Ο Νομπελίστας Gérard Mourou στο ΙΤΕ Κρήτης

Ανοιχτή Επιστημονική Ομιλία θα δώσει στο ΙΤΕ ο καθ. Gérard Mourou, ο οποίος τιμήθηκε με το Νόμπελ Φυσικής 2018. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας στις 20 Μαΐου 2019, και ώρα 13.00. Η ομιλία του με θέμα «Passion Extreme Light», θα επικεντρωθεί στο λέιζερ ακραίου φωτός που αποτελεί μια παγκόσμια πηγή, η οποία παρέχει μία τεράστια γκάμα ακτινοβολιών και σωματιδίων υψηλής ενέργειας και προσφέρει τη δυνατότητα εξερεύνησης καίριων ανοικτών ερωτημάτων της θεμελιώδους φυσικής, όπως η γένεση εξαιρετικά ενεργητικών κοσμικών ακτίνων ή η απώλεια πληροφορίας σε μαύρες τρύπες.

Ο διακεκριμένος επιστήμονας γεννήθηκε στο Albertville της Γαλλίας. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Grenoble και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο Pierre-et-Marie-Curie στο Παρίσι, όπου απέκτησε το διδακτορικό του το 1973. Αργότερα μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες και έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Rochester. Συνέχισε την ερευνητική και εκπαιδευτική του δραστηριότητα στο Πανεπιστήμιο του Michigan και στο École Polytechnique στο Παρίσι.

Το 1985, ο Gérard Mourou και η φοιτήτριά του Donna Strickland κατάφεραν να δημιουργήσουν παλμούς λέιζερ υψηλής έντασης και υπερβραχείας χρονικής διάρκειας. Για την τεχνική αυτή, γνωστή ως «Ενίσχυση Χρονικά Διευρυμένων Παλμών» (Chirped Pulse Amplification – CPA), απέσπασαν το βραβείο Nobel στη Φυσική το 2018. Οι ισχυρές δέσμες ακτινοβολίας λέιζερ έδωσαν νέα διάσταση στην εμβάθυνση της γνώσης για τον κόσμο και τη διαμόρφωσή του. Σχετική ανακοίνωση της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών της Στοκχόλμης αναφέρει: «Οι ανακαλύψεις τους αποτέλεσαν επανάσταση για τη φυσική των λέιζερ και για την ανάπτυξη εργαλείων υψηλής ακρίβειας που ανοίγουν ανεξερεύνητους ορίζοντες στην έρευνα».

Η τεχνική CPA έγινε πρότυπο για όλα τα τελευταία λέιζερ υψηλής έντασης και άνοιξε δρόμους σε εντελώς νέες εφαρμογές και ερευνητικά πεδία στη φυσική και τη χημεία με σημαντικές εφαρμογές στην ιατρική, την πολιτιστική κληρονομιά, τα προηγμένα υλικά, τη βιολογία, τη διάγνωση ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τη διαχείριση πυρηνικών αποβλήτων. Για παράδειγμα, οι εργασίες των δύο επιστημόνων συνέβαλαν τα μέγιστα στη διαθλαστική χειρουργική, επιτρέποντας την πραγματοποίηση εκατομμυρίων επεμβάσεων καταρράκτη και διόρθωσης διαθλαστικών σφαλμάτων (π.χ. μυωπίας), καθώς και στη δημιουργία χειρουργικών stent για την αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου. Άλλες εφαρμογές αφορούν στη χρήση λέιζερ για την αλλαγή των ιδιοτήτων της ύλης καθώς και για την κοπή ή τη δημιουργία οπών εξαιρετικής ακριβείας σε διάφορα υλικά, συμπεριλαμβανομένης της ζωντανής ύλης.

Η ομιλία θα γίνει στην αγγλική γλώσσα.

Η εκδήλωση εντάσσεται στην Πανευρωπαϊκή Καμπάνια «Η Ευρώπη στην περιοχή μου 2019», με στόχο να γνωρίσουν οι πολίτες τα έργα που έχουν χρηματοδοτηθεί από την Ε.Ε.

Η διοργάνωση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του ΙΤΕ και της συγχρηματοδοτούμενης Εθνικής Ερευνητικής Υποδομής HELLAS-CH (http://hellasch.iesl.forth.gr) στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία ΕΠΑνΕΚ (ΕΣΠΑ 2014-2020).

Η Εθνική Ερευνητική Υποδομή HELLAS-CH έχει στόχο να προσφέρει κυρίως στην Ελληνική επιστημονική κοινότητα:

α) πρόσβαση σε προηγμένες πειραματικές εγκαταστάσεις οι οποίες ενδυναμώνουν ουσιαστικά την έρευνα αιχμής στην επιστήμη, την τεχνολογία και τις εφαρμογές των λέιζερ (laser) και

β) ολοκληρωμένα πολύπλευρα εργαλεία και αξιόπιστες τεχνικές για την αντιμετώπιση απαιτητικών ερευνητικών προκλήσεων της Επιστήμης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Heritage Science).

Την υποδομή HELLAS-CH συντονίζει το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας / Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ και συμμετέχουν δώδεκα φορείς της ελληνικής ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας:

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Πολυτεχνείο Κρήτης

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Πανεπιστήμιο Πατρών

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Τεχνολογικό και Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης

Ακαδημία Αθηνών

Ελληνικό Ινστιτούτο ΠΑΣΤΕΡ

Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ίδρυμα Ορμύλια

Η Εθνική Ερευνητική Υποδομή HELLAS-CH συνδέεται και συνεργάζεται με τις Ευρωπαϊκές Ερευνητικές Υποδομές (EEY) ELI, HiPER, Laserlab, Europe IPERION-CH. Ο καθ. G. Mourou είναι ο εμπνευστής και ιδρυτής της EEY ELI (Extreme Light Infrastructure).