Παγκόσμια Ημέρα Νερού: Αντιμετωπίζοντας την λειψυδρία – Η περίπτωση της Αγιάς

Του Μιχάλη Τζινευράκη, Πρόεδρου Δ.Σ. Δ.Ε.Υ.Α.Χ.

Η καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού προέκυψε από την αναγνώριση της σπουδαιότητας που διαδραματίζει το νερό, το οποίο, εκτός από απαραίτητο στοιχείο ζωής, συμβάλλει στην παραγωγικότητα και την κοινωνική πρόοδο. Επίσης, για να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα που να συμβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη των υδατικών πόρων και για την ενημέρωση του κοινού σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο με στόχο την σωστή διαχείριση και χρήση του πολύτιμου αυτού πόρου.

Μια έκφραση της παγκόσμιας ανησυχίας για το νερό, που αποτελεί ίσως την πιο σημαντική πρόκληση του 21ου αιώνα, είναι το πρόβλημα της λειψυδρίας.

Η αυξημένη ζήτηση του νερού, λήγω της αλλαγής των συνηθειών διαβίωσης και της τεχνολογικής ανάπτυξης, σε συνδυασμό με τις ορατές, πλέον, συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και τις αυξημένες σε συχνότητα και διάρκεια περιόδους ανομβρίας, καθιστούν τον παράγοντα διάθεσης του νερού κρίσιμο και πιθανές διενέξεις σχετικές με την έλλειψη νερού ίσως γίνουν αναπόφευκτες.

Από το 2010, στην Κρήτη, βιώνουμε μια αρκετά υγρή περίοδο, με υψηλά βροχομετρικά ύψη και μικρές αποσπασματικές ξηρές περιόδους 1-2 ετών όπου τα δεδομένα είναι ελλειμματικά, με αποτέλεσμα τα υπόγεια αποθέματα νερού να είναι ικανοποιητικά.

Οι διακυμάνσεις στην παροχετευτικότητα των πηγών είναι αναμενόμενες. Ούτως η άλλως, δεν αναμένεται να υπάρξουν ιδιαίτερες επιπτώσεις στην δυνατότητα της ΔΕΥΑΧ να καλύψει τις υδρευτικές ανάγκες λόγω των υφιστάμενων γεωτρήσεων που λειτουργούν. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο λόγος που δεν παρατηρούνται διακοπές στην ύδρευση τα τελευταία χρονιά.

Η ΔΕΥΑΧ δεν εφησυχάζει με την “ευλογημένη” υδροδοτική  ικανότητα της περιοχής και υλοποιεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική διαχείρισης των υδατικών πόρων του τόπου , που απορρέει και από τις απαιτήσεις του εγκεκριμένου Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Περιφέρειας Κρήτης, επενδύοντας σε μελέτες, νέες τεχνολογίες και έργα που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.

Στο πλαίσιο αυτό, εκπονήθηκε η Μελέτη Διαχείρισης του Συστήματος Πηγών της Αγιάς από το Πολυτεχνείο Κρήτης, με χρηματοδότηση της ΔΕΥΑΧ και του ΟΑΚ και την εποπτεία της Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης.

Η μελέτη αυτή έχει σκοπό την παρακολούθηση των πηγών της Αγιάς, την αξιολόγηση της απόκρισης του υδροφορέα, την λήψη μέτρων προστασίας της Λίμνης και του ποταμού Κερίτη, και φυσικά, την αιτιολόγηση της ζήτησης, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η σταθερότητα του μοναδικού αυτού υδρογεωλογικού συστήματος.

Πρέπει να σημειωθεί, στο σημείο αυτό, ότι το μέγιστο μέρος των απολήψεων αφορά την άρδευση, που ανέρχεται στο 78% των συνολικών απολήψεων, έναντι της ύδρευσης που φτάνει μόλις στο 21%.

Σε κάθε περίπτωση, οι ετήσιες απολήψεις για κάθε χρήση δεν υπερβαίνουν το 40% των εκφορτίσεων του συστήματος υπόγειων ταμιευτήρων της Αγιάς, στοιχείο που αποδεικνύει την επάρκεια νερού για την πόλη και τον κάμπο των Χανίων και τις πιο ξηρές περιόδους.

Η υδρογεωλογική αυτή μελέτη έδειξε ότι η σταδιακή αναρρύθμιση των πηγών με επιπλέον 2.5, 5 και 10 εκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο δεν θα επηρεάσει σημαντικά το Σύστημα και γενικά τις εκφορτίσεις των καρστικών πηγών, οι οποίες θα επανέλθουν με το που θα σταματούν οι αντλήσεις.

Με βάση τα διαμορφωμένα σενάρια και την αξιολόγηση των επιπτώσεών τους, προτείνεται

η κατασκευή 5 νέων γεωτρήσεων στην περιοχή των Μυλωνιανών.

Σε αυτές τις 5 γεωτρήσεις, συμπεριλαμβάνονται και οι 2 ήδη δανειοδοτημένες γεωτρήσεις του ΟΑΚ και του ΤΟΕΒ. Στις γεωτρήσεις αυτές προτείνονται 3 επιπλέον γεωτρήσεις δυναμικού 400 κυβικών ανά ώρα η κάθε μια.

Ταυτόχρονα, η εξοικονόμηση νερού, μέσω της καλλιέργειας κουλτούρας πρόληψης και περιορισμού της κατανάλωσης, πρέπει να γίνει μόνιμος τρόπος ζωής ως χρέος όλων μας προς τις επόμενες γενιές.