Παρατηρήσεις στο σχέδιο νόμου «Για την οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας»

Γράφει ο Νίκος Τζάρας

Το σχέδιο νόμου για την «οριοθέτηση, διαχείριση» του αιγιαλού και παραλίας», οδηγεί σε μη αναστρέψιμη καταστροφή το παράλιο, παραλίμνιο και παραποτάμιο φυσικό και πολιτισμικό κεφάλαιο της χώρας καθώς αίρει την προστασία των οικοσυστημάτων, επιτρέποντας επεμβάσεις στο ανεπανάληπτο και πολύμορφο ελληνικό τοπίο, με την ιδιαίτερη ταυτότητα της βιοποικιλότητας, της εναλλαγής και της μικροκλίμακας.
Το σχέδιο νόμου καταργεί την απρόσκοπτη κοινωνική πρόσβαση, στην  δημόσια κτήση, δηλαδή σε  κοινόχρηστα αγαθά, προσβάσιμα σε όλους τους πολίτες και ανατρέπει ένα τρόπο κοινωνικής συμβίωσης και συλλογικής αναψυχής, που έχει διαμορφωθεί σε βάθος χρόνου και αφορά τα εκατομμύρια κατοίκων της χώρας.
Επιπλέον με το σχέδιο νόμου παραδίδονται στο ιδιωτικό κεφάλαιο για εκμετάλλευση φυσικοί και πολιτιστικοί πόροι ανυπολόγιστης αξίας για να μετατραπούν σε απρόσωπα και καταρρέοντα πρότυπα τουριστικής ανάπτυξης, μαζικού, all inclusive, τουρισμού με πληθωρισμό εγκαταστάσεων διαμονής και αναψυχής με αποτέλεσμα να πληγεί ο τοπικός τουρισμός μικρής κλίμακας.
Το σχέδιο νόμου έχει συνταχθεί κατά παράβαση των άρθρων 24 και 5 του Συντάγματος και των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας για την προστασία των ακτών και του τοπίου, όπως είναι η σύμβαση της Βαρκελώνης , η οποία ισχύει ανεξαρτήτως αν έχει κυρωθεί με νόμο, και απαγορεύει τη δόμηση εντός 100 μ. παράλιας ζώνης.
Οι παραπάνω γενικές διαπιστώσεις συγκεκριμενοποιούνται στα αντίστοιχα άρθρα του σχεδίου νόμου που εξετάζονται στη συνέχεια.

ΑΡΘΡΟ 2 «Κυριότητα και προορισμός αιγιαλού, παραλίας, παλαιού αιγιαλού, όχθης, παρόχθιας ζώνης και παλαιάς όχθης»
Με μικρές φραστικές αλλαγές στις γενικές αρχές του ισχύοντος νόμου αφαιρείται η κατά προτεραιότητα προστασία των οικοσυστημάτων, που αποτελεί βασικό στόχο της δημόσιας διαχείρισης, με ελάχιστες, για πολύ ειδικούς λόγους, εξαιρέσεις. Επίσης, το άρθρο 2, εξαιρεί από τον ορισμό όχθεων και παρόχθιων ζωνών μεγάλο αριθμό λιμνών και ποταμών της χώρας, μικρότερης έκτασης και όχι μόνο. Στις εξαιρέσεις του άρθρου 2 αναφέρονται περιπτώσεις οι οποίες απορρέουν από σχετική υποχρέωση διεθνών συμβάσεων. Πρόκειται για τις μνημονιακές δεσμεύσεις της χώρας.

ΑΡΘΡΟ 6 «Υποχρεωτική χάραξη παραλίας»
Είναι απαράμιλλη η σπουδή με την οποία αντιμετωπίζεται «η έκδοση άδειας για την εκτέλεση εργασιών κατασκευής λιμενικών, βιομηχανικών και τουριστικών ή ιδιωτικών εν γένει έργων» ώστε, αν αυτή δεν έχει εκδοθεί εντός 2 μηνών, να θεωρείται αυτοδίκαια «η ύπαρξη ζώνης παραλίας πλάτους 10μ.». Δεδομένης της ισχύουσας γραφειοκρατίας και της υποβάθμισης ή ανυπαρξίας αρμόδιων υπηρεσιών, η παραλιακή ζώνη θα περιοριστεί σε πολλές περιπτώσεις στα 10μ.

