Οικουμενικοί Έλληνες: Σπύρος Σκούρας

Γεννήθηκε το 1893 στο Σκουροχώρι Ηλείας, ανάμεσα σε μια φωχή οικογένεια με δέκα παιδιά. Η ανέχεια τον έκανε να πάρει το δρόμο της ξενιτιάς από μικρή ηλικία μαζί με άλλα δύο αδέλφια του, φτάνοντας στην Αμερική.
Εκεί τα τρία αδέλφια, δούλευαν νύχτα μέρα ως σερβιτόροι, μπάρμπαν κλπ. Έτσι κατάφεραν μέσα σε 4 χρόνια να εξοικονομήσουν 3.500 δολάρια με τα οποία έφτιαξαν ένα κινηματογράφο τον «Olympia». Αυτή ήταν η αρχή, γιατί αγόρασαν στη συνέχεια και άλλες αίθουσες και έγιναν σχεδόν δικές τους, όλες όσες υπήρχαν στη πόλη Saint Louis. Τότε ήταν η εποχή του βουβού σινεμά και οι αδελφοί Σκούρα σκέφτηκαν να βάλουν οχρήστα κάτω από την οθόνη να παίζει μουσική και αυτό απογείωσε τις εισπράξεις. Έτσι το 1926, κατασκεύασαν ένα κτιριακό συγκρότημα κινηματογράφων το “Ambassador” κόστους 5,5 εκατομμυρίων δολαρίων. Σε πολύ λίγο χρόνο το πούλησαν και με τα χρήματα αυτά αγόρασαν τις κινηματογραφικές εταιρίες «20th Century” και «Fox”, όπου συγχώνευσαν και δημιούργησαν τον Κολοσσό «20th Century Fox”, με πρόεδρο τον Σπύρο Σκούρα, εταιρεία που υπάρχει εως τις μέρες μας.
Το 1932 οι Σκούρα είχαν στην διεύθυνσή τους πάνω από 500 αίθουσες προβολής ταινιών εκτός από την κινηματογραφική εταιρεία τους και όταν η τηλεόραση άρχισε να μπαίνει στη ζωή των ανθρώπων, οι Σκούρα επινόησαν το σύστημα ευρείας εικόνας, το γνωστό Σινεμασκόπ, με πρώτη τη ταινία «ο Χιτών» που εξιστορούσε τα Πάθη του Χριστού και επέφερε το φιλί της ζωής στο χώρο του σινεμά και όπλο στη μάχη με τη τηλεόραση.
Μεγάλες κλασικές ταινίες που άφησαν εποχή, γυρίστηκαν στα στούντιο της «20th Century Fox», όπως «ο Μανδίας», «ο Βασιλιάς κι εγώ», «Οι άνδρες προτιμούν τις ξανθιές», «Κλεοπάτρα» και ένα σωρό άλλες ως σήμερα. Η Μέριλιν Μον Ρόε (Νόρμα Τζην Μπαίηκερ) και η ανάδειξή της σε αστέρα, ήταν δημιούργημα της εταιρείας τους καθώς και σε πληθώρα άλλων πρωταγωνιστών του σινεμά.
Οι αδελφοί Σκούρα, Κωνσταντίνος, Τσαρλς, Σπύρος και Γεώργιος, κατόρθωσαν να ελέγχουν μια τεράστια αλυσίδα προβολής ταινιών στη μεταπολεμική Αμερική, την εποχή αυτή, που το σινεμά θεωρείτο η πέμπτη μεγαλύτερη βιομηχανία στην Αμερική αλλά και το απόλυτο όπλο πολιτικής προπαγάνδας στο κόσμο. Το δεύτερο, έκανε το Σπύρο – όσο κανένας άλλος – να έχει πρόσβαση  επί τριάντα χρόνια στο Λευκό Οίκο άμεση, χωρίς τυπικότητες, από τον Ρούσβελτ εως Νίξον.
