Ξεκίνησε από τη Γωνιά Ρεθύμνου, γρήγορα όμως η δίψα του για μάθηση και το ταλέντο του, διαπέρασαν τα μήκη και τα πλάτη της χώρας: τα ελληνικά σύνορα ήταν αδύνατο να τον (συγ)κρατήσουν! Ένα μαγνητικό… πεδίο, η σύνθεση της επιστήμης και Τέχνης, τον τράβηξε σωματικά στις ΗΠΑ, και τον διατηρεί νοητά και ψυχικά στην Κρήτη.
Με μια κρητική λύρα υπό μάλης, που είναι και το απάγκιό του καθότι δεξιοτέχνης του παραδοσιακού μουσικού οργάνου, ο Ραφαήλ Σκαλίδης ήταν ένα παιδί που μετρούσε τ’ άστρα στο δικό του… Γαλαξία: Γρήγορα, ακολούθησε ένα απ’ αυτά: έφτασε ως την άλλη άκρη του Ατλαντικού, ως οικότροφος της NASA, εκπροσωπώντας και τιμώντας την ελληνική Παιδεία …και την κρητική μουσική παράδοση.
Χωρίς περιστροφές, αποτελεί ένα ολόφωτο παράδειγμα για τη σπουδαία δουλειά που γίνεται στο Πανεπιστήμιο Κρήτης!
Τούτες τις μέρες, ο Ρεθεμνιώτης αστροφυσικός βρίσκεται στη γενέτειρά του. Προχθές το βράδυ μύησε όσες κι όσους βρέθηκαν στο θέατρο Ερωφίλη στη Φορτέτζα, στη σύγχρονη θεωρία της Κοσμογονίας: στην απαρχή του Κόσμου και στα μυστήρια που παραμένουν και μας περιτριγυρίζουν. Μία όμορφη σύμπραξη μουσικής και επιστήμης, που παντρεύονται και ταυτίζονται σε πολλά!
Η μαγεία του αέναου, του άγνωστου και του ανολοκλήρωτου
“Η μουσική και η επιστήμη παντρεύονται: είναι μία διαδικασία σύνθεσης. Όταν κάνεις επιστήμη γίνεσαι καλλιτέχνης: συνθέτεις!” υποστήριξε μιλώντας στον TEAM FM 102 ο κ. Σκαλίδης.
“Το να είσαι ερευνητής ή επιστήμονας είναι το να μπορείς με αυτά που ξέρεις, με αυτά που έχεις μάθει, με αυτά που σου έχουν δείξει οι προηγούμενοι, να πας παραπέρα και να ανακαλύψεις λίγο από το άγνωστο: να ψηλαφίζεις κάποια πράγματα που δεν έχουμε δει!
Αυτό κάνει και ένας συνθέτης: ξέρει τις νότες και βλέπει με ποιους συνδυασμούς μπορεί να παράξει νέες μελωδίες, νέα κομμάτια.
Αυτό κάνει και ο επιστήμονας. Οπότε, και στις δύο περιπτώσεις μιλάμε για μία διαδικασία σύνθεσης”.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η επιστήμη καλείται να ερμηνεύσει οτιδήποτε μας περιβάλλει, και στον αμέσως επόμενο τόνο και χρόνο η μουσική έρχεται να προσθέσει τη μελωδία, καθώς αναμοχλεύεται με τις νότες των συναισθημάτων μας!
“Η επιστήμη έρχεται και απαντά σε ερωτήματα. Το παράδοξο είναι πως όσα περισσότερα μαθαίνεις, τόσες περισσότερες απορίες γεννιώνται! Κι ενώ ο Πολιτισμός μας – η ανθρωπότητα η ίδια – έχει κάνει τεράστια άλματα!
Ο άνθρωπος όμως τρέφεται από την περιέργεια, εμπνεόμαστε κι αυτό μας κρατά ζωντανούς
Ξέρουμε πολλά, αλλά ταυτόχρονα δεν ξέρουμε κιόλας!
Ταυτόχρονα όταν πάμε να μιλήσουμε για το Σύμπαν, εκεί πλέον τα πράγματα είναι θολά σε πολλές περιπτώσεις”..jpg)
Η “Πασιφάη” τον κράτησε στην Κρήτη
Οι επιστημονικοί ορίζοντες του Ραφαήλ Σκαλίδη ήταν ορθάνοιχτοι από την αρχή: Αποφοίτησε από το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Επέλεξε συνειδητά να κάνει το μεταπτυχιακό και το διδακτορικό του στο ίδιο Ίδρυμα, δείχνοντας απόλυτη εμπιστοσύνη στην ερευνητική δουλειά που γίνεται στο νησί.
Ο 31 ετών σήμερα Αστροφυσικός, δεν μετάνιωσε στιγμή για τις επιλογές του! “Όσες φορές και να γύριζα το χρόνο πίσω, το ίδιο θα έκανα. Και σας το λέω με μεγάλη σιγουριά”.
Δεν ξέρουμε πώς απαντούν οι φυσικές επιστήμες στην έννοια της συγκυρίας, κι αν και κατά πόσο αυτή ανάγεται κι – ενδεχομένως – εισβάλει στις πύλες του ανεξήγητου, του μεταφυσικού ή του υπερφυσικού.
Ωστόσο, ένα γεγονός που ήρθε, με το που τελείωσε τις προπτυχιακές του σπουδές, τον κράτησε στο νησί. Τύχη ή τυχαιότητα, η ιστορία (του) έπρεπε να γραφτεί κατά τον ακόλουθο, αφηγούμενο από τον ίδιο, τρόπο:
“Ήμουν πάρα πολύ τυχερός γιατί εκείνη την περίοδο γίνονταν – και γίνονται – πολύ σπουδαία πράγματα στο επιστημονικό κομμάτι της Κρήτης.
