Δεν το περίμεναν στις ΗΠΑ, αλλά αυτό που φαινόταν αρχικά ως μία περίεργη ταλαιπωρία (για τις ελλείψεις στη βρεφική φόρμουλα μιλάμε) έχει πλέον εξελιχθεί σε μία μεγάλη εθνική κρίση.
Σε πολλές πολιτείες, συμπεριλαμβανομένου του Τέξας και του Τενεσί, πάνω από το ήμισυ της φόρμουλας έχει εξαντληθεί στα καταστήματα. Σε εθνικό επίπεδο, το 40% του βρεφικού γάλατος είναι εκτός αποθέματος και καταλαβαίνουμε αυτό τι σημαίνει αν σκεφτούμε ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2021 τα ίδια αποθέματα ήταν είκοσι φορές περισσότερα.
Όλη αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει τους γονείς να στοκάρουν γάλατα, με επακόλουθη συνέπεια και οι έμποροι λιανικής όπως η Walgreens, η CVS και η Target να έχουν προχωρήσει στον περιορισμό του ορίου των αγορών.
“Είναι πραγματικά τρομακτικό”, είπε στους Times η Κάρι Φλέμινγκ, μία μητέρα που ζει στην Αλαμπάμα. Η τριών μηνών κόρη της μπορεί να πάρει μόνο μια μάρκα φόρμουλας και η Φλέμινγκ δεν μπορούσε να τη βρει πουθενά κοντά της. Τελικά εντόπισε τέσσερα μικρά κουτάκια στη Νέα Υόρκη -αρκετά μακριά- για 245 δολάρια.
Η έλλειψη των αγαθών δεν είναι κάτι καινούργιο, ούτε καν για τους Αμερικανούς. Αλλά ο περιορισμός, αυτό που εδώ συχνά το λέμε μεταφορικά “να αγοράζεις με δελτίο”, είναι κάτι καινούργιο και με το παραπάνω. Πώς οδηγήθηκαν, λοιπόν, σε αυτήν την κατάσταση;
Τρεις παράγοντες οδηγούν στην έλλειψη βρεφικής φόρμουλας στις ΗΠΑ: τα βακτήρια, ένας ιός και εμπορική πολιτική της χώρας.
Πρώτα ας πούμε για τα βακτήρια. Μετά τους πρόσφατους θανάτους τουλάχιστον δύο βρεφών από μια σπάνια λοίμωξη, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων ερεύνησε την Abbott, μία σημαντική παραγωγό βρεφικών παρασκευασμάτων, και ανακάλυψε ίχνη του παθογόνου Cronobacter sakazakii σε ένα φυτό του Μίσιγκαν. Ως αποτέλεσμα, η FDA ανακάλεσε πολλές μάρκες φόρμουλας και οι γονείς συμβουλεύτηκαν να μην αγοράσουν ή να χρησιμοποιήσουν κάποια φόρμουλα που να συνδέεται με το συγκεκριμένο φυτό.
Οι ανακλήσεις προϊόντων δυστυχώς είναι ένα συχνό φαινόμενο. Χιλιάδες φάρμακα και προϊόντα ανακαλούνται κάθε χρόνο, εντούτοις το γεγονός αυτό ούτε προκαλεί κατάρρευση στα φαρμακεία ούτε περιορισμό στη διάθεση. Οπότε μάλλον κάτι άλλο συμβαίνει εδώ.
Και αυτό μας φέρνει στην δεύτερο παράγοντα: στον ιό. Η πανδημία έχει δυσχεράνει κάθε είδους αλυσίδες εφοδιασμού, αλλά καμία δεν έχει υποφέρει τόσο πολύ όσο η αγορά που περιστρέφεται περισσότερο από το βρεφικό γάλα.
“Κατά την άνοιξη του 2020, οι πωλήσεις φόρμουλας εκτοξεύτηκαν ανοδικά, καθώς οι άνθρωποι συσσώρευαν φόρμουλες όπως ακριβώς συσσώρευαν χαρτί υγείας”, είπε ο Λάιμαν Στόουν, διευθυντής έρευνας στην εταιρεία συμβούλων Demographic Intelligence, στον δημοσιογράφο του Atlantic, Ντέρεκ Τόμπσον.
Στη συνέχεια, καθώς “οι οικογένειες έκαναν τη δουλειά τους μέσω των αποθεμάτων τους, οι πωλήσεις έπεσαν πολύ. Αυτή η ταλάντωση έκανε εξαιρετικά δύσκολο τον προγραμματισμό της παραγωγής. Ήταν πολύπλοκο να αποκτήσεις μια ιδέα για το πραγματικό μέγεθος της αγοράς”. Εν τω μεταξύ, η έρευνα του Στόουν διαπίστωσε και κάτι ακόμα: η αύξηση των γεννήσεων στις αρχές του 2022 αντιστοιχούσε με μια “πολύ δραματική μείωση στα ποσοστά θηλασμού” μεταξύ των νέων μητέρων, γεγονός που με τη σειρά του αύξησε τη ζήτηση για γάλα.
Δηλαδή για να καταλάβουμε τι έχει γίνει: η ζήτηση για βρεφική φόρμουλα αυξήθηκε επειδή οι γονείς στόκαραν το 2020, με αποτέλεσμα στη συνέχεια η ζήτηση να μειωθεί και επομένως να μειωθεί και η παραγωγή. Και τώρα, με όλο και περισσότερους ανθρώπους να γίνονται γονείς, οι παραγγελίες αυξάνονται ταχύτερα από ότι ανακάμπτει η προσφορά.
