Μέσα στη δίνη της ακρίβειας στα καύσιμα, η οποία έχει ξεπεράσει τον τελευταίο καιρό κάθε φαντασία, οι εκατομμύρια Έλληνες και Ελληνίδες οδηγοί επιχειρούν να “αμυνθούν” με κάθε τρόπο. Καμιά φορά οι μειωμένες, σε σχέση με το γενικό μέσο όρο, τιμές που βλέπουμε σε πρατήρια γύρω μας αποτελούν πειρασμό. “Να βάλω από εδώ, να κερδίσω κάτι” σκέφτεται κανείς. Βάζει λοιπόν και μετά από κάποια χιλιόμετρα συνειδητοποιεί έντρομος ότι έχει ανάψει το λαμπάκι που παραπέμπει σε πρόβλημα σε κινητήρα. Μπίνγκο!
Ιδού και ένα παράδειγμα. Πριν από δύο εβδομάδες ο υπογράφων ανεφοδιάζει το αυτοκίνητό του με καύσιμο από “φθηνό” πρατήριο των βορείων προαστίων. Μετά από 20 χλμ περίπου ανάβει το σχετικό λαμπάκι. Με τη βοήθεια του βιβλίου οδηγιών (καθ’ ότι δεν γεννηθήκαμε όλοι με τη γνώση) διαπιστώνεται ότι το λαμπάκι αυτό έχει σχέση με τη λειτουργία του κινητήρα. Ακολουθούν τηλέφωνα στο συνεργείο της αντιπροσωπείας και προτροπή το αυτοκίνητο να πάει εκεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Γίνεται, πράγματι, εκεί ο διαγνωστικός έλεγχος και το πόρισμα λέει: “Χρήση νοθευμένου καυσίμου στο κινητήρα”.
Ο μηχανικός, ένας από τους πιο έμπειρους της ελληνικής αγοράς, παρατηρεί: “Διαχειρίζομαι περίπου έξι με επτά τέτοιες περιπτώσεις την ημέρα το τελευταίο τρίμηνο. Δεν μπορείς να φανταστείς τι γίνεται. Εκτεταμένη νοθεία. Και πολλοί την έχουν πατήσει από συγκεκριμένο πρατήριο της περιοχής μας, που όμως παραμένει ακόμα ανοιχτό”. Το τελευταίο τρίμηνο, όπως μπορεί να καταλάβει κανείς, είναι το διάστημα κατά το οποίο λαμβάνει η χώρα η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Το θέμα χρειαζόταν περισσότερη διερεύνηση από ένα όσο το δυνατόν μεγαλύτερο δείγμα μηχανικών. Επικοινωνήσαμε με άλλους τέσσερις που διαχειρίζονται μερικά από τα μεγαλύτερα συνεργεία των Αθηνών, είτε σε αντιπροσωπείες συγκεκριμένων αυτοκινήτων, είτε όχι.
Διαπιστώσαμε ότι υπάρχει όντως πρόβλημα το οποίο, όπως μας τονίστηκε, δεν εντοπίζεται μόνο στο τελευταίο τρίμηνο ή τετράμηνο αλλά τον τελευταίο χρόνο τουλάχιστον. Μία κατάσταση σαφώς δυσάρεστη που δημιουργεί προβλήματα στους κινητήτες, ακόμα και των πολύ ακριβών αυτοκινήτων, και φέρνει τους οδηγούς σε κατάσταση νευρικής κρίσης αφού εκτός από την ακρίβεια των καυσίμων πρέπει πλέον να καλύπτουν και τα έξοδα αποκατάστασης των βλαβών που προκύπτουν από τη χρήση νοθευμένου καυσίμου (στην πλειονότητα των περιπτώσεων βενζίνης).
ΚΑΥΣΙΜΟ ΠΟΥ ΜΥΡΙΖΕΙ ΤΗΓΑΝΗΤΟ ΚΑΛΑΜΑΡΙ
Ο Τάκης Μητρόπουλος από εξουσιοδοτημένο συνεργείο της Ηyundai τόνισε ότι πράγματι υφίσταται ζήτημα: “Δεν είναι πολλά τα περιστατικά που έχουμε αντιμετωπίσει αλλά σε κάθε περίπτωση υπάρχει θέμα. Και φαίνεται ότι υπάρχει μεγαλύτερο πρόβλημα από τη στιγμή που η τιμή άρχισε να τραβάει την ανηφόρα. Το να βάζει συνεχώς κανείς στο ρεζερβουάρ του νοθευμένο κάυσιμο συνιστά ρίσκο, ακόμα και ακριβοί κινητήρες μπορεί να αντιμετωπίσουν πρόβλημα.
