Λένε ότι οι ηλικιωμένοι μοιάζουν με τα μικρά παιδιά, καθώς είναι ευάλωτοι και ανυπεράσπιστοι κι εύκολα γίνονται θύματα της απληστίας ή της αναλγησίας του κράτους, ίσως και των συγγενών ή κάποιας «δομής φιλοξενίας», όπως ήταν η Αγία Σκέπη στα Χανιά.
Στο άσυλο όπου μεγαλώνει ο μικρός Ολιβερ Τουίστ, τα άπορα και ορφανά παιδιά υποσιτίζονται συστηματικά. Εκεί οι μικροί τρόφιμοι τρώνε μια αραιή σούπα τρεις φορές την ημέρα, ένα κρεμμύδι δύο φορές την εβδομάδα και μισό φραντζολάκι κάθε Κυριακή. Ενα μεγαλόσωμο αγόρι, που το μάτι του γυαλίζει από την πείνα, απειλεί τα άλλα παιδιά ότι αν δεν του δώσουν άλλο ένα πιάτο σούπα, θα φάει ζωντανό το μικροκαμωμένο αγοράκι που κοιμάται πλάι του. Ετσι τα παιδιά ρίχνουν κλήρο και τελικά λαχαίνει στον Ολιβερ Τουίστ να σηκωθεί από το τραπέζι και να πει στον μάγειρα: «Σας παρακαλώ, κύριε, θέλω λίγη σούπα ακόμα» – μια πράξη που ισοδυναμούσε με επανάσταση.
Αυτά συνέβαιναν στην Αγγλία του 19ου αιώνα. Ομως και στο ιδιωτικό γηροκομείο Αγία Σκέπη του 21ου αιώνα, όπως αναφέρεται στα επίσημα έγγραφα, η ποσότητα της χορηγούμενης τροφής ήταν «ελάχιστη έως ανύπαρκτη» και οι μερίδες ήταν «μικρές, ελάχιστες», ενώ συχνά τα νέα γεύματα ήταν ανακατεμένα με αποφάγια προηγούμενων γευμάτων. Και να ‘ταν μόνο το φαγητό… Ανατριχιαστικές είναι οι λεπτομέρειες της επιχειρηματικής βαναυσότητας, ας μην τις επαναλάβουμε.
Στην περίπτωση της Αγγλίας χρειάστηκε η πένα του Καρόλου Ντίκενς για να αποτυπωθεί η φρίκη της οργανωμένης φιλανθρωπίας. Στην περίπτωση της Ελλάδας χρειάστηκαν 293 θάνατοι μέσα σε διάστημα μόλις έξι ετών (από το 2015 έως το 2021) για να υποψιαστούμε ότι κάτι σάπιο υπάρχει εδώ, ενώ τα αδικήματα για τα οποία γίνεται η παραπομπή σε δίκη των ιδιοκτητριών και κάποιων εργαζομένων αφορούν 30 θανάτους ηλικιωμένων και απόπειρες ανθρωποκτονίας άλλων οκτώ.
Καλύτερα να λιμοκτονείς μόνος στο σπίτι σου παρά ως «φιλοξενούμενος» σε κάποιο ίδρυμα, ίσως να σκέφτονται κάποιοι μοναχικοί υπερήλικες που η πενιχρή σύνταξή τους δεν τους επιτρέπει ούτε να τρέφονται σωστά ούτε να προσλάβουν έναν άνθρωπο για την προσωπική τους υγιεινή και αξιοπρέπεια. Η δική τους καθημερινή και συχνά ταπεινωτική μάχη της επιβίωσης δεν θα καταγραφεί σε κάποια δικογραφία.
Καθηλωμένα, φιμωμένα, ζαβλακωμένα από τα ψυχοφάρμακα, πνιγμένα στις ακαθαρσίες, τα γεροντάκια της Αγίας Σκέπης δεν έκαναν ό,τι και ο Ολιβερ Τουίστ, δεν πλησίασαν τον μάγειρα και το καζάνι και ίσως πέθαναν από ασιτία.