Αναταράσσονται οι εύθραυστες ισορροπίες στο μέτωπο των αγωγών φυσικού αερίου από τέσσερις μεγάλες πολιτικές κινήσεις που εκδηλώνονται στη Νότιο και ανατολική Μεσόγειο καθώς και στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ, τη Γερμανία.
Η πολυετής μάχη για τον έλεγχο των κοιτασμάτων και των διόδων μεταφοράς του πολύτιμου φυσικού αερίου για τη μετάβαση της ΕΕ στην ανθρακική ουδετερότητα παίρνει άλλη τροπή με πρωταγωνιστές το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Ελλάδα αλλά και το κόμμα των Πρασίνων στη Γερμανία.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών και πετρελαϊκών ομίλων, η Ευρώπη θα χρειαστεί μέχρι το 2030 επιπλέον ποσότητες φυσικού αερίου 100 δισ. κυβικών μέτρων και συνεπώς η διπλωματική και επιχειρηματική σύγκρουση είναι σφοδρή. Στο επίκεντρο των εξελίξεων και των γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων βρίσκονται:
Το κοίτασμα φυσικού αερίου Ταμάρ το οποίο ανακαλύφθηκε το 2009 ανοικτά του Ισραήλ με αποθέματα της τάξης των 318 δισ. κυβικών μέτρων.
Το project του αγωγού EastMed που θα μεταφέρει αρχικά ποσότητες αερίου 10 δισ. και στη συνέχεια 20 δισ. κυβικών μέτρων από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου και της κυπριακής ΑΟΖ στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Ιταλίας. Ο υπό κατασκευή υποθαλάσσιος αγωγός της Βαλτικής Nord Stream 2 που θα μεταφέρει νέες ποσότητες της τάξης των 55 δισ. κυβικών μέτρων από τη Ρωσία στη Γερμανία.
Οι αναταράξεις στις γεωπολιτικές και επιχειρηματικές ισορροπίες προκαλούνται από την παρασκηνιακή αντιπαράθεση ΗΠΑ – Ρωσίας για την επιρροή της Γηραιάς Ηπείρου μέσω της ενέργειας.
ΤΑΜΑΡ
Οι τελευταίες εξελίξεις που ανακατεύουν την τράπουλα έρχονται από την πολιτική κίνηση Ισραήλ και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για σύσφιγξη των διπλωματικών τους σχέσεων. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η ανακοίνωση του ενεργειακού ομίλου του Ισραήλ Delek Drilling και της πετρελαϊκής εταιρείας των ΗΑΕ Mubadala Petroleum για τη σύναψη προσυμφώνου που προβλέπει την πώληση του μεριδίου της πρώτης 22% στη δεύτερη. Το deal ύψους 1 δισ. δολ. φανερώνει τις συντονισμένες κινήσεις ΗΠΑ, Ισραήλ και ΗΑΕ για την κυριαρχία στις ενεργειακές πηγές που θα προσφέρουν εναλλακτικό εφοδιασμό και επιπλέον ασφάλεια στην ΕΕ. Πρόσφατα ένας εκ των εταίρων της Delek στη διαχείριση του Ταμάρ, η αμερικανική Noble Energy, εξαγοράστηκε από την καλιφορνέζικη Chevron.
EASTMED
Για το έργο έχουν υπογράψει τον Ιανουάριο του 2020 διακρατική συμφωνία οι χώρες της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, ενώ ένθερμος υποστηρικτής του αγωγού των 1.470 χλμ. και προϋπολογισμού ύψους 3 δισ. ευρώ είναι οι ΗΠΑ. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες με πολιτική πρωτοβουλία των υπουργών Ενέργειας της Ελλάδας Κώστα Σκρέκα και του Ισραήλ Γιούβαλ Στάινιτς οκτώ συνολικά χώρες (Ελλάδα, Ισραήλ, Κύπρος, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Β. Μακεδονία και Ουγγαρία) έστειλαν επιστολή στην αρμόδια για την ενέργεια επίτροπο της ΕΕ Κάντρι Σίμσον από την οποία ζητούν τη στήριξη του έργου καθώς και την εναλλακτική όδευση των ποσοτήτων φυσικού αερίου προς τις χώρες των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης. Υπενθυμίζεται ότι ο EastMed έχει σχεδιαστεί να καταλήγει υποθαλάσσια στην Ιταλία.
Ετσι ουσιαστικά το ισραηλινό φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου που θα ελέγχεται από εταιρείες αραβοαμερικανικών συμφερόντων θα φτάνει στην Ευρώπη, κόντρα στην κυριαρχία της Ρωσίας και της Gazprom. Να σημειωθεί ότι πρόσφατα στο τραπέζι… έχει πέσει και η πρόταση της Αιγύπτου για ξεχωριστό αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα.
NORD STREAM 2
Μεγάλη εστία της γεωπολιτικής σύγκρουσης ΗΠΑ – Ρωσίας αποτελεί και η συμφωνία Βερολίνου – Μόσχας για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου της Gazprom Nord Stream 2.
Αίφνης, η Ουάσιγκτον βρήκε έναν σύμμαχο στο Βερολίνο και πρόκειται για το κόμμα των Πρασίνων, οι οποίοι εφόσον εκλεγούν στις επικείμενες ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας έχουν διακηρύξει πως θα σταματήσουν τον Nord Stream 2.