Πρέπει να προσέχει, άρα, κανείς αλλά το θέμα είναι το πως. Δεν τσεκάρονται εύκολα αυτά τα πράγματα από τον καταναλωτή. Και η αλήθεια είναι ότι μόνο αν την πάθεις, συνειδητοποιείς τη σημασία του προβλήματος. Οπως και να έχει πάντως, αν το λαμπάκι ανάψει, το αυτοκίνητο θα πρέπει να πάει οπωσδήποτε στο συνεργείο για καθαρισμό του κινητήρα και του ρεζερβουάρ. Σε διαφορετική περίπτωση, μη έγκαιρης αντίδρασης, η ζημιά στο αυτοκίνητο θα είναι μεγαλύτερη.
O Βασίλης Γιαννίκαρας από το Γιαννίκαρας Service (γενικό συνεργείο) αντιμετωπίζει ολοένα και περισσότερα περιστατικά τον τελευταίο καιρό: “Ολο αυτό που συμβαίνει το τελευταίο διάστημα είναι λίγο περίεργο. Σε δύο εβδομάδες αντιμετωπίσαμε έξι τέτοιες περιπτώσεις, αυτοκίνητα από διαφορετικές μάρκες. Μιλάω πάντα για βενζινοκίνητα. Αυτό που με παραξανεύει είναι ότι πρόκειται για αυτοκίνητα υπεράνω πάσης υποψίας, για αυτοκίνητα δηλαδή ακριβά, αναγνωρισμένα στην αγορά, που δεν βγάζουν συνήθως προβλήματα. Αυτό είναι το σοβαρό. Λέμε πάντως στους οδηγούς να καίνε τη βενζίνη αυτή όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και στον επόμενο ανεφοδιασμό να γεμίζουν με καύσιμο 100 οκτανίων για καλύτερη απόδοση του κινητήρα. Ακόμα και έτσι όμως, το λαμπάκι, λόγω της προηγούμενης χρήσης νοθευμένου καυσίμου, μπορεί να ξανανάψει”.
Ο Γιώργος Καρανικόλας από την FORD CAR CENTER έδωσε ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες:“Μπορώ να σας πω αυτό που έχω παρατηρήσει στο συνεργείο μας τον τελευταίο ένα χρόνο. Σε πολλά αυτοκίνητα εντοπίζουμε καύσιμο που μυρίζει νέφτι και το οποίο προκαλεί προβλήματα στην τρόμπα βενζίνης και όχι μόνο. Γίνεται κακή καύση και αυτό επηρεάζει την τρόμπα. Μπορεί το αυτοκίνητο ας πούμε το πρωί να μην παίρνει εύκολα μπροστά ή γενικά να μην έχει καλή απόδοση στο δρόμο. Αυτό που μυρίζει νέφτι φαίνεται, όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ τουλάχιστον, να είναι νέο προϊόν.
Δεν μπορώ να εντοπίσω τις ευθύνες για όλο αυτό στα πρατήρια. Είναι πιθανό η νόθευση να γίνεται μεταξύ διυλιστηρίων και πρατηρίων, πριν φτάσει δηλαδή το καύσιμο στο βενζινάδικο για πώληση. Ακούμε πολλά, στη δουλειά είμαστε, και προφανώς πρέπει να επέμβουν οι αρχές που έχουν και την τελική ευθύνη. Φαίνεται πάντως ότι το ποσοστό της νόθευσης στο καύσιμο έχει ανέβει”.
Τέλος, ο Γιώργος Μυρόπουλος, προϊστάμενος του κεντρικού συνεργείου της Nissan- Nικ. Ι. Θεοχαράκης ΑΕ ήταν παραστατικός ως προς την περιγραφή του: “Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει πρόβλημα. Μέχρι και πριν από ενάμιση χρόνο εντοπίζαμε περιπτώσεις μολυσμένου καυσίμου είτε λόγω κακής συντήρησης στη δεξαμένη είτε λόγω λαθρεμπορίας (π.χ με νερό μέσα ή κοκκινίλες).
