Παγκρήτια δημοσκόπηση για την επιχειρηματικότητα και την κρίση

Καθηγητής Κων/νος Ζοπουνίδης, Διευθυντής  Εργαστηρίων Ανάλυσης Δεδομένων & Πρόβλεψης και Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης
Γεώργιος Ματαλλιωτάκης, Διδάσκων Πολυτεχνείου Κρήτης, Διδάκτορας στην Ανάλυση Δεδομένων
Έντονος προβληματισμός προκύπτει από τα στοιχεία που αποτυπώνονται στην Παγκρήτια δημοσκόπηση που διενεργήθηκε υπό την εποπτεία του Kαθηγητή Κων/νου Ζοπουνίδη και του διδάσκοντα του Πολυτεχνείου Κρήτης Δρ. Γιώργου.I.Ματαλλιωτάκη. Η ανεργία (47,7%) ακολουθούμενη από την ακρίβεια (19,4%), αλλά και την εγκληματικότητα στην Κρήτη (7,2 %) αποτελούν τα σημαντικότερα προβλήματα που παρουσιάζει σήμερα η Μεγαλόνησος. Γεγονός που αντικατοπτρίζει τις γενικότερες ανησυχίες των πολιτών σχετικά με την υπάρχουσα οικονομική κατάσταση και την αβεβαιότητα στον τομέα της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Το 4,4% και το 4,6% των ερωτηθέντων υπέδειξαν το πρόβλημα της έλλειψης ή ανεπάρκειας εγκαταστάσεων και υποδομών αλλά και δυσλειτουργίας  στους τομείς της υγείας-κοινωνικής ασφάλισης και της  παιδείας αντίστοιχα ως σημαντικότερα προβλήματα. Δεν έλειψαν και εκείνοι που ανέφεραν με αρκετά αυξημένα ποσοστά τους σε σχέση με προηγούμενες έρευνες την κρίση των αγροτικών προϊόντων, τα έργα υποδομής, τα ναρκωτικά καθώς και  τις ελλείψεις σε κοινωνικές και τουριστικές υποδομές.
Σε ερώτηση σχετικά με τη συχνότητα προβολής των θεμάτων της επικαιρότητας από τα κεντρικά μέσα ενημέρωσης, το θέμα της οικονομίας κυριαρχεί. Οι πολίτες δήλωσαν ότι προβάλλονται περισσότερο θέματα σχετικά με την οικονομία και το διεθνή χώρο στα δελτία ειδήσεων και τον τύπο, ενώ εκλείπουν θέματα που αφορούν την αύξηση της παραγωγής και την επιχειρηματικότητα στη χώρα μας. Ειδικότερα, ποσοστό 82,1% υποστηρίζει ότι προβάλλεται η οικονομική κατάσταση της χώρας, το 7,5% δήλωσε ότι προβάλλονται διεθνή θέματα, το 3,1% κοινωνικά θέματα και το 1,4% πολιτιστικά θέματα. Πολύ μικρά ποσοστά έως αμελητέα συγκέντρωσαν τα θέματα παιδείας (0,9%), αύξησης παραγωγής (0,4%) και τα επιχειρηματικά θέματα (0,3%).
Γενική εκτίμηση αποτελεί ότι οι υπάρχουσες συνθήκες στην Ελλάδα δεν είναι καθόλου κατάλληλες για την ανάπτυξη και δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Οι ερωτηθέντες στη έρευνα σε ποσοστό 81,6% δε θα συμβούλευαν κοντινά τους πρόσωπα να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση λόγω των αντίξοων συνθηκών στη χώρα μας και στο διεθνή χώρο, σε αντίθεση με το 14,5% του δείγματος που βλέπει θετικά τη δημιουργία επιχειρήσεων αυτή την εποχή.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας το 72% των πολιτών υποστηρίζει ότι η πορεία των επιχειρήσεων στην περιοχή τους θα είναι καθοδική, αντίθετα σε ποσοστό 4% υποστηρίζουν ότι οι επιχειρήσεις στην Κρήτη θα διαγράψουν ανοδική πορεία. Το 17% ισχυρίστηκε ότι οι επιχειρήσεις στην Κρήτη δε θα υποστούν καμία μεταβολή. Η γενικότερη απαισιοδοξία των πολιτών για το μέλλον των επιχειρήσεων της περιοχής τους αποτυπώθηκε και σε άλλη σχετική ερώτηση της έρευνας, υποστηρίζοντας σε ποσοστό ύψους 44,9%  ότι οι πολίτες δεν είναι καθόλου αισιόδοξοι, 42,1% να είναι λίγο αισιόδοξοι. Αντίθετα το 7,3% και το 1,8% του δείγματος αντίστοιχα δηλώνει αρκετά και πολύ αισιόδοξο για το μέλλον των επιχειρήσεων στο νομό τους.
