Τη ζημιά που υπέστησαν Δημόσιο και ιδιώτες μέτοχοι από την ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών παραδέχθηκε ο κ. Γιώργος Σταθάκης επισημαίνοντας ότι «θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν είχε μπει κατώτατη τιμή».
Ωστόσο, υποστήριξε ότι ο ορισμός κατώτατης τιμής θα οδηγούσε σε αποτυχία την ανακεφαλαιοποίηση και μοιραία σε κούρεμα καταθέσεων. Η παρέμβαση του υπουργού Οικονομίας έγινε κατά την συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού στην Βουλή μετά από έντονες επικρίσεις της αντιπολίτευσης και συγκεκριμένα της κυρίας Κατερίνας Παπακώστα (ΝΔ).
«Να πάω τώρα στο τελευταίο ασφαλές κριτήριο που βάλατε περί κατώτατης τιμής, η οποία απασχόλησε πραγματικά την Κυβέρνηση, διότι όντως το σύνολο των ιδιωτών παλιών μετόχων και το Δημόσιο υπέστησαν ζημιά. Αυτό είναι γεγονός» είπε ο κ. Σταθάκης για προσθέσει «Αυτό θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, αν βάζαμε κατώτατη τιμή. Το μελετήσαμε, το σκεφθήκαμε, το φτάσαμε διεξοδικά στο απόλυτο συμπέρασμα και καταλήξαμε σε ένα πολύ απλό δεδομένο: Αν βάζαμε κατώτατη τιμή, δεν θα γινόταν η ανακεφαλαιοποίηση. Τόσο απλά».
Όταν δε η κυρία Παπακώστα τον ρώτησε για ποιους λόγους δεν επέλεξε να αναβάλει την διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης ο κ. Σταθάκης σημείωσε «Ούτε ανακαλύψαμε εμείς πως γίνεται η ανακεφαλαιοποίηση ούτε ορίζαμε με δικές μας επιλογές μία ανακεφαλαιοποίηση. Εάν ακολουθούσαμε αυτά που υπονοήσατε, στο τέλος τα διλήμματα αυτά θα οδηγούσαν σε αυτό που σας προειδοποίησα, δηλαδή στο κούρεμα των καταθέσεων και στη χρεοκοπία των τραπεζών».
Νωρίτερα, ο υπουργός είχε υποστηρίξει ότι «Πρώτον, λίγο μετά αφού ανακεφαλαιοποιήθηκαν οι τράπεζες επί των ημερών σας, φέρατε ένα νόμο σ’ αυτή τη Βουλή που επέτρεπε να πουληθούν οι μετοχές κάτω από την αξία κτήσης. Το επαναλαμβάνω. Εσείς φέρατε ένα νόμο ο οποίος λέει ότι οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν σε μια δεδομένη τιμή και ξόδεψε το ΤΧΣ μέσα από το δάνειο, το ελληνικό Δημόσιο, 100 ευρώ. Μετά από λίγο καιρό, επ’ αφορμή μιας απειλούμενης τράπεζας με χρεοκοπία, ήρθατε και είπατε «θα αλλάξουμε το νόμο που προστάτευε την τιμή κτήσης και θα επιτρέψουμε να είναι μικρότερη η τιμή».
Έγινε η ανακεφαλαιοποίηση της συγκεκριμένης τράπεζας για την οποία αναφερόταν ο νόμος. Ενέγραψε μια σημαντική ζημιά το Δημόσιο τότε. Αρκετή. Αναφέρομαι σε μια συγκεκριμένη τράπεζα.
Άρα, η ιδέα ότι η προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση διασφάλιζε τις τιμές κτήσης είναι παραπλανητική. Η τελευταία αποτίμηση το Δεκέμβρη του 2014 για την αξία των μετοχών των τραπεζών, πριν έρθει ο κακός ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση της χώρας, μιλούσε για απώλεια της αξίας των μετοχών της τάξης του 60% σε σχέση με την τιμή κτήσης. Άρα, η ιδέα ότι ξαφνικά εμείς βρεθήκαμε σ’ αυτή την κατάσταση είναι παραπλανητική. Εσείς δημιουργήσατε αυτό το δεδομένο με βάση τις πραγματικές εξελίξεις της οικονομίας» και συνέχισε «Ας πάμε σ’ αυτήν την ανακεφαλαιοποίηση. Η ανακεφαλαιοποίηση αυτή έχει ορισμένα χαρακτηριστικά:
– Πρώτον, γίνεται εν όψει της ένταξης των ελληνικών τραπεζών στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα από 1/1/2016. Φαντάζομαι –και συμμερίζεστε και εσείς την ιδέα- ότι αποτελεί στρατηγικό στόχο για τη χώρα οι τράπεζες να ενταχθούν στις 124 τράπεζες της Ευρώπης οι οποίες θα λειτουργούν με υψηλότατο βαθμό ασφάλειας, υψηλότατους κανόνες διασφάλισης της αξιοπιστίας τους και σταθερότητα για το τραπεζικό σύστημα. Αυτός ήταν ο στόχος.
