ΟΑΣΘ: Ένα ιδιωτικό μονοπώλιο που άφησε χρέη 2 δις ευρώ στο δημόσιο και κέρδη 325 εκ. ευρώ στους μετόχους

Του Αλέξανδρου Ζέρβα

Η αλήθεια είναι πως όσο περισσότερο έρχονται στην επιφάνεια στοιχεία σχετικά με τα «έργα και τις ημέρες» του ΟΑΣΘ, τόσο περισσότερο η όλη υπόθεση εμφανίζεται ως μια πολύ «αμαρτωλή ιστορία». Όπως είναι επίσης γεγονός πως οι πολύμηνες καθυστερήσεις στην καταβολή της μισθοδοσίας κι οι συνεπαγόμενες κινητοποιήσεις εκ μέρους των εργαζομένων στον Οργανισμό δημιούργησαν μια οριακή κατάσταση για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης, καθώς δε διαθέτουν κάποια άλλη εναλλακτική όσον αφορά στις αστικές συγκοινωνίες.

Από την άλλη, θα πρέπει να επισημανθεί πως ο ΟΑΣΘ ουδέποτε υπήρξε δημόσιος φορέας. Ιδρύθηκε με  νομοθετικό διάταγμα (φέροντας την υπογραφή του βασιλιά Παύλου) το 1957 ως Νομικό πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και κατόπιν συμφωνίας με το Δημόσιο ανέλαβε το μονοπώλιο όσον αφορά στις αστικές συγκοινωνίες στη Θεσσαλονίκη.

Τα «ειδικά προνόμια» ενός μονοπωλίου έξι δεκαετιών

Στις έξι δεκαετίες που μεσολάβησαν (και τις επεκτάσεις των συμβάσεων που συνάφθηκαν) το συγκεκριμένο μονοπώλιο όχι μόνο δεν άρθηκε, αλλά επιπλέον εμπλουτίστηκε με διάφορα καινούρια «προνόμια». Τα βασικότερα από αυτά συνοψίζονται ως εξής:

• Ο ΟΑΣΘ, αν και Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, λάμβανε αντισταθμιστικά για τις υπηρεσίες γενναία επιχορήγηση από τα δημόσια ταμεία για τη συντήρηση του στόλου των λεωφορείων. Αυτή μάλιστα ήταν μεγαλύτερη από την αντίστοιχη που λάμβανε ο ΟΑΣΑ, που και δημόσιος φορέας ήταν και πολύ περισσότερα Μέσα καλείτο να συντηρήσει (λεωφορεία, τρόλεϊ, τραμ, ΗΣΑΠ, Μετρό).
• Με την επέκταση που υπεγράφη το 2008 (από τους υπουργούς Αλογοσκούφη – Χατζηδάκη) έμπαινε «ρήτρα Μετρό», με το ύψος της επιχορήγησης αλλά και τη χρονική διάρκειά της να εξαρτώνται από την πορεία των έργων κατασκευής του. Τότε επικρατούσε η άποψη πως το έργο θα είχε ολοκληρωθεί μέχρι το 2010, οπότε το Μετρό θα έπαιρνε μέρος της επιχορήγησης. Από τη στιγμή όμως που αυτό αποδείχτηκε το «Γεφύρι της Άρτας», ο ΟΑΣΘ συνέχισε να απολαμβάνει το μονοπώλιο, παίρνοντας το σύνολο των χρημάτων.
• Οι μέτοχοι του ΟΑΣΘ είχαν διασφαλισμένα κέρδη ύψους 16 εκατομμυρίων ευρώ (και δη αφορολόγητα) το χρόνο, ακόμη και σε περίπτωση που ο Οργανισμός ήταν ζημιογόνος. Πως γινόταν αυτό; Πολύ απλά τα «περνούσαν» στον ετήσιο ισολογισμό ως έξοδα της εταιρείας.