Τον τελευταίο χρόνο έχουμε περιπτώσεις κατά τις οποίες το καύσιμο έχει μία πολύ χαρακτηριστική οσμή, μυρίζει σαν τηγανητό καλαμάρι. Πιθανότατα εχει μπει μέσα κάποιο προϊόν φθηνό το οποίο δημιουργεί εμφανές πρόβλημα στη λειτουργία των κινητήρων. Ετσι τα αυτοκίνητα μπορεί να ρετάρουν, όπως λέμε, δρόμο ή και να μένουν τελείως. Και είναι χαρακτηριστικό ότι στα πιο νέα μοντέλα παρατηρείται αυτό, μένουν δηλαδή στο δρόμο.
Είναι λοιπόν σαφές ότι αν το σχετικό λαμπάκι στο ταμπλό του αυτοκινήτου μας ανάψει, ιδιαίτερα αμέσως μετά από ανεφοδιασμό, το αυτοκίνητο πρέπει οπωσδήποτε να πάει στο συνεργείο για διαγνωστικό έλεγχο. Οι οδηγοί πρέπει να είναι καχύποπτοι με τις πολύ χαμηλές τιμές που εμφανίζονται σε πρατήρια, σε σχέση με το μέσο όρο της αγοράς”.
Ο Γιώργος Ασμάτογλου, αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων και Εμπόρων Καυσίμων Αττικής, μιλώντας στο Magazine υπογράμμισε ότι η πολιτεία οφείλει να πάρει δραστικά μέτρα στην κατεύθυνση που έχει υποδείξει με τις προτάσεις του ο κλάδος: “Θα έλεγα ότι κλειδί στην αντιμετώπιση του φαινομένου, που δεν αρνούμαι ότι υπάρχει, είναι το σύστημα εισροών εκροών που εφαρμόζεται από το 2012 και μετά. Εχω την αίσθηση ότι αν το κράτος πάρει τα δικαιώματα του εν λόγω λογισμικού και δεν θα τα παραχωρεί σε τρίτους, όλα θα γίνουν πολύ καλύτερα. Πρέπει να έχει τον απόλυτο έλεγχο.
Επίσης, μπορώ να πω ότι οι μηχανικοί βγάζουν συχνά βιαστικά και εύκολα συμπεράσματα. Δεν προέρχονται όλες οι βλάβες στο κινητήρα από νοθευμένο καύσιμο. Θέλω όμως να είμαι ξεκάθαρος. Δεν αρνούμαι ότι υπάρχει νοθεία. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους οφείλουν λοιπόν να δράσουν και είναι αποτελεσματικοί. Κανείς δεν θέλει να έχει στον κλάδο του άνισο ανταγωνισμό και φυσικά ούτε εμείς στο δικό μας. Η νοθεία όμως προκαλεί ακριβώς αυτό το φαινόμενο. Ανισο ανταγωνισμό.
Από την πλευρά μας εμφανιζόμαστε πάντα με συγκεκριμένες προτάσεις χωρίς να ζητάμε ευθύνες από κανέναν. Το ίδιο έχουμε κάνει για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Ο κόσμος νομίζω ότι θα πρέπει να ξέρει τα εξής: Τα διυλιστήρια δεν νοθεύουν τα καύσιμα. Αν τυχόν προκύψει τέτοια περίπτωση το μαθαίνουν οι πάντες, το καύσιμο αποσύρεται άμεσα από την αγορά. Τα προϊόντα παρασκευής μπαίνουν είτε κατά τη μεταφορά του καυσίμου στο πρατήριο είτε στα ίδια τα πρατήρια. Σ’ αυτό το στάδιο γίνονται οι απαραίτητες για τη νόθευση προσμίξεις. Τέτοιου είδους φαινόμενα τα αποδοκιμάζουμε, θέλουμε, με τη βοήθεια της πολιτείας, να μπει ένα οριστικό τέλος.