– Δεύτερος στόχος ήταν η διαδικασία ολοκλήρωσης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών να μην οδηγήσει σε κούρεμα των καταθέσεων. Για αντιπολιτευτικούς λόγους πιθανόν να το θέλατε. Πιθανόν να αποτελούσε μια σκέψη σας έστω, την οποία δεν την εκφράζετε δυνατά. Μπορεί κάποιοι καταστροφολόγοι να ήθελαν, τελικά, να αποτύχει αυτή η διαδικασία και να φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Ο δεύτερος στρατηγικός στόχος, λοιπόν, τον οποίον εγκαίρως πριν από την ανακεφαλαιοποίηση δια στόματος Δραγασάκη δηλώσαμε ευθέως, ήταν: «Όχι, πρέπει να προστατευθούν πάση θυσία οι καταθέσεις, να μην υπάρξει οποιοσδήποτε κίνδυνος κουρέματος των καταθέσεων». Ανέφερα δυο στρατηγικούς στόχους.
– Πάμε στον τρίτο στρατηγικό στόχο. Η ανακεφαλαιοποίηση γίνεται με μια διαδικασία η οποία έχει στο επίκεντρό της την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήταν ο φορέας που ερχόταν για να πει κάτι εξαιρετικά απλό: Πόσα χρήματα χρειάζεται η ανακεφαλαιοποίηση. Δεν μπορεί να το πει κανείς άλλος, δεν μπορούμε να το πούμε εμείς, δεν μπορείτε να το πείτε εσείς. Αυτοί θα αποφαινόντουσαν για το πόσα χρήματα χρειάζεται η ανακεφαλαιοποίηση. Να υπενθυμίσω στο σημείο αυτό ότι τον περασμένο Ιούλιο και στο πλαίσιο της συμφωνίας που υπογράψαμε οι αρχικές εκτιμήσεις μιλούσαν για 25 δισεκατομμύρια. Γι’ αυτό και πήραμε δάνειο 25 δισεκατομμύρια.
Προβλέπεται στη συμφωνία δάνειο 25 δισεκατομμυρίων για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Λίγο καιρό μετά και φτάνοντας στην απόφαση της ΕΚΤ, η οποία είναι οριστική και αμετάκλητη, το πραγματικό νούμερο κατέβηκε στα 14 δισεκατομμύρια. Αυτό είναι το δεδομένο. Έχοντας αυτό το νούμερο, από εκεί και πέρα η επιτυχής ή μη ανακεφαλαιοποίηση καθορίζεται πολύ απλά από το πόσα χρήματα θα βάλουν οι ιδιώτες και πόσα θα βάλει το Δημόσιο.
Επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση –και σ’ αυτό θα συμφωνήσετε- είναι να μεγιστοποιηθεί η συνεισφορά των ιδιωτών. Εκτός αν υπάρχει κάποιος εδώ που θα θεωρούσε επιτυχημένη ανακεφαλαιοποίηση να έβαζε και τα 14,5 δισεκατομμύρια το ΤΧΣ και το Δημόσιο. Αν αυτός ήταν ο στόχος σας, σας διαβεβαιώ ότι δεν ήταν ο δικός μας στόχος. Ο δικός μας στόχος ήταν να γίνει η ανακεφαλαιοποίηση με βάση το δεδομένο, εκεί που έβαλε τον πήχη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, να μεγιστοποιηθεί η συνεισφορά των ιδιωτών και να μειωθεί στο ελάχιστο δυνατό η συνεισφορά του Δημοσίου. Σε τι στενοχωρηθήκατε ακριβώς; Στο ότι η συνεισφορά του Δημοσίου ήταν 5,8 δισεκατομμύρια και ότι δεν ήταν 15 δισεκατομμύρια;».