2 δις έλλειμμα, 325 εκ. κέρδη οι μέτοχοι

Κάπως έτσι λοιπόν φτάσαμε στο σημείο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το ελληνικό Δημόσιο να έχει επιδοτήσει με ποσό άνω των 2 δις ευρώ τα ελλείμματα του Οργανισμού για την περίοδο 1990-2016, τη στιγμή που διανεμήθηκαν περίπου 325 εκ. ευρώ ως κέρδη στους μετόχους (με απόδοση έως κι 745%). Επιπλέον, για την ίδια περίοδο τα έξοδα εμφανίζονται περίπου 3 φορές μεγαλύτερα από τα έσοδα.
Είναι χαρακτηριστικό δε πως την ώρα που οι εργαζόμενοι είχαν φτάσει το καλοκαίρι για μια ακόμη φορά 2-3 μήνες απλήρωτοι, τόσο τα μερίσματα των μετόχων όσο και οι μισθοί των μέχρι πρότινος μελών το Δ.Σ. του Οργανισμού φέρεται να είχαν προπληρωθεί μέχρι το τέλος του 2017.

Η αποϊδιωτικοποίηση κι οι αντιδράσεις

Μπροστά σε αυτό το αδιέξοδο η κυβέρνηση Τσίπρα προέκρινε τη λύση της αποϊδιωτικοποίησης, η οποία ολοκληρώθηκε στα μέσα του καλοκαιριού με την ψήφιση του σχετικού νόμου στη Βουλή καθώς και τον ορισμό νέου Δ.Σ. με πρόεδρο το Στέλιο Παππά. Ο δε αρμόδιος υπουργός Μεταφορών, Χρήστος Σπίρτζης, έβαλε επανειλημμένα στο στόχαστρό του τη ΝΔ κι ειδικότερα τον αντιπρόεδρο του κόμματος, Κωστή Χατζηδάκη, καταλογίζοντάς του ότι ως υπουργός Μεταφορών δεν πέρασε από το Ελεγκτικό Συνέδριο την επέκταση της σύμβασης του 2008. Παράλληλα, άφησε αιχμές και για το γεγονός ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν πήραν, από το 2010 και μετά, στην κυριότητα του Δημοσίου την κινητή κι ακίνητη περιουσία του ΟΑΣΘ, όπως προβλεπόταν από τη σύμβαση του 2001.

Οι αντιδράσεις πάντως απέναντι στη συγκεκριμένη κίνηση δεν άργησαν να έρθουν. Πιο συγκεκριμένα, ο πρώην πρόεδρος του Δ.Σ. του ΟΑΣΘ, Χρήστος Στεφανίδης, καθώς και τρία ακόμη πρώην μέλη του προσέφυγαν στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωση της όλης διαδικασίας, χαρακτηρίζοντάς την αντισυνταγματική. Προγραμματίζεται μάλιστα γενική συνέλευση των πρώην μετόχων, προκειμένου να συντονίσουν τα βήματά τους, ενώ εξετάζεται και το ενδεχόμενο προσφυγής στα ευρωπαϊκά δικαστήρια.

Στ. Παππάς: 100 εκ. τα βραχυπρόθεσμα χρέη

«Προχωρούμε γρήγορα στην αναδιοργάνωση του στόλου των λεωφορείων, με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού της Θεσσαλονίκης» τονίζει μιλώντας στο tvxs ο νέος πρόεδρος του ΟΑΣΘ, Στέλιος Παππάς, προσθέτοντας πως το ζήτημα της μισθοδοσίας των εργαζομένων έχει διευθετηθεί οριστικά. Ακόμη, επισημαίνει την ανάγκη να υπάρξει εντός της επόμενης εβδομάδας συμφωνία με τους εργαζόμενους του ΟΑΣΘ, προκειμένου να μην ενταχθούν στο ενιαίο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Σε ό,τι έχει να κάνει με τα χρέη του Οργανισμού, αναφέρει πως τα βραχυπρόθεσμα ανέρχονται σε 100 εκ. ευρώ, ενώ προσθέτει ότι θα πρέπει να αναμένουμε την ολοκλήρωση της διαδικασίας της εκκαθάρισης, για να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα.