ΑΡΘΡΟ 10 «Γενικές ρυθμίσεις για τις παραχωρήσεις»
Στο άρθρο 10 «επιτρέπεται η παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού, κοινόχρηστης παραλίας, όχθης, κοινόχρηστης παρόχθιας ζώνης, πυθμένα και υδάτινου τμήματος θάλασσας και ποταμού με σκοπό την οικονομική τους αξιοποίηση και την εκτέλεση έργων, σύμφωνα με τις ειδικότερες διατάξεις των άρθρων 11,12,13. Η πρόσβαση του κοινού στις παραχωρούμενες εκτάσεις δεν είναι δεδομένη αλλά παρέχεται κατόπιν στάθμισης συμφερόντων». Στις παραχωρούμενες εκτάσεις μπορεί να περιλαμβάνονται «κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, ιστορικοί τόποι ή προστατευόμενες περιβαλλοντικά περιοχές, τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ή ευπαθή οικοσυστήματα, με σύμφωνη γνώμη των κατά περίπτωση αρμόδιων υπουργείων». Πρόκειται για την ιδιωτική εκμετάλλευση των οικοσυστημάτων, πολιτιστικών και φυσικών μνημείων, τα οποία σε σύντομο χρονικό διάστημα θα καταστραφούν λόγω της ευπάθειας του χαρακτήρα τους.

ΑΡΘΡΟ 11 «Παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας»
Στο άρθρο 11 επιτρέπεται χωρίς κανένα περιορισμό χαρακτήρα και μεγέθους η παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας «για την εξυπηρέτηση λουομένων ή την αναψυχή του κοινού», όπως και η παραχώρηση «τμημάτων αιγιαλού και κοινόχρηστης παραλίας σε πρόσωπα που εκμεταλλεύονται όμορες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, κατασκηνώσεις (κάμπινγκ) και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος». Με τις παραχωρήσεις αυτές μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί πλήρως η παραλία και η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού σ’ αυτή ν’ απαγορευτεί. Ακόμη να διαταραχθούν ισσοροπίες οικοσυστήματών με τις αστικέ χρήσεις.

ΑΡΘΡΑ 12,13 «Παραχώρηση χρήσης για την εκτέλεση έργων»
Με το άρθρο 12 «παραχωρείται η χρήση αιγιαλού, παρακείμενης στον αιγιαλό ζώνης θάλασσας ή λιμνοθάλασσας πλάτους μέχρι 500 μ., όχθης, παρόχθιας ζώνης και υδάτινου στοιχείου ποταμών ή λιμνών που αναφέρει το άρθρο 2, σε φορείς του δημοσίου και ιδιωτικές επιχειρήσεις» για πάσης φύσεως σκοπούς είτε τέλεσης έργων είτε για την εφαρμογή άλλων επιχειρηματικών σχεδίων. Είναι σίγουρο ότι, ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές, δεν θα υπάρξει ελεύθερη παραλία αλλά εν σειρά ιδιωτικές εγκαταστάσεις πάνω στο κύμα.
Τα παραπάνω ισχύουν ομοίως για την προβλεπόμενη στο άρθρο 13 παραχώρηση «θαλάσσιου ή λιμναίου χώρου χωρίς παρέμβαση στον αιγιαλό ή την όχθη, για την τοποθέτηση α) πλωτών εξεδρών εμβαδού μέχρι 150 τ.μ., β) θαλάσσιων ή λιμναίων πάρκων αναψυχής έως και 1500 τ.μ. για την εξυπηρέτηση πολιτιστικών σκοπών ή ψυχαγωγίας των λουόμενων ή άλλων σκοπών που προβλέπονταν από ειδικές διατάξεις».
Εγκαταστάσεις όπως οι προβλεπόμενες παραπάνω πλήττουν βάναυσα την απόλαυση και την αισθητική του τοπίου και την σχέση  του ανθρώπου με την φύση.

