Αποζημιώσεις για τις απώλειες της ελαιοπαραγωγής που προέκυψαν από τους καύσωνες του Μαΐου στην Κρήτη και σε άλλες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας διεκδικεί ο ΣΕΔΗΚ, με υπόμνημα που απέστειλε στο ΥπΑΑΤ και στον ΕΛΓΑ, κοινοποιώντας το στους Βουλευτές, την Περιφέρεια και τους Δήμους της Κρήτης.
Στο ίδιο έγγραφο ο ΣΕΔΗΚ τεκμηριώνει ότι απαιτείται τροποποίηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να μην εξαιρούνται από ασφαλιστική κάλυψη οι ζημιές που προκαλούνται από καύσωνες πριν το δέσιμο των καρπών και να ισχύει και για αυτές ότι ισχύει για τον παγετό.
Η σχετική πρόβλεψη του κανονισμού του ΕΛΓΑ, όπως υπογραμμίζει ο ΣΕΔΗΚ, δεν έχει ούτε επιστημονική ούτε λογική, ούτε ηθική βάση και πρέπει άμεσα να απαλειφθεί. Διαφορετικά οι ελαιοπαραγωγοί τίθενται σε διαφορετική μοίρα από τους παραγωγούς άλλων καλλιεργειών.
Τι λέει το υπόμνημα
Έχοντας υπόψη τις πρόσφατες σημαντικές ζημίες που προκλήθηκαν στην ερχόμενη ελαιοπαραγωγή από τους ασυνήθιστους καύσωνες που σημειώθηκαν κατά τον Μάιο σε διάφορες περιοχές της Κρήτης και τις πρόσφατες εξαγγελίες σας ότι «το Υπουργείο σας επεξεργάζεται αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει την λειτουργία του ΕΛΓΑ» , θεωρούμε σκόπιμο να θέσουμε υπόψη σας ορισμένα σχετικά ζητήματα, ελπίζοντας ότι θα τα εξετάσετε με την δέουσα προσοχή.
H ελαιοκαλλιέργεια στην Κρήτη, που αποτελεί διαχρονικά έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας και απασχόλησης του νησιού, δέχεται τα τελευταία χρόνια αλλεπάλληλα ισχυρά πλήγματα από διάφορες ακραίες καιρικές, αγρονομικές και εμπορικές συνθήκες, με συνέπεια να οδεύει σε μη αντιστρεπτή κατάρρευση.
Σας είναι γνωστές οι περσινές ποσοτικές και ποιοτικές απώλειες που προκλήθηκαν στην ελαιοπαραγωγή του νησιού από ασυνήθιστες δακοπροσβολές, ζημιώνοντας πάνω από 100 εκατ.€ τους ελαιοπαραγωγούς και άλλους εμπλεκομένους επαγγελματικούς κλάδους του νησιού.
Τις απώλειες αυτές ακολούθησαν πρόσφατα νέες, ευτυχώς μικρότερες, στην ελαιοπαραγωγή της ερχομένης περιόδου, που προκληθήκαν από καύσωνες (ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες) που έπληξαν αρκετές περιοχές του νησιού κατά το 5/θήμερο 15-19 Μαΐου 2020, βρίσκοντας πολλούς ελαιώνες στην ευαίσθητη περίοδο της άνθησης-καρπόδεσης.
Ωστόσο, ενώ και οι αποζημιώσεις από τις περσινές δακοπροσβολές, παρά τις καλές προθέσεις σας, εξακολουθούν και να βραδύνουν αλλά και να ευρίσκονται υπό την αίρεση Κοινοτικών εγκρίσεων, δυστυχώς και οι αποζημιώσεις από τους καύσωνες μέσω του ΕΛΓΑ φαίνονται να ευρίσκονται υπό την αίρεση και ερμηνεία ακατανόητων επιστημονικά και άδικων προβλέψεων του ισχύοντος Κανονισμού του (Απ.157502/27-7-2011) αφού σύμφωνα με το άρθρο 6, παρ.4. δεν καλύπτει ασφαλιστικά τις « ζημιές που προξενούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια, εκτός του παγετού, στα καρποφόρα δέντρα, πριν από το δέσιμο του καρπού».
