Οι σύγχρονες τρεις χάριτες

Γράφει ο Νίκος Ανδρουλάκης*

Με αφορμή την έκδοση των δύο νέων βιβλίων ποίησης της αγαπητής συναδέλφου Πηνελόπης Ντουντουλάκη και την απόκτηση του διπλώματος Συμβούλου Ψυχικής Υγείας από την ίδια, γράφω αυτό το κείμενο με τίτλο “Οι Σύγχρονες Τρεις Χάριτες”.

Αγαπητή Πόπη,

Είσαι ευτυχής αν τη ζωή σου συντροφεύουν οι Τρεις Χάριτες: η Ιατρική Επιστήμη, η Ψυχολογία και η Λογοτεχνία. Συγχωνεύονται σε μια θεότητα που ονομάζεται Τέχνη. Διαποτίζουν τον ψυχοπνευματικό σου κόσμο με γνώσεις, εμπνεύσεις, φαντασία, επινοητικότητα και ενθουσιασμό. Αυτές οι δυνάμεις και δυνατότητες συνιστούν έναν ιδεώδη συνδυασμό. Συμβάλλουν στην πνευματική και καλλιτεχνική συγκρότηση του λογοτέχνη και κάθε πνευματικού ανθρώπου. Κινητοποιούν δύο μεγάλες αγάπες της Τέχνης: τη σκέψη και, ταυτόχρονα, τη συγκίνηση. Βοηθούν να καταλάβεις, όσο το δυνατόν περισσότερο, το αίνιγμα του κόσμου και της ζωής και το ακόμα μεγαλύτερο αίνιγμα του εαυτού σου, του εαυτού σου μέσα στον κόσμο. Να απαντήσεις στο ερώτημα “Τι γυρεύω εγώ εδώ;”.

Μαθαίνουμε τον εαυτό μας και τη θέση μας μέσα στον κόσμο μέσα από τους άλλους, μέσα από τη ζωή, αλλά  και μέσα από τους ήρωες της Λογοτεχνίας,ζώντας μαζί τους τα πάθη, τα διλήμματα, τους διχασμούς, τις αντιφάσεις.

Οι Τρεις Χάριτες σε προτρέπουν να αναζητήσεις το ανθρώπινο.Να αναζητήσεις μέσα σου τον συν-Θεό. Αν, μετά από πολλές επίπονες προσπάθειες και μεγάλες δυσκολίες τον συναντήσεις, από ευλάβεια να σιωπήσεις. Μην παρακαλέσεις, μην παραπονεθείς, μη θυμώσεις, μην αναστενάξεις. Περιττά είναι όλα αυτά και τα λόγια δεν έχουν νόημα. Ήδη το μέγα χρέος σου έχεις κάμει. Κι ύστερα πια, νιώθοντας δυνατή, συνέχισε αταλάντευτα τον δρόμο της αποστολής σου.

Οι Τρεις Χάριτες ασκούν αναπλαστική επιρροή και επιτελούν ανθρωπογνωστική λειτουργία.

Η Ψυχολογία, με το συναίσθημα, τον στοχασμό και το διεισδυτικό βλέμμα, ανακαλύπτει χώρους που δεν έχουν σχέση με τη βούληση και το πνεύμα, και στους οποίους βασιλεύει το άπιαστο, το αόριστο. Ανακαλύπτει διάφορα συμβάντα και καταστάσεις της ανθρώπινης ψυχής, τύπους ατόμων πολλούς, λίγους ή και έναν -κι αυτός ο ένας μπορεί να είναι, με διαφορετικές ταυτότητες που δίνουν χρώμα και χαρακτήρα- ο ίδιος ο εαυτός σου. Τα γεγονότα του εσωτερικού και εξωτερικού κόσμου γονιμοποιούν την φαντασία του ποιητή και ο ποιητής γίνεται “ποιητής-ζωγράφος” που φιλοτεχνεί υπέροχους πίνακες με ποικίλα χρώματα διαφόρων εντάσεων σε διαφορετικούς σχηματισμούς. Ο θαυμασμός και η γοητεία που προξενούν τα έργα αυτά οφείλονται στην αυθεντικότητα του πνεύματος και στην εσώτερη αισθητική του συγγραφέα.

Αγλαϊα, Θάλεια, Ευφροσύνη, θεότητες της ομορφιάς και της χαράς. Ιατρική Επιστήμη, Ψυχολογία, Λογοτεχνία, θεότητες της σύγχρονης /νεοελληνικής περιόδου, που προστατεύουν τον άνθρωπο από τα πάθη του. Παρεπιμπτόντως, στον 18ο αιώνα άνθισαν δύο “ιερές” λέξεις και έννοιες, ο Διαφωτισμός και η Λογοτεχνία.

Οι εμπειρίες της ζωής έχουν αποδείξει ότι ουδεμία έως τώρα δύναμη, εγκόσμια ή μεταφυσική, υπήρξε ικανή να απαλλάξει τον άνθρωπο από τα πάθη του. Ωστόσο, δεν είναι λίγο να κατορθώσει ο άνθρωπος να τα αναγνωρίσει, να τα ονοματίσει και να αγανακτήσει με αυτά, αλλά και με τον ίδιο του τον εαυτό.Η συντροφιά με τις Τρεις Χάριτες είναι γόνιμη και πλούσια σε συναισθήματα. Οι Τρεις Χάριτες προσπαθούν, με τις αρετές του πνεύματος, με τον λόγο και τη γραφή, με την αλήθεια, την απλότητα, την ηθική, τη σαφήνεια και την αισθητική να αποσπάσουν την δοκιμαζόμενη ψυχή από τα πάθη που την βασανίζουν. Αν αυτό επιτύχει ή όχι, εξαρτάται από την Χίμαιρα.

Με μεγάλη εκτίμηση

Νίκος Ανδρουλάκης

 

*Ιατρός, πρώην Διευθυντής της Α΄Παθολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Χανίων.