Ο καθηγητής Αστροφυσικής Κώστας Τάσσης έλαβε μία χρηματοδότηση από τον μεγαλύτερο οργανισμό που υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για την πραγματοποίηση ενός πειράματος χαρτογράφησης του μαγνητικού πεδίου και της σκόνης στο γαλαξία μας. Το πείραμα λεγόταν “Πασιφάη”.
Η κατά την αρχαιότητα και τη μυθολογία γυναίκα του Μίνωα σαν να ξανάπλεξε το… μίτο της κόρης της Αριάδνης, οδηγώντας τον στην έξοδο απ’ τον λαβύρινθο τυχόν ενδοιασμών του. Η άκρη του νήματος (τον) έφτασε ως την Αμερική! Ο Ραφαήλ Σκαλίδης πέρασε με υποτροφία της NASA στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, όπου συνεχίζει την ερευνητική του σταδιοδρομία στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, στο φημισμένο πανεπιστήμιο Caltech..jpg)
Η ελευθερία και το “καύσιμο” της έρευνας/επιστήμης
Παντού και πάντα τον ακολουθεί η αγάπη για τον τόπο του και τις παραδόσεις της Κρήτης, που … ενσαρκώνεται στη λύρα την οποία κουβαλά μαζί του.
Είναι η διέξοδός του, η ηρεμία του. Κάθε κρητικός σκοπός, τον κάνει να γεμίζει τις μπαταρίες του.
Αποφορτίζεται, καθώς φορτίζεται με συναισθήματα.
Το επίπεδο και των Ελλήνων επιστημόνων που γνωρίζεται και συναναστρέφεται στο εξωτερικό, το βρίσκει πολύ υψηλό.
Υπάρχει, όμως, μία ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στα ιδρύματα της Ελλάδας και της Αμερικής.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες διατίθενται όλοι οι απαραίτητοι πόροι για έρευνα και εκπαίδευση.
Τα χρήματα, κακά τα ψέματα, είναι το “καύσιμο” ώστε η επιστήμη να προχωρήσει παρακάτω.
Αν θα μπορούσε κάτι να προτείνει, ευχόμενος να εισακουστεί, είναι τα ελληνικά Πανεπιστήμια να τύχουν παραπάνω – κι έμπρακτης – υποστήριξης: “Να στηριχθεί από φορείς χρηματικά η έρευνα,
να δοθεί η ελευθερία στους επιστήμονες να κάνουν αυτό που ξέρουν. Ο ερευνητής έχει ανάγκη την ελευθερία”.
Η ελευθερία, άλλωστε, διευρύνει τη στενωπό της σκέψης και φέρνει ωραία αποτελέσματα, καθώς ζυμώνει και ζυμώνεται το μυαλό….jpg)
Γιώργης Μαρινάκης: “Το ΙΤΕ και ο Ραφαήλ Σκαλίδης μας κάνουν υπερήφανους”
Χαιρετισμό στην προχθεσινή εκδήλωση του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Ι.Τ.Ε. : “Το Τραγούδι στην Αρχή του Σύμπαντος”, απηύθυνε ο δήμαρχος Ρεθύμνης και πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης Γιώργης Μαρινάκης.
“Τα μυστήρια του Σύμπαντος, έλκουν διαχρονικά το ανθρώπινο ενδιαφέρον, εμπνέοντας την εξερεύνηση του μέσα από επιστημονικά επιτεύγματα και τεχνολογικά άλματα , τα οποία προκαλούν το δέος και το θαυμασμό μας” ανέφερε στο ξεκίνημα της ομιλίας του ο κ. Μαρινάκης, ο οποίος μίλησε με τα καλύτερα λόγια για τον Ραφαήλ Σκαλίδη:
“Μας κάνει όλους υπερήφανους (…) Αφενός διότι θα μας προσφέρει, με τρόπο αναντίρρητα μοναδικό, τη δυνατότητα θέασης μιας εκρηκτικής, κυριολεκτικά και μεταφορικά, γέννησης του κόσμου μας, μέσα από το ασφαλές καλειδοσκόπιο της Επιστήμης.
Και αφετέρου, διότι ο ίδιος, ως φορέας ενός αξιομίμητου συμβολικού και αξιακού συστήματος σκέψης και δράσης, μπορεί με την αυταξία του και τις ακαδημαϊκές του κατακτήσεις, να ευαισθητοποιήσει όλους μας και ειδικά τους νέους μας, να διεκδικήσουν ό,τι αγαπούν και τους κάνει να νοιώθουν πλήρεις, ακόμη κι αν μοιάζει ανέφικτο”.
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης ευχαρίστησε το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και το επιστημονικό του δυναμικό, “που μας εκπλήσσουν διαρκώς με τις καινοτόμες επιλογές τους και το πρωτοπόρο έργο τους”.
Δήλωσε ακόμα πως “αποτελεί τιμή για το Ρέθυμνο η φιλοξενία των εργασιών του Συνεδρίου Αστροσωματιδιακής Φυσικής “Συγκρητισμός”, καταθέτοντας τη βαθιά του εκτίμηση για “το έργο που επιτελεί το Ι.Τ.Ε., ένα ερευνητικό Ινστιτούτο διεθνούς ακτινοβολίας, το οποίο στηρίζουμε και τιμούμε με κάθε διαθέσιμο μέσο”.