Ωστόσο, οι φετινές ζημιές, όπως και οι τεράστιες που έγιναν από καύσωνες το 2013/14 και το 2016/17, συνέπεσαν χρονικά με τα ευαίσθητα για την ελαιοπαραγωγή στάδια της άνθησης – καρπόδεσης, τα οποία είναι γνωστό σε όλους ότι ακόμα και στο ίδιο δέντρο, εξελίσσονται παράλληλα και μπορούν να διαρκέσουν απο 15-30 ημέρες. Έτσι, παρέχεται η δυνατότητα απο την πλευρά του ΕΛΓΑ της κατ εκτίμηση υπαγωγής της πραγματοποίησης των ζημιών στο στάδιο «πριν απο το δέσιμο του καρπού» που αναφέρει ο Κανονισμός και στον αποκλεισμό των πληγέντων απο αποζημιώσεις.
Όμως κ. Υπουργέ και κ. Πρόεδρε του ΕΛΓΑ, όπως και με παλαιοτέρα υπομνήματα του ΣΕΔΗΚ (αρ.πρ.34/15-07-2013) έχουμε τεκμηριώσει η πρόβλεψη αυτή δεν έχει ούτε επιστημονική, ούτε λογική, ούτε ηθική βάση.
Και δεν έχει επιστημονική βάση γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι, η ξήρανση ανθέων και μικρών καρπών απο έντονη αφυδάτωση που προκαλείται από ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες συνοδευόμενες και από ξηρούς νότιους ανέμους, μπορεί να αποτραπεί με καλλιεργητικές παρεμβάσεις των παραγωγών. Επομένως αποτελεί περίπτωση που πρέπει να υπαχθεί στα αποζημιώσιμα αίτια
Όμως δεν έχει ούτε λογική βάση αφού ζημιές στα ιδία βλαστικά στάδια (προ της καρπόδεσης) όταν προκαλούνται απο παγετό καλύπτονται ασφαλιστικά.
Αλλά δεν έχει ούτε ηθική βάση όταν είναι γνωστό ότι οι ελαιοκαλλιεργητές, ενώ με τις εισφορές που καταβάλλουν ανελλιπώς μέσω των επιδοτήσεων, καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ, σχεδόν ποτέ δεν τυγχάνουν αποζημιώσεων.
ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
Με βάση τα προαναφερθέντα, γίνεται φανερό ότι πρέπει να δρομολογηθούν τα έξης:
(α) Άμεση έναρξη διαδικασιών χορήγησης αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ για τις ζημιές στην ελαιοπαραγωγή απο καύσωνες που προκλήθηκαν κατά ή μετά την καρπόδεση και όχι Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις (ΠΣΕΑ) οι οποίες εκτός του ότι είναι αβέβαιες, συνήθως παρέχονται κατόπιν εορτής μετά απο 2-3 χρόνια, ενώ οι αγρότες τις έχουν άμεσα ανάγκη.
(β) Τροποποίηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να καλύπτει όλες τις ζημιές απο καιρικά αίτια οι οποίες δεν μπορούν να προληφθούν ή αποτραπούν απο τους παραγώγους,
Ειδικότερα, για τις ζημιές από καύσωνες πρέπει να ισχύουν ότι και για τις ζημιές από παγετούς με σχετική τροποποίηση του Κανονισμού στο άρθρο 6 παρ. 4 .
Επίσης, στο άρθρο 3, παρ.8 ε, θα πρέπει να απαλειφθεί η προϋπόθεση του χαρακτηρισμού ως ζημιών απο καύσωνες εκείνων που συμβαίνουν «απο καταγεγραμμένες θερμοκρασίες άνω 40ο». Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση ότι ζημιές απο καύσωνες συμβαίνουν μονο υπό θερμοκρασίες άνω των 40ο, αφού είναι γνωστό ότι ζημιές απο αφυδάτωση ανθέων η καρπών μπορούν να συμβούν και υπό χαμηλότερες θερμοκρασίες εάν αυτές συνοδεύονται απο ξηρούς θερμούς ανέμους.
Με εκτίμηση,
Ο Πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ
Γιώργος Χ. Μαρινάκης
Δήμαρχος Δ. Ρεθύμνης