Του Γιώργου Σπυριδάκη *
Η 20η Μαΐου, έχει αφιερωθεί στη μνήμη της Μάχης της Κρήτης. Πολλές μάχες δόθηκαν κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όλες τους ένδοξες και μόνο αν αναλογιστούμε, πως σκοπός τους ήταν η αντίσταση στο φασισμό και το ναζισμό, ώστε να διατηρηθεί το μεγαλύτερο δικαίωμα του ανθρώπου, η ελευθερία. Αυτό που ξεχωρίζει την Μάχη της Κρήτης, είναι πως αν και αποτέλεσε ήττα για τις συμμαχικές δυνάμεις, το πλήγμα που επέφερε στον Χίτλερ. ήταν ακόμη μεγαλύτερο, καταστρέφοντας την επίλεκτη μονάδα των αλεξιπτωτιστών ολοσχερώς και προκαλώντας , όπως πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν, καθυστέρηση στην γερμανική εισβολή στη Σοβιετική Ένωση, με αποτέλεσμα να πιάσει ο βαρύς ρωσικός χειμώνας που καθήλωσε τις στρατιές των ναζί.
Στις 12 μέρες που διήρκησε η μάχη, σημειώθηκαν πολλές ιστορίες ανδρείας, τόσο από τους στρατιώτες της Ελλάδας και της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, όσο και από τον Κρητικό πληθυσμό που αυθόρμητα έλαβε μέρος σε αυτές, εφοδιασμένος όχι με όπλα, αλλά με γεωργικά εργαλεία. Μια από αυτές τις ιστορίες, που παραμένει σχετικά άγνωστη, είναι η περιπέτεια, 300 νέων από τη Θράκη που έλαβαν μέρος στη Μάχη της Κρήτης με αυτοθυσία. 3 Απριλίου του 1941, οι θρακιώτες, που μόλις είχαν κληθεί στα όπλα, θα αναχωρήσουν με τρένο από την Ορεστιάδα για να παρουσιαστούν στο Ναύπλιο.
Οι περισσότεροι από αυτούς, βλέπουν για πρώτη φορά θάλασσα, από το σταθμό Αλεξανδρούπολης. Στο Ναύπλιο, αφού περάσουν εκπαίδευση μερικών μόνο μερών, θα επιβιβαστούν σε πλοία με άγνωστο προορισμό. Μέσα στα πλοία θα γιορτάσουν το Μεγάλο Σάββατο με μια φέτα τσουρέκι και ένα κόκκινο αυγό. Το επόμενο πρωί τους αναγγέλλεται από τα μεγάφωνα του πλοίου, πως εισέρχονται στο λιμάνι της Σούδας και θα διασκορπιστούν στα Χανιά.
Η παραμονή στα Χανιά θα διαρκέσει δυο μέρες και έπειτα πεζοί, κουβαλώντας τα προσωπικά τους αντικείμενα θα μεταφερθούν στο Ηράκλειο. Στις 20 Μαΐου, στη θέα των πρώτων αλεξιπτωτιστών, χωρίς να περιμένουν εντολές από αξιωματικούς, εφορμούν φωνάζοντας «Αέρα». Μετά από δώδεκα μέρες σκληρής Μάχης, στην περιοχή του Μασταμπά, στο Κακό Όρος, τον Καρτερό και στην πόλη του Ηρακλείου, κατά την οποία θα κατατροπωθεί το επίλεκτο σώμα του Χίτλερ, η Κρήτη θα παραδοθεί.
Οι 300 της Θράκης θα αναγκαστούν να παραδώσουν τα όπλα τους, κοιτώντας υπερήφανα τον εχθρό, στις 2 Ιουνίου στα Πεζά, και από εκεί θα οδηγηθούν με πορεία προς τα χωριά της Μεσαράς, όπου θα διαμοιραστούν προκειμένου να αναλάβουν τη σίτιση τους οι χωρικοί και να μην επιβαρυνθεί ο γερμανικός στρατός. Μετά από ένα περίπου μήνα, θα οδηγούν στο πίσω στο Ηράκλειο, στο υπό κατασκευή γηροκομείο όπου σήμερα λειτουργεί το Καπετανάκειο σχολείο, στο οποίο δεν είχαν μπει ακόμη ούτε παράθυρα. Στο χώρο αυτό θα μείνουν μέχρι τα μέσα του Γενάρη όπου τελικά θα οδηγηθούν στις πατρίδες τους. Κάθε εφιαλτική μέρα στο Καπετανάκειο, θα περιλαμβάνει χτυπήματα, αγγαρείες, όπως το θάψιμο τον νεκρών και την επισκευή του αεροδρομίου στο Ηράκλειο.
Το μαρτύριο και η αυτοθυσία, αυτών των ανδρών δε πρέπει να ξεχαστεί και η πόλη του Ηρακλείου τους χρωστάει την ευγνωμοσύνη της. Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από τη μαρτυρία του Χρίστου Ρουσσόπουλου που έλαβε μέρος στη Μάχη της Κρήτης, από το Νέο Χειμώνιο Έβρου, η οποία εκδόθηκε από την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών και το βιβλίο αυτό μου έκανε δώρο ο πρόεδρος του Συλλόγου Θρακιωτών Κρήτης, κύριος Θεοδόσης Αμπατζιάνης.
* πτυχιούχος Ιστορίας και Εθνολογίας (ΔΠΘ), μεταπτυχιακός φοιτητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας (ΠΝΠ).