Αναφορικά με την άποψη των πολιτών για τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις το 49,8% των ερωτηθέντων υπέδειξε ως το σοβαρότερο πρόβλημα την έλλειψη ρευστότητας, το 13,7% τις δυσκολίες δανεισμού και το 11,7% γραφειοκρατία. Δεν έλειψαν και εκείνοι που χαρακτήρισαν ως σημαντικότερο πρόβλημα μιας επιχείρησης τον ανταγωνισμό (8,5%), το παραεμπόριο (6,4%) και τις ασφαλιστικές εισφορές (4,1%).
Σε ό,τι αφορά το ρόλο του κράτους στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, το 69,6% πιστεύει ότι είναι αρνητικός/ανασταλτικός, ενώ μόλις το 2,7% θετικός. Ένα ποσοστό της τάξεως του 20,5% χαρακτηρίζει ουδέτερο τον ρόλο του κράτους στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.
Μεγάλη πλειοψηφεία του δείγματος (72,8%) υποστηρίζει ότι στις σημερινές συνθήκες ανταγωνισμού δεν υπάρχει χώρος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Διαφορετική άποψη φαίνεται να έχει το 23,3% των ερωτηθέντων υποστηρίζοντας ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανεξάρτητα από τις σημερινές δύσκολες συνθήκες έχουν χώρο να αναπτυχθούν.
Την τόνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας με επιπλέον επιδοτήσεις και τη στήριξη από το κράτος φαίνεται να επιθυμούν οι πολίτες (56,1%) σε περίπτωση που σκεφτούν να αναλάβουν πρωτοβουλία να αναπτύξουν τη δική τους ιδιωτική επιχείρηση. Αντίθετη γνώμη φαίνεται να έχει το 36,3% που υποστηρίζει ότι οι ιδιώτες πρέπει να στηρίζονται αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις.
Σε σχετική ερώτηση, το 32,8% των πολιτών δήλωσε πως θα προτιμούσαν τα παιδιά τους να γίνουν ελεύθεροι επαγγελματίες, το 12,8% να ακολουθήσουν το επάγγελμα του παραγωγού, το 10,8% των ερωτηθέντων θα ήθελαν τα παιδιά τους να γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι, 10,5% επιχειρηματίες, 7% ακαδημαϊκοί και 2,7% να ακολουθήσουν καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Το 24% του δείγματος δεν απάντησε στην ερώτηση. Πάντως σε άλλη ερώτηση ένας στους δύο πολίτες περίπου (52,5%) πιστεύει ότι η εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος δεν συμβάλει στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Διαφορετική πεποίθηση φαίνεται να έχει 38,8% του δείγματος.
Αρκετά μεγάλος φαίνεται να είναι ο βαθμός στον οποίο έχει επηρεάσει την κατανάλωση των πολιτών σε αγαθά η κρίση, αφού αποτυπώθηκε η άποψη  σε ποσοστό ύψους 43% ότι έχουν επηρεαστεί πολύ από την κρίση και 41,2% αρκετά. Λίγο έως καθόλου δηλώνει να έχει επηρεαστεί το 15% των πολιτών.
Αξιοσημείωτη είναι πεποίθηση των πολιτών για την πορεία των πραγμάτων με βάση την εικόνα που έχουν σήμερα για τη χώρα, οι οποίοι εκφράζουν την ανησυχία τους σε αρκετά μεγάλο ποσοστό. Μάλιστα δηλώνουν σε ποσοστό 80,6% ότι τα πράγματα σε γενικές γραμμές πηγαίνουν σε λάθος κατεύθυνση. Το 10,5% των πολιτών κρατάει πιο ήπια στάση δηλώνοντας σε ποσοστό 10,5% ότι τα πράγματα δεν οδεύουν ούτε στη σωστή ούτε στη λάθος κατεύθυνση, ενώ μόλις το 4,2% εκφράζει θετική γνώμη για την πορεία των πραγμάτων στη χώρα μας.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας το 39,4% των πολιτών υποστηρίζει ότι η Ελληνική οικονομία έφτασε στο σημείο αυτό εξαιτίας των χειρισμών και των πολιτικών που εφαρμόστηκαν από τις κυβερνήσεις στο εσωτερικό της χώρας. Το 10,9% χαρακτήρισε υπεύθυνο για την κατάσταση της οικονομίας σήμερα το συνολικό οικονομικό σύστημα και τους εξωτερικούς παράγοντες όπως π.χ. την παγκόσμια οικονομική κρίση, τα κερδοσκοπικά παιχνίδια των αγορών κλπ. Το 42,6% των πολιτών θεωρεί ότι η σημερινή κατάσταση της οικονομίας της χώρας μας είναι αποτέλεσμα συνδυασμού εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων.