Δημ. Τσερμενίδης: Οι εργαζόμενοι θα βάλουν πλάτη

«Εμείς θα βάλουμε πλάτη σε αυτήν τη νέα εποχή» λέει από τη μεριά του ο πρόεδρος του Σωματείου εργαζομένων στον ΟΑΣΘ, Δημήτρης Τσερμενίδης. «Εμείς καταθέσαμε δική μας πρόταση για την πορεία του Οργανισμού, η οποία είχε και τη στήριξη των τοπικών φορέων. Όμως από τη στιγμή που είδαμε πως η κυβέρνηση έχει την βούληση για την εφαρμογή ενός διαφορετικού σχεδίου, θα ήμασταν αδαείς αν επιμέναμε στην αντίθεσή μας» τονίζει ο κύριος Τσερμενίδης.

Αναφερόμενος στην πρόσφατη διαμάχη που είχε με το Χρήστο Σπίρτζη, τη χρεώνει στη «λάθος ενημέρωση που είχε ο υπουργός από κάποια πρόσωπα». Καλεί δε τον υπουργό Μεταφορών «να αντιληφθεί πως ένα Μέσο Μαζικής Μεταφοράς πρέπει να έχει γενναία επιδότηση». Αμφισβητεί δε την ύπαρξη σημαντικών ελλειμμάτων στον ΟΑΣΘ, αναφέροντας πως «ακόμη κι αυτά που προέκυψαν οφείλονται στη μη καταβολή της χρηματοδότησης».

Σε ό,τι έχει να κάνει με τις διαπραγματεύσεις με τη νέα διοίκηση για την υπογραφή νέας συλλογικής σύμβασης τονίζει μεν πως «οι εργαζόμενοι προσέρχονται με καλή διάθεση», προσθέτει όμως με νόημα ότι «είναι αδιανόητο να συναινέσουμε σε μεγάλη μείωση μισθών. Άλλωστε, ήδη έχουμε υποστεί περικοπή 15% εξαιτίας της κατάργησης των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα αλλά και του επιδόματος άδειας».

Θ. Βούρδας: Μας εκπλήσσουν καθημερινά όσα ανακαλύπτουμε για τα πεπραγμένα στον ΟΑΣΘ

«Οι αστικές συγκοινωνίες επιδοτούνται από το κράτος σε όλο τον κόσμο, προφανώς το ίδιο πρέπει να ισχύει και στη χώρα μας. Οφείλουν όμως να επιτελούν κοινωνικό έργο» ξεκαθαρίζει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Μεταφορών, Θάνος Βούρδας. «Στην περίπτωση του ΟΑΣΘ όμως πέφτουμε καθημερινά από τα σύννεφα με αυτά που ανακαλύπτουμε» επισημαίνει. «Αυτή τη στιγμή είμαστε υποχρεωμένοι να περιμένουμε την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης που διεξάγει η νέα διοίκηση», αναφέρει ο κύριος Βούρδας, επαναφέροντας τις αιχμές περί προσπάθειας παρεμπόδισης της διαδικασίας έρευνας για τα πεπραγμένα στον Οργανισμό από διάφορα «κέντρα». «Έφτασαν στα χέρια μου φωτογραφίες που δείχνουν κάποιους να βγάζουν μαύρες σακούλες από τα γραφεία του ΟΑΣΘ παραμονές της ανάληψης των καθηκόντων της νέας διοίκησης. Τα κατέθεσα όλα στην Εισαγγελία, η υπόθεση έχει ήδη πάρει το δρόμο της» τονίζει χαρακτηριστικά ο  γενικός γραμματέας του υπουργείου Μεταφορών.

 

"google ad"