Α. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ: ΘΑ ΕΠΙΒΛΗΘΟΥΝ ΠΟΛΥ ΑΥΣΤΗΡΑ ΠΡΟΣΤΙΜΑ
Θέσαμε, ως οφείλαμε, τα αποτελέσματα του ρεπορτάζ στα υπόψιν του αρμόδιου Υπουργού, δηλαδή του Υπουργού Ανάπτυξης, Αδωνι Γεωργιάδη.
Για την ακρίβεια υποβάλαμε τα ακόλουθα τρία ερωτήματα:
- Από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι το τελευταίο τρίμηνο τουλάχιστον οι βλάβες σε αυτοκίνητα από χρήση νοθευμένου καυσίμου έχουν αυξηθεί κατά πολύ. Έχετε εικόνα ότι μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, η νοθεία στα καύσιμα εν Ελλάδι αυξήθηκε;
- Από το ρεπορτάζ επίσης προκύπτει ότι αυτοί που παρανομούν δεν φοβούνται να το πράξουν καθώς τα πρόστιμα αφορούν λίγες δεκάδες χιλιάδες ευρώ ενώ το κέρδος είναι πολύ μεγαλύτερο. Ποια είναι τελικά τα μέτρα που παίρνονται εναντίον πρατηρίων που αποδεδειγμένα παρανομούν;
- Είναι σαφές ότι η αγορά των καυσίμων στη χώρα είναι μία “καρτελοποιημένη” αγορά με λίγους αλλά πολύ ισχυρούς παίκτες. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό και ποια μέτρα λαμβάνεται προς αυτήν την κατεύθυνση;
Ο κύριος Γεωργιάδης απάντησε-γραπτώς- στα δύο τελευταία ερωτήματα. Αναφορικά με το πρώτο μάς τόνισε αυτό αφορά αρμοδιότητα του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος στο οποίο και μάς παρέπεμψε.
Για το ύψους των προστίμων απάντησε ότι “σύμφωνα με τις διατάξεις της τελευταίας υπουργικής απόφασης για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας στα καύσιμα, τα πρόστιμα που επιβάλλονται ισοδυναμούν με το διπλάσιο του κέρδους που θα αποκόμιζε ένα πρατήριο εάν πωλούσε το σύνολο των αποθεμάτων του. Άρα αυτό είναι ένα πολύ υψηλό πρόστιμο σε σχέση με το μέγεθος του πρατηρίου”.
Για την αντιμετώπιση των καρτέλ της αγοράς καυσίμων αποκρίθηκε πως “τόσο το Υπουργείο Ανάπτυξης όσο και η Επιτροπή Ανταγωνισμού διενεργούν ελέγχους, ο καθένας στο πεδίο της αρμοδιότητάς του, και σε όλη την έκταση της αλυσίδας της αγοράς καυσίμων, δηλαδή στα διυλιστήρια, στις εταιρείες εμπορίας, στην μεταφορά και στην πώληση καυσίμων στον καταναλωτή προκειμένου να αντιμετωπιστούν ζητήματα που αφορούν τόσο την αισχροκέρδεια όσο και τις ανταγωνιστικές συμπεριφορές.Οι ανταγωνιστικές συμπεριφορές εξετάζονται από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και στην περίπτωση που στοιχειοθετηθεί η ύπαρξή τους θα επιβληθούν πολύ υψηλά πρόστιμα όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία”.
Οι απαντήσεις καταγράφηκαν. Ωστόσο η απορία για το γεγονός ότι ο Υπουργός μάς παρέπεμψε στο Υπουργείο Ενέργειας για το πρώτο ερώτημα παραμένει. Με δεδομένο ότι, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, οι έλεγχοι έχουν εντατικοποιηθεί το τελευταίο διάστημα, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί των οποίων προϊσταται θα έχουν καθαρή εικόνα για τα αποτελέσματα και για το κατά πόσο τα πράγματα έχουν επιδεινωθεί τους τελευταίους τρεις-τέσσερις μήνες.
Σε κάθε περίπτωση, όπως προέκυψε από την καταγραφή των απόψεων των ειδικών, το πρόβλημα είναι δεδομένα πολύ μεγάλο και αφορά το σύνολο σχεδόν των οδηγών στη χώρα. Ο συνδυασμός, δε, με την υψηλή τιμή των καυσίμων δημιουργεί μία εκρηκτική κατάσταση.