Ο δρόμος της ανάκαμψης της κρίσης πάντως φαίνεται αρκετά μακρύς σύμφωνα με τη γνώμη των πολιτών. Το 48% των ερωτηθέντων εκφράζει ακόμα μεγαλύτερη απαισιοδοξία σε σχέση με προηγούμενες έρευνες υποστηρίζοντας ότι θα χρειαστούν πάνω από δέκα χρόνια για την έξοδο της χώρας μας από την κρίση, το 31% πιστεύει ότι θα χρειαστούν πέντε  έως και δέκα χρόνια για την έξοδο από το τούνελ, το 8,1% πιστεύει ότι θα χρειαστούν ως πέντε χρόνια και ένα μικρό ποσοστό 4% διατυπώνει αισιόδοξη άποψη για έξοδο από την κρίση σε δύο με τρία χρόνια.
Η έρευνα επεκτάθηκε και στις απόψεις-προτάσεις των πολιτών για έξοδο από την κρίση το συντομότερο δυνατό. Οι πολίτες προτείνουν να δοθεί έμφαση στον τουρισμό (39,7%) βελτιώνοντας και αναπτύσσοντας περισσότερο το τουριστικό προϊόν και τις υπηρεσίες. Η στήριξη και ενίσχυση της ελληνικής γεωργίας, του πρωτογενούς τομέα ευρύτερα και της ελληνικής περιφέρειας συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσοστό προτίμησης (33,6%), ακολούθησε η στήριξη ελληνικής βιομηχανίας και βιοτεχνίας 9,3%. Δεν έλειψαν όμως και εκείνοι (5,3%) που αναφέρθηκαν στην περαιτέρω ανάπτυξη του εμπορίου και στη στροφή προς την έρευνα και την τεχνολογία (6%).
Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν και τα στοιχεία της δημοσκόπησης που αφορούν στον προσδιορισμό ενός νέου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με την έρευνα το μοντέλο αυτό θα πρέπει σε γενικές γραμμές να περιλαμβάνει (49,6%) περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις και (29,9%) περισσότερες κρατικοποιήσεις. Το 1/5 του δείγματος περίπου (20,5%) δεν διατύπωσε άποψη σε αυτή την ερώτηση.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΈΡΕΥΝΑΣ
Η έρευνα διενεργήθηκε υπό την εποπτεία του Καθηγητή Κων/νου Ζοπουνίδη διευθυντή του Εργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης , Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του διδάσκοντα του τμήματος Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης διδάκτορα  στην Ανάλυση Δεδομένων Γιώργου.I.Ματαλλιωτάκη.
Η οργάνωση της έρευνας, η ανάλυση  των αποτελεσμάτων και η επίβλεψη συλλογής των στοιχείων έγινε από τον Ματαλλιωτάκη Γεώργιο Διδάκτορα του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Η σύνταξη του ερωτηματολογίου έγινε σε συνεργασία του Καθηγητή Κων/νου.Ζοπουνίδη, του διδάκτορα  Γ.I .Ματαλλιωτάκη .
Η  Παγκρήτια αυτή έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο 19-21 Δεκεμβρίου  του 2011.

Μέθοδος: Το δείγμα ήταν τυχαίο, στρωματοποιημένο και αντιπροσωπευτικό του σχετικού πληθυσμού, περιελάμβανε 1178 νοικοκυριά της Κρήτης και επιλέχθηκε βάσει των σχετικών αναλογιών του πραγματικού πληθυσμού της απογραφής του 2001. Βασίσθηκε σε δομημένο ερωτηματολόγιο και πραγματοποιήθηκαν προσωπικές τηλεφωνικές συνεντεύξεις.
Ηλικίες: από 18 ετών έως 60 +
Οι τηλεφωνικές κλήσεις για τη συλλογή των στοιχείων έγιναν από φοιτητές του μαθήματος Στρατηγικού Προγραμματισμού του τμήματος Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης του οποίου διδάσκοντας είναι ο κ. Γ.Ματαλλιωτάκης
Για την διεξαγωγή της έρευνας εργάστηκαν και δύο επόπτες .