Ούτε πρωτοφανείς, ούτε ιστορικές ήταν οι βροχοπτώσεις στα Χανιά – Ένα ιστορικό πλημμύρων στην Κρήτη από τις αρχές του 20ου αιώνα

Ο Γιώργος Στυλιανάκης ανέρτησε ένα πολύ χρήσιμο κείμενο στη σελίδα “Καιροί της Κρήτης” όπου βάζει τα πράγματα στη θέση τους τόσο όσον αφορά τις καταστροφές που προκλήθηκαν όσο και στην ένταση των φαινομένων των τελευταίων ημερών ιδιαίτερα στα Χανιά. Με ιστορικά στοιχεία που παραθέτει αποδεικνύει ότι η Κρήτη έχει βιώσει πολλές εξαιρετικά έντονες βροχοπτώσεις που προκάλεσαν σημαντικότατες ζημιές στο πέρασμα των δεκαετιών.

Όπως αναφέρει “οι φετεινές καταστροφές, που μάλλον δεν τελείωσαν, όσο εντυπωσιακές και δραματικές και αν είναι, δεν είναι πρωτοφανείς και σίγουρα δεν θα είναι οι τελευταίες. Ήταν μια ιδιαίτερα βροχερή χρονιά και ο κορεσμός του εδάφους έπαιξε μεγάλο ρόλο.”

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο:

Κατ’αρχήν πρέπει να συμφωνήσομε για το κριτήριο με βάση το οποίο μια βροχόπτωση μπορεί να χαρακτηριστεί σαν “κατακλυσμιαία”, “ιστορική” ή “πρωτοφανής” – ορισμοί που δεν νομίζω ότι πρέπει να επικρατούν στην κοινότητά μας. Αν σαν κριτήριο πρέπει να θεωρηθούν οι γεωμορφολογικές μεταβολές ή η καταστροφή δρόμων και γεφυρών, μετά πρέπει να κάνομε νέα ταξινόμηση με βάση τη γεωγραφική περιοχή, κάτι που επίσης δεν είναι ασφαλές κριτήριο, γιατί σε μια συγκεκριμένη περιοχή τα αποτελέσματα μπορεί να είναι καταστροφικά αλλά όχι σε άλλη, αν και το σχετικά μικρό εύρος του νησιού συνήθως δεν επιτρέπει να μείνει ένα έντονο καιρικό φαινόμενο περιορισμένο σε συγκεκριμένη περιοχή.

Πολλές φορές οι τοπικές πλημμύρες αφήνουν μνήμες για δεκαετίες, αλλά είναι άγνωστες στην υπόλοιπη Κρήτη.

Έτσι π.χ. οι πλημμύρες του Ανατολικού Λασιθίου της 23/24-9-1986 που έριξαν πολλές γέφυρες, του Σελίνου της 20/21-4-2000 που κατέστρεψαν το οδικό δίκτυο της περιοχής σε απίστευτο βαθμό ή της 17-1-1985 που αλλοίωσαν τελείως το φαράγγι της Αγίας Ειρήνης, δεν είναι ευρύτερα γνωστές, όπως και εκείνες του Ηρακλείου της 4-9-1979, 17-1-1985 ή 13/14-1-1994, παρόλο που έπληξαν και την ενδοχώρα και προκάλεσαν και πνιγμούς.

Το ίδιο εκείνες του Ρεθύμνου της 28-10-1991 ή 10-11-1999 (η πρώτη μάλιστα προκάλεσε ζημίες στην ίδια περιοχή του Πλατανέ που και τώρα επλήγη), όπως και των Χανίων της 29-2-1968, 15-1-2000, 15/16-1-2001 ή 10-2-2017 κλπ.

Εκτεταμένες πλημμύρες που έπληξαν μεγαλύτερες περιοχές του νησιού σημειώθηκαν στις 22-11-1921, τον Δεκέμβριο 1941 μέχρι τον Φεβρουάριο 1942, την 9 και 10 -11-1953, τον Ιανουάριο 1981, τον Φεβρουάριο 2003, την 18 Οκτωβρίου 2006 κ.ά.

Πιο εκτεταμένες ζημίες σε σπίτια, υποδομές (δρόμοι, γέφυρες), καταστροφές στη γεωργία και πλημμύρες ποταμών και χειμάρρων σημειώθηκαν από 18 έως 20/11/1917 (ιδίως νομός Χανίων), το πρώτο 10ήμερο Μαρτίου 1926 (ιδίως Ανατολική Κρήτη), το 3ο 10ήμερο Ιανουαρίου 1928, την 11-2-1928, τον Φεβρουάριο 1929, την 13-14/11/1930 (ιδίως νομός Χανίων, άλλαξε η κοίτη του ποταμού Κερίτη), την 15-16/2/1937, την 17-10-1937 (παγκρήτια νεροποντή, 16 πνιγμοί στο Ηράκλειο), την 24-1-1949, τον Ιανουάριο 1957, την 5/6-12-1967 (Νομός Χανίων) κλπ.

Σοβαρότερες ακόμα φαίνεται ότι ήταν οι γενικευμένες καταστροφικές πλημμύρες της 14-16/12/1929 και της 3 και 4-2-1949 (κυρίως Δυτική Κρήτη).

Τα ποσά βροχής που σημειώθηκαν στις νεροποντές αυτές ήταν πολύ μεγάλα, αλλά εκείνη την εποχή ουσιαστικά λειτουργούσαν μόνο δύο σταθμοί στην Κρήτη και τα τεράστια ποσά που έπεσαν δεν θα γίνουν ποτέ γνωστά.

Ωστόσο, μια και οι μετεωρολογικές συνθήκες ήταν περίπου ίδιες με τώρα, όπως και στις περισσότερες από τις περιπτώσεις που αναφέρομε παραπάνω (συμμετοχή του παράγοντα “Σύρτη”), οι δε ζημίες παραπλήσιες έστω και αν οι υποδομές τώρα θεωρητικά είναι καλύτερες, εικάζεται ότι δεν πρέπει να διαφέρουν πολύ. Ίδιες αιτίες, ίδια αποτελέσματα.

Επομένως οι φετεινές καταστροφές, που μάλλον δεν τελείωσαν, όσο εντυπωσιακές και δραματικές και αν είναι, δεν είναι πρωτοφανείς και σίγουρα δεν θα είναι οι τελευταίες. Ήταν μια ιδιαίτερα βροχερή χρονιά και ο κορεσμός του εδάφους έπαιξε μεγάλο ρόλο.