Οι ζημιές που προκαλεί το στρες στον εγκέφαλο

Το άγχος μας επηρεάζει με πολλούς τρόπους. Διαταράσσει τον ύπνο μας, επηρεάζει τη διάθεσή μας και μπορεί να μας κάνει να αρρωστήσουμε. Αλλά πιο σοβαρά φαίνεται επίσης να βλάπτει τον εγκέφαλό μας, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Όλοι μας στρεσαριζόμαστε συχνά. Αλλά το τακτικό επίμονο στρες μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το σώμα μας και το μυαλό μας. Μπορεί να μας κάνει κουρασμένους ή ευερέθιστους, να προκαλέσει άγρυπνες νύχτες, καθώς και απώλεια όρεξης και λίμπιντο. Το άγχος μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για διάφορες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών και γαστρεντερικών ασθενειών, και του διαβήτη.

Πρόσφατα, μια ομάδα ερευνητών ιατρών επιχείρησε να μάθει πώς το στρες επηρεάζει τον εγκέφαλο. Τα αποτελέσματα που δημοσιεύθηκαν στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Neurology, επεσήμαναν ότι μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη στον εγκέφαλο μας, όπως την απώλεια μνήμης καθώς και συρρίκνωση του ιστού σε ορισμένα σημεία του εγκεφάλου.

Τα ευρήματα της έρευνας

Στη μελέτη έλαβαν μέρος 2.231 άτομα. Στους συμμετέχοντες δόθηκαν πολλές γνωστικές εξετάσεις ενώ υποβλήθηκαν και σε ψυχολογικές εξετάσεις για να ανιχνεύσουν οι ειδικοί τις ικανότητες σκέψης και μνήμης τους.

Οι ερευνητές πήραν επίσης δείγμα αίματος για τη μέτρηση των επιπέδων κορτιζόλης, γνωστής και ως ορμόνης του στρες, στο αίμα και διαπίστωσαν ότι τα υψηλότερα επίπεδα στρες μεταφράζονται σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα και αυτά σε κακή επίδραση στη μνήμη και τη νοητική ικανότητα, αλλά και σε μικρότερο όγκο εγκεφαλικού ιστού σε ορισμένα σημεία

Εξηγώντας τα ευρήματα της μελέτης, η Δρ Sudha Seshadri, καθηγήτρια Νευρολογίας στο UT Health του San Antonio, τόνισε ότι υπήρχε απώλεια μνήμης και συρρίκνωση του εγκεφάλου σε σχετικά νέους ανθρώπους εξαιτίας του στρες. Ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Justin B. Echouffo-Tcheugui, βοηθός καθηγητή ιατρικής στο Johns Hopkins, τόνισε επίσης, ότι τα συμπτώματα απώλειας μνήμης που σχετίζονται με το άγχος και βλάβης του εγκεφάλου μπορεί να μην είναι εμφανή μέχρι να έχουν ήδη γίνει πολλές βλάβες.

Οι ειδικοί έχουν επισημάνει στο παρελθόν, ότι η ορμόνη του άγχους, η κορτιζόλη, αυξάνεται στο αίμα όταν ένα άτομο αντιμετωπίζει συνεχείς απειλές που κάνουν το σώμα να είναι «ετοιμοπόλεμο» για να τις αντιμετωπίσει.  Αυτή η ορμόνη διακόπτει αρκετές σωματικές λειτουργίες και επικεντρώνεται στον «αναμενόμενο κίνδυνο». Και ενώ, έπειτα από μια κρίση στρες τα επίπεδα κορτιζόλης που είναι υψηλά πρέπει να πέσουν και οι λειτουργίες του σώματος να επανέλθουν στο φυσιολογικό, σε κάποια άτομα αυτό δεν συμβαίνει. Τα επίπεδα κορτιζόλης παραμένουν υψηλά και πυροδοτούν συνεχόμενες απειλές για το σώμα. Αυτό οδηγεί σε προβλήματα όπως έντονο άγχος, εμφάνιση καρδιακών παθήσεων, έναρξη κατάθλιψης, αύξηση ή απώλεια βάρους, δυσκολία στον ύπνο, πονοκεφάλους, δυσκολία συγκέντρωσης και γενικά σε καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από τους επιστήμονες ως «μετεωρολογική βλάβη» για τον οργανισμό μας. Επιπλέον, όπως λένε, ο εγκέφαλος επηρεάζεται περισσότερο επειδή είναι ζωτικής σημασίας να λαμβάνει θρεπτικά συστατικά για να λειτουργεί κανονικά.