Τα πλούτη και η δόξα δεν έκαναν το Σπύρο να ξεχάσει τη πατρίδα του την Ελλάδα και σε όποιον του ζητούσε δουλειά του πρόσφερε και όποιος του ζητούσε βοήθεια του την παρείχε απλόχερα. Το μεγαλύτερο ιστορικό επίτευγμα ήταν η άρση του βρετανικού ναυτικού αποκλεισμού της Ελλάδος το 1942, που επέφερε το θάνατο από τη πείνα και την έλλειψη φαρμάκων σε 360.000 Έλληνες, κυρίως παιδιών. Και αυτό με ηρωική προσπάθεια κατάφερε να πείσει τους Τσόρτσιλ και Ίντεν γι αυτό αλλά και για άμεση ναύλωση Σουηδικών πλοίων για τη τροφοδοσία της Ελλάδας με φάρμακα και τρόφιμα. (Ο Ωνάσης τότε αρνήθηκε να διαθέσει το στόλο του. Αυτό ήταν και η αιτία, που οι δύο άντρες από καλοί φίλοι που ήταν, να μη ξαναμιλήσουν πια). Ενώ ο Σπύρος διηύθυνε μια πολυεθνική εταιρεία, βρήκε χρόνο και συγκέντρωσε υλικό αξίας 250 εκατ.δολαρίων σε τρόφιμα και φάρμακα, για τη πατρίδα του την Ελλάδα.
Το 1948 κατάφερε να εκλεγεί ο Αθηναγόρας και ν’ αναγνωριστεί ως ηγέτης των Ορθοδόξων, ο ίδιος, δε, συνόδευσε τον Πατριάρχη στη Κωνσταντινούπολη με το προσωπικό αεροπλάνο του προέδρου Τρούμαν.
Το 1956 κατέστησε δυνατή τη συνάντηση του Καραμανλή με τον Αϊζενχάουερ στο Λευκό Οίκο, αλλά και να πείσει τους Βρετανούς ν’ αποδεχτούν τον Μακάριο. Ενώ την ίδια χρονιά πρότεινε στον Ίντεν να δώσει καθεστώς κοινοπολιτείας στη Κύπρο, ώστε ν’ αναχαιτιστούν οι τουρκικές επιδιώξεις και να διαμορφωθούν οι συνθήκες σε βάθος χρόνου για την ένωση της με την Ελλάδα. Στα μεταπολεμικά χρόνια ο Σκούρας προσπάθησε να φέρει ξένα κεφάλαια στην  πατρίδα του για ν’ ανορθωθεί η οικονομία. Γι αυτό το σκοπό έφερε τον φίλο του Τομ Πάππας, που με την εταιρεία του «Εσσο Πάππας» επένδυσε στον χώρο των καυσίμων με κεφάλαια ύψους 100 εκατ.δολαρίων. Το 1957 για ν’ αναδείξει την Ελλάδα τουριστικά, έρχεται και γυρίζει τη ταινία «το παιδί και το δελφίνι», με γυρίσματα στην Ύδρα, Ακρόπολη, Επίδαυρο και Μετέωρα. Γύρισε επίσης σε ελληνικό έδαφος τις παραγωγές «οι 300 της Σπάρτης” το 1969 και το “Συνέβη στην Αθήνα”.
Ο μεγάλος αυτός Έλληνας πρόσφερε τόσα πολλά στη χώρα του όσο κανένας άλλος ευεργέτης. Συνέβαλε τα μέγιστα για τη μεταπολεμική ανόρθωση της Ελλάδας, πιέζοντας την αμερικανική κυβέρνηση να ενισχύσει τη κατεστραμένη χώρα. Το 1945, η περιοδεία του στη χώρα καταγράφηκε από κινηματογραφικό συνεργείο που ο ίδιος έφερε και πρόβαλε στις αίθουσες της εταιρείας του στις ΗΠΑ, διαμορφώνοντας τη κοινή γνώμη υπέρ της Ελλάδος, χρησιμοποιώντάς το σα δεκανίκι, στις προσπάθειες του για τη βοήθεια της κυβέρνησης των ΗΠΑ προς τη χώρα μας και υλοποίηση αυτού του αγώνα με το Δόγμα Τρούμαν αλλά και τη συνέχιση αυτού με το σχέδιο Μάρσαλ.
Ο Μεγάλος Έλληνας θ’ αφήσει τη τελευταία του πνοή το 1971 σε ηλικία 78 ετών απο καρδιακή προσβολή στη Ν.Υόρκη, αφήνοντας πίσω του, τη γυναίκα του Σαρούλα και πέντε παιδιά.
Θεωρώ μεγάλη μου τιμή που κατάφερα να γράψω μερικές σειρές γι αυτόν το μεγάλο Έλληνα που πρόσφερε τόσα πολλά σε μια μικρή χώρα , τη χώρα του, τη χώρα μας. Του είμαι ευγνώμων.

Μιχαήλ Γ. Κελαϊδής