Οι τουαλέτες των ζαφτηγέδων και ο γερο Μαυρούκος

Ο Μανώλης Βούρβαχης, που ακούγετο και ως «γέρο Μαυρούκος», δεν ήξερε κανείς πόσων χρόνων ήτανε. Όμως υπολογίζομε ότι έφτασε στα 115 αφού έλεγε ότι το 1866 που ελεηλατήσανε οι Σφακιανοί τον πύργο στο Φραγκοκάστελο, επήγε και αυτός και έφερε με το γαϊδουράκι του «δυό στραθχιές ταβλώνια» (ταβλώνια έλεγε τα μαδέρια). Μ’ αυτά κάνανε ένα «σοφά» (πατάρι στο σπίτι του) στα Κολοκάσια στο εγκαταλελειμμένο τώρα χωριό και το σπίτι είναι ερειπωμένο μα τα «ταβλώνια» φαίνονται ακόμα.

Η απόσταση είναι γύρω στα 4-5 χιλιόμετρα και για να κάνει τις δύο «στραθχιές» πρέπει να ήτανε γύρω στα 15 του χρόνια. Αυτός που το 1866 ήτανε έφηβος επέθανε το 1965. Συσχετίζοντας τις δύο χρονολογίες υπολογίζομε ότι έζησε γύρω στα 115 χρόνια. Το 1963, δύο χρόνια προτού πεθάνει, είχε κάνει μια νεροποντή και του έκανε μια χαλάστρα στο αμπέλι του στον Μπούρμπαχο και τον  είδα εγώ με τα μάτια μου που έχτιζε αυτή τη χαλάστρα. Εδιατηρούσε και σε αυτή την ηλικία αρκετή αντοχή, και πνευματικά ήτανε ακόμα όπως πάντα.

Εθεώρησα αξιοσημείωτη την εισαγωγή μα σε άλλο περιστατικό από τη ζωή του «γέρο Μαυρούκο» θα αναφερθώ.

Μέχρι τη Σύμβαση της Χαλέπας, μόνο Τούρκοι και Αλβανοί ήτανε «ζαφτηγέδες» (χωροφύλακες) και στα Σφακιά δεν κυκλοφορούσανε. Από τότε όμως, οι ζαφτηγέδες ήτανε από κατοίκους της Κρήτης χριστιανούς και μουσουλμάνους και συχνά περιοδεύανε και στα Σφακιά και κάνανε ελέγχους. Όταν βρήκανε κλοπιμαίο χοιρινό κρέας στο σπίτι του Βούρβαχη, αυτός για να απαλλαχτεί από την ευθύνη της ζωοκλοπής είπε ότι περνούσε ο Ευθύμης Καούδης ( ο αργότερα μεγάλο στέλεχος του Μακεδονικού αγώνα) με την παρέα του και κρατούσανε το κρέας αυτό και ψήσανε και φάγανε και έμεινε κιόλας. Το είπε με την εντύπωση ότι αυτός ήτανε που ήτανε φυγόδικος, τότε και δεν είχε να χάσει τίποτα. Βέβαια με το επιχείρημα αυτό εξέμπλεξε από τη ζωοκλοπή μα όμως έμπλεξε για περίθαλψη φυγόδικου και τον πήρανε και τον πήγανε στον Βάμο που ήτανε τότε πρωτεύουσα του Νομού Σφακίων και τον είχανε στα κρατητήρια. Για τουαλέτα, όπως έλεγε, είχανε ένα βαρέλι με ξύλινο καπάκι επί του οποίου υπήρχε μια τρύπα. Εβγαίνανε με ένα σκαλάκι και κάνανε την ανάγκη τους και μετά κατεβαίνανε και σκεπάζανε την τρύπα. Το βαρέλι είχε δύο αυτιά και άμα αυξάνετο το περιεχόμενο το παίρνανε δύο άντρες και το πήγαιναν μακριά και το αδειάζανε.

Έτσι έλεγε ο Βούρβαχης «γέρο Μαυρούκος»

Κανάκης Ι. Γερωνυμάκης