Μάλιστα, προηγούμενες μελέτες που ασχολήθηκαν με τη σχέση μεταξύ των επιπέδων κορτιζόλης και της απώλειας μνήμης εστίασαν ως επί το πλείστον σε ηλικιωμένους, καθώς αποτελεί την πιο επισφαλής ομάδα για προβλήματα μνήμης. Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που εξετάζει τη σχέση των επιπέδων κορτιζόλης και απώλειας μνήμης σε νεότερα άτομα. Όπως υπογραμμίζει η Δρ.Sheshadri  οι συμμετέχοντες είχαν μέσο όρο ηλικίας τα 48 έτη.

Επιπλέον, ενώ οι παλαιότερες μελέτες επικεντρώθηκαν σε μια περιοχή του εγκεφάλου – τον ιππόκαμπο – που αποτελεί την έδρα της μνήμης, για να ανιχνεύσουν τη συσχέτιση της απώλειας μνήμης και της κορτιζόλης, αυτή η μελέτη εξέτασε με μαγνητική MRI του εγκεφάλου, όλο το πεδίο. Επιπροσθέτως για τη μελέτη, λήφθηκαν υπόψη παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα όπως η ηλικία, το φύλο, ο δείκτης μάζας σώματος, η πίεση του αίματος, το κάπνισμα, το εκπαιδευτικό καθεστώς, το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο κ.λπ..

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι εκείνοι που είχαν τα υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης είχαν τη μεγαλύτερη απώλεια μνήμης. Εκείνοι με υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης είχαν επίσης μικρότερο εγκεφαλικό ιστό και έτσι μειώθηκε η εγκεφαλική τους ικανότητα. Οι ειδικοί επεσήμαναν, ότι αυτές οι αλλαγές εμφανίζονται σε μεσήλικα άτομα καθώς με το πέρας της ηλικίας υπάρχει πιθανότητα περισσότερης συρρίκνωσης του εγκεφάλου και περισσότερης απώλειας μνήμης.

Διαπίστωσαν επίσης, ότι οι γυναίκες φάνηκαν να επηρεάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό από την κορτιζόλη από ότι οι άνδρες, καθώς το μέγεθος του εγκεφάλου τους συρρικνώθηκε περισσότερο. Οι ερευνητές εκτίμησαν πως πιθανόν τα οιστρογόνα να είναι αυτά που διαδραματίζουν κάποιο ρόλο σε αυτό.

Οι ειδικοί συστήνουν

Σύμφωνα με τη Δρ. Sheshadri, αυτή είναι μια μελέτη που αφορά τη σύνδεση μεταξύ των επιπέδων κορτιζόλης και της απώλειας μνήμης και όχι μια μελέτη που εστιάζει στις αιτίες και τα αποτελέσματα αυτών. Ωστόσο, διαφάνηκε καθαρά ότι υπάρχει άρρηκτη σχέση μεταξύ του στρες και της απώλειας μνήμης γι αυτό όπως είπε, οι άνθρωποι πρέπει να κάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής για να μειώσουν το άγχος τους.

Ενώ, ο καθηγητής Echouffo-Tcheugui συμπλήρωσε ότι το επόμενο βήμα θα είναι μια προοπτική μελέτη για να δουν πώς το άγχος μεταβάλλει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Πρόσθεσε επίσης, ότι μπορεί να είναι πολύ νωρίς για να εξετάσει κανείς την «παρέμβαση» για την εξάλειψη των ζημιών που σχετίζονται με το άγχος. Η πρόληψη και η μείωση του στρες θα ήταν μια πιο έξυπνη επιλογή, όπως είπε και οι πιο ενδεδειγμένες μέθοδοι για τη μείωση του άγχους περιλαμβάνουν τον επαρκή ύπνο, την άσκηση και το διαλογισμό.

"google ad"