Τέλος, ο τρίτος παράγοντας: η ρυθμιστική και εμπορική πολιτική των ΗΠΑ. Και ενώ αυτό μπορεί να μην ακούγεται τόσο ενδιαφέρον για τους περισσότερους ανθρώπους όσο τα βακτήρια και οι ιοί, μπορεί να είναι και το πιο σημαντικό κομμάτι της ιστορίας.
Ο κανονισμός της FDA για τη φόρμουλα είναι τόσο αυστηρός που τα περισσότερα από τα προϊόντα που παράγονται σε εμάς εδώ στην Ευρώπη είναι παράνομο να πωληθούν εκεί, λόγω τεχνικών παραγόντων.
Ωστόσο, μια μελέτη διαπίστωσε ότι πολλές ευρωπαϊκές φόρμουλες πληρούν τις διατροφικές οδηγίες του FDA -και, κατά κάποιο τρόπο, μπορεί να είναι καλύτερες από τις αμερικανικές φόρμουλες, επειδή η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύει ορισμένα σάκχαρα, όπως το σιρόπι καλαμποκιού, και απαιτεί τα παρασκευάσματα να έχουν υψηλότερο μερίδιο της λακτόζης.
Μερικοί γονείς που δεν νοιάζονται για την πολιτική του FDA προσπαθούν να παρακάμψουν τους κανονισμούς, παραγγέλνοντας φόρμουλα από την Ευρώπη μέσω τρίτων προμηθευτών. Όμως οι Αμερικανοί τελωνειακοί πράκτορες κάνουν πολύ συχνά κατάσχεση σε αυτά τα εμπορεύματα μόλις πάνε να περάσουν τα σύνορα.
Η πολιτική των ΗΠΑ περιορίζει ακόμα και την εισαγωγή φόρμουλας που πληροί τις απαιτήσεις του FDA. Σε πολύ μεγάλα φορτία, ο φόρος στις εισαγωγές παρασκευασμάτων μπορεί να υπερβαίνει ακόμη και το 17%. Και υπό τον Τραμπ, οι ΗΠΑ συνήψαν μια νέα εμπορική συμφωνία που αποθαρρύνει ενεργά τις εισαγωγές παρασκευασμάτων από τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της χώρας, τον Καναδά.
Και δεν σταματάμε εδώ. Η πολιτική της Αμερικής προκαλεί θέματα στη βιομηχανία με έναν ακόμη τρόπο. Το Υπουργείο Γεωργίας έχει μια ειδική ομάδα που ονομάζεται WIC -συντομογραφία του Ειδικού Προγράμματος Συμπληρωματικής Διατροφής για Γυναίκες, Βρέφη και Παιδιά- που παρέχει μια ποικιλία υπηρεσιών σε έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες και στα μικρά παιδιά τους. Είναι επίσης ο μεγαλύτερος αγοραστής γάλακτος για βρέφη στις Ηνωμένες Πολιτείες, αναθέτοντας συμβάσεις σε μικρό αριθμό εγκεκριμένων εταιρειών.
Ως αποτέλεσμα, η βιομηχανία της βρεφικής φόρμουλας στις ΗΠΑ είναι πολύ μικρή από το σχεδιασμό της. Μια ανάλυση του 2011 από το USDA ανέφερε ότι τρεις εταιρείες αντιπροσώπευαν σχεδόν όλες τις πωλήσεις φόρμουλας στις ΗΠΑ: η Abbott, η Mead Johnson και η Gerber.
“Η Abbott δεν φοβάται ότι οι καταναλωτές θα την εγκαταλείψουν”, είπε στους Times η Σάρα Μίλερ, εκτελεστική διευθύντρια του American Economic Liberties Project. “Και δεν φοβάται και την κυβέρνηση, η οποία έχει ένα αξιολύπητο ιστορικό όσον αφορά τη λογοδοσία ισχυρών εταιρειών και στελεχών”.
Από τη δική της μεριά, η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει επικεντρωθεί στην επέκταση της εγχώριας παραγωγής φόρμουλας προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των οικογενειών. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η εμπορική τους πολιτική.
“Οι ΗΠΑ είναι μια αγορά αιχμάλωτη από εγχώριους παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων όπως η Abbott, και σε περιόδους κρίσης, η έλλειψη εναλλακτικών προμηθειών γίνεται πολύ μεγάλο πρόβλημα”, θα πει στον Atlantic ο Σκοτ Λινσικόμ, διευθυντής γενικών οικονομικών και εμπορίου για το Ινστιτούτο Cato, ενός φιλελεύθερου think tank.
Ο ίδιος, πιστεύει ότι η λύση δεν μπορεί να είναι μόνο η αύξηση της εγχώριας αγοράς.
“Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μεγιστοποιήσουμε το συνολικό παγκόσμιο απόθεμα καθώς και την ευελιξία σε όλο το σύστημα. Το που θα βρίσκεται η προμήθεια γεωγραφικά δεν έχει τόση σημασία, όσο το να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερα μέσα σε ένα ευέλικτο σύστημα που μπορεί να αντικαταστήσει την προμήθεια ενός εργοστασίου με ένα άλλο”, θα πει ολοκληρώνοντας.