή τη λογική και την υπονομεύει, δηλαδή η ελεύθερη διάθεση και υπεράσπιση της ανθρώπινης σεξουαλικότητας ήταν υπό διωγμό. Αντίθετα, αυτή η λογική, μπορεί να μας βοηθήσει να αντιληφθούμε πως μέσω αυτών των διαδικασιών γεννιέται μια νέα πολιτικοποίηση που μπορεί να μην έχει ξεκάθαρη αντίληψη για την καταπιεστική φύση του καπιταλισμού αλλά που καταφέρνει να αναπτύξει συνείδηση για τις σχετικές διεργασίες και που συμμετέχει και στις μάχες που αναπτύσσονται ενάντια στην καταπίεση. Και εδώ μπαίνει το μεγάλο ερώτημα: θα περιορίσουμε αυτή τη δυνατότητα στο όνομα μιας ακαθόριστης, ψευδο-επαναστατικής καθαρότητας ή θα την αξιοποιήσουμε για να προωθήσουμε την κοινή συμμαχία των πολιτικών κι οικονομικών αγώνων με τους αγώνες των καταπιεσμένων ομάδων, όπως τα ΛΟΑΤ άτομα, οι γυναίκες κι οι πρόσφυγες;

Σε αυτό το σημείο πρέπει να υπενθυμίσουμε, κι όπως δήλωσε η Μαρία Στύλλου, υπεύθυνη έκδοση του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα Κάτω, σε σχετική συζήτηση στο φεστιβάλ Μαρξισμός 2017, ότι “δεν υπήρχε πάντοτε καταπίεση των γυναικών (άρα σημειώνουμε κι εμείς και των ΛΟΑΤ ανθρώπων). Δεν υπήρχε στην αταξική κοινωνία. Η καταπίεση γεννήθηκε με τη γέννηση της ταξικής κοινωνίας. Δύο είναι οι βοήθειες σε αυτή την ανάλυση. Η πρώτη είναι της ανθρωπολόγου Eleanor Burke Leacock. Στο βιβλίο της “Οι μύθοι της αντρικής κυριαρχίας”, το οποίο δυστυχώς δεν κυκλοφορεί στα ελληνικά, αποδεικνύει τρία πράγματα. 

Το πρώτο είναι ότι η ανθρώπινη βιολογία δεν καθορίζει τις ανθρώπινες κοινωνίες. Και προσπαθεί να εξηγήσει το πως οι πρωτόγονες κοινωνίες ήταν οργανωμένες όχι με βάση τη βιολογία ούτε με βάση την οικογένεια, αλλά με βάση τις σχέσεις της κοινωνικής ομάδας -οποιαδήποτε μορφή κι αν είχε αυτή- με τη φύση. Ο τρόπος οργάνωσης αυτής της σχέσης με τη φύση καθόριζε και τον τρόπο οργάνωσης της ίδιας της ομάδας, το ρόλο που θα έπαιζε δηλαδή το κάθε άτομο στην κοινωνία. Το δεύτερο είναι ότι αυτή η απόφαση, για το ρόλο του κάθε ατόμου, ήταν συλλογική. Δεν το αποφάσιζε η εξατομικοποιημένη οικογένεια, αν θα δουλέψει ο άντρας ή η γυναίκα, σε ποιες δουλειές, για ποιες ανάγκες. Γινόταν μέσα από τη συλλογική λειτουργία της ομάδας. Το τρίτο είναι ότι η ανατροφή των παιδιών, η εκπαίδευση, η περίθαλψη, το τι θα γίνει με τους γέροντες, ήταν κι αυτό απόφαση της συλλογικής ομάδας που είχε να λύσει αυτά τα ζητήματα”.

Αυτή η εικόνα μπορεί να μας βοηθήσει να αντιληφθούμε πως αυτοί που προκαλούν δεν είναι οι ομοφυλόφιλοι, όπως το θέλει η (άκρο)δεξιά μα και η αριστερή ομοφοβική άποψη αλλά η Εκκλησία, το Κράτος και οι λοιποί ακροδεξιοί. Αυτή (η πρακτική και λεκτική) διαδικασία έχει μόνο ένα όνομα: θεσμικός ρατσισμός και σεις. Αντίθετα, κι αυτό δεν πρέπει ξεχνάμε, είναι το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα που διεκδικεί να  υπερασπιζόμαστε όλες τις διεκδικήσεις του, ανεξάρτητα ποιοι φιλελεύθεροι αστοί πολιτικοί, καπιταλιστικοί θεσμοί και επιχειρήσεις τούς κάνουν το φίλο, τον σύντροφο και τον προστάτη. Αυτή είναι η υποκρισία τους, βαθιά ανάλγητη και βασισμένη σε γερά θεμέλια ρατσισμού.

Είναι ξεκάθαρο νομίζω ότι το σύστημά τους δεν πρόκειται ποτέ να φέρει την απελευθέρωση ούτε των ομοφυλόφιλων ούτε κανενός. Οι ομοφυλόφιλοι και οι λεσβίες ζούνε στο περιθώριο γιατί οι επιλογές τους δεν συμβαδίζουν με την αστική οικογένεια, το θεσμό αναπαραγωγής της εργατικής τάξης που ταιριάζει στα συμφέροντα των καπιταλιστών. Επιπλέον, στις τρανς γυναίκες απαγορεύεται ο αυτοπροσδιοριορισμός της ταυτότητας του φύλου αν δεν περάσουν από χίλια δυο βασανιστήρια: ορμονοθεραπείες, ψυχοθεραπείες, κλπ, και γι αυτές στις παρούσες συνθήκες η πορνεία είναι η μόνη επιλογή. Τα ίντερσεξ άτομα υφίστανται τον ακρωτηριασμό και το βομβαρδισμό με ορμόνες από τη γέννησή τους γιατί δεν ταιριάζουν στο δίπολο γυναίκα-άνδρας που, φυσικά, δεν έχει καμιά σχέση με τα επιστημονικά δεδομένα της βιολογίας. Θα αγνοήσουμε λοιπόν αυτής τη (φρικτή) πραγματικότητα;

Αυτά είναι δεδομένα και πραγματικότητες που πρέπει να αντιληφθεί η Αριστερά (κοινοβουλευτική κι εξωκοινοβουλευτική)  για να είναι με το μέρος και την υπεράσπιση των καταπιεσμένων κι όχι με την πλευρά της αντίδρασης.