Ο Σέρλοκ Χολμς σώζων τον Ελευθέριον Βενιζέλον: Το πρώτο αστυνομικό αφήγημα που γράφτηκε στην Ελλάδα

Λίγο πριν το ξέσπασμα του Μεγάλου Πολέμου, ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Ελευθέριος Βενιζέλος θα βρεθεί στο Λονδίνο προκειμένου να λάβει μέρος σε συνάντηση αντιπροσώπων βαλκανικών χωρών. Εκεί ο Έλληνας πρωθυπουργός βρίσκεται αντιμέτωπος με μια βουλγαρική οργάνωση υπό την κωδική ονομασία «ΚΚΚ», η οποία σχεδιάζει τη δολοφονία του, και ο ιδιαίτερος γραμματέας του έρχεται σε επαφή με έναν διάσημο ντετέκτιβ, που αναλαμβάνει τη μυστηριώδη υπόθεση, για την οποία δεν υπάρχουν απτά στοιχεία, παρά μόνο υποψίες. Ο ντετέκτιβ δεν είναι άλλος από τον θρυλικό Σέρλοκ Χολμς και το συμβάν, βεβαίως, δεν είναι αληθινό.

Στις 19 Δεκεμβρίου 1913 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ποικίλης ύλης «Ελλάς» εκτενές αφήγημα με τίτλο «Ο Σέρλον Χολμς σώζων τον κ. Βενιζέλον» και με υπότιτλο «Από τα νεώτατα κατορθώματα του Σέρλοκ Χόλμς». Μέχρι τις 13 Μαρτίου 1914 ακολούθησαν 25 ακόμα ανυπόγραφα αφηγήματα για να ολοκληρώσουν τη σειρά.

Σήμερα, το σύνολο των διηγημάτων κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις «Άγρα» που φέρει το όνομα του πρώτου αφηγήματος και, όπως σημειώνει στην εισαγωγή του ο Ανδρέας Αποστολίδης, αποτελεί το πρώτο αστυνομικό μυθιστόρημα που εμφανίστηκε στην Ελλάδα, λόγω θεματολογίας και έκτασης, και μάλιστα από συγγραφέα που δεν θέλησε ν’ αποκαλυφθεί. Για το θέμα του αγνώστου συγγραφέα ο Α. Αποστολίδης, σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Ο αναγνώστης», αναφέρει: «Ο Έλληνας συγγραφέας γράφει ανώνυμα, υπονοώντας πως πρόκειται για τον νόμιμο συγγραφέα του ήρωα, θολώνει τα νερά με κάποια ασαφή αρχικά στο τέλος, όπως εδώ με το F.G., ή επιλέγει ξενικό ψευδώνυμο, συνήθως παράφραση του ελληνικού του ονοματεπώνυμου (π.χ. Ορέστης Λαζαρίδης / Ρεστ Λάρσον, Ορφέας Καραβίας / Φέλιξ Καρ, Γιώργος Τσουκαλάς / Ζωρζ Ποτιέ)».

Όσον αφορά τη δομή του κειμένου, στην ίδια συνέντευξη ο συγγραφέας, μελετητής του αστυνομικού αφηγήματος και σκηνοθέτης σημειώνει: «Πρόκειται για μίμηση ύφους άλλου συγγραφέα, αλλά η πλοκή είναι εντελώς πρωτότυπη. Χρονολογικά δεν ξέρουμε να έχει δημοσιευθεί πριν από αυτό κάποιο άλλο εκτενές αφήγημα μυστηρίου με ήρωα έναν ντετέκτιβ γραμμένο από Έλληνα. Εκπλήξεις δεν μπορούμε να αποκλείσουμε. Η δομή του κειμένου ανταποκρίνεται απόλυτα στην τυπολογία του αστυνομικού μυθιστορήματος της εποχής – τέλη 19ου, αρχές 20ού αιώνα, που κατά κανόνα ήταν σύντομο, γύρω στις 100 με 150 σελίδες».

Βεβαίως, ο άγνωστος συγγραφέας δεν θα μπορούσε να μην υποπέσει σε σφάλματα στην προσπάθειά του να αντιγράψει τη δομή και τον χαρακτήρα των ιστοριών του Κόναν Ντόυλ. Για παράδειγμα, ο Χολμς αναφέρεται ως «αστυνομικός» και έχει κακή σχέση με τη χρήση των οπιούχων, κάτι που για τους φίλους του Βρετανού ντετέκτιβ δεν θα μπορούσε να ισχύει. Όμως, όπως αναφέρει ο Α. Αποστολίδης, ο πιθανότερος λόγος είναι η προσπάθεια προσαρμογής του Χολμς στο ηθικοπλαστικό μοντέλο της ελληνικής κοινωνίας της εποχής εκείνης, ενώ «σε κάποιες αντιφάσεις πέφτει κατά καιρούς και ο Κόναν Ντόυλ».

Ο Σέρλοκ Χολμς σώζων τον κ. Βενιζέλον -1913-

Εισαγωγή: Ανδρέας Αποστολίδης

Εκδόσεις ΑΓΡΑ

Σελ.: 224

Τιμή: 12 ευρώ

avgi.gr

"google ad"