ΑΡΘΡΟ 13 «Ειδικές περιπτώσεις παραχώρησης»
Στο άρθρο 13 επιτρέπεται η παραχώρηση της χρήσης «νησίδων, υφάλων, σκοπέλων και αβαθών θαλάσσιων εκτάσεων και του συνεχόμενου αιγιαλού και της παραλίας για την εξυπηρέτηση σκοπών γεωργικών, κτηνοτροφικών, αλιευτικών, ναυταθλητικών, τουριστικών και εν γένει επιχειρηματικών». Είναι προφανές ότι τα παραπάνω, εκτός από ορισμένες παραγωγικές δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα που δεν αντιτίθενται στην ισορροπία των οικοσυστημάτων, θα διαταράξουν τα οικοσυστήματα και να δημιουργήσουν σοβαρές επιπτώσεις στην αναπαραγωγή της ιχθυοπανίδας, στη διαμονή ζώων και πουλιών, στη βιοποικιλότητα και εν γένει την αναπαραγωγή φυσικών πόρων.
Στο άρθρο 13 επιτρέπεται, επίσης, «η επιχωμάτωση θαλάσσιου χώρου για την εξυπηρέτηση επιχειρήσεων που ασκούν σε όμορη με τον αιγιαλό έκταση επιχειρηματική δραστηριότητα τουριστικών μονάδων, η οποία έχει ενταχθεί στο θεσμικό πλαίσιο των στρατηγικών επενδύσεων» (περιοχές που παραχωρούνται από το ΤΑΙΠΕΔ ή εντάσσονται στο fast truck). Για κάθε ξενοδοχειακή κλίνη, η θάλασσα μπαζώνεται 5 τ.μ. Αυτό φαίνεται να φωτογραφίζει το Ελληνικό και άλλες γνωστές περιπτώσεις.

ΑΡΘΡΟ 15 «Νομιμοποίηση αυθαίρετων κατασκευών»
«Έργα που κατασκευάστηκαν πριν την έναρξη ισχύος του νόμου στον αιγιαλό(!), την παραλία, ή τη θάλασσα, την όχθη, την παρόχθια ζώνη και το υδάτινο στοιχείο ποταμών και λιμνών που αναφέρονται στο άρθρο 2 μπορούν να νομιμοποιηθούν».
Οι αυθαίρετοι επιχειρηματίες με τις παράνομες εγκαταστάσεις ξενοδοχείων, κέντρων αναψυχής κ.λπ. θα επιβραβευτούν και το πιθανότερο θα συνεχίσουν με νέες αυθαιρεσίες.

ΑΡΘΡΟ 19 «Καθορισμός της ζώνης λιμένα»
Αν και κατ’ αρχήν «η χερσαία ζώνη κατ’ αρχήν δεν επιτρέπεται να επεκτείνεται πέρα από την πλησιέστερη ρυμοτομική γραμμή του εγκεκριμένου σχεδίου πόλης», αμέσως μετά θεσπίζονται εξαιρέσεις με «σύμφωνη γνώμη του ΥΠΕΚΑ». Η διάταξη αυτή δεν είναι αποδεκτή ιδίως για τα νησιά και τους παραδοσιακούς οικισμούς. Επίσης, επιτρέπεται «η περίφραξη ολόκληρης ή μέρους της οριοθετημένης χερσαίας ζώνης λιμένα». Η διάταξη αυτή είναι, επίσης, απαράδεκτη γιατί αίρει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του λιμένα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Με βάση τα πιο πάνω ιστορούμενα  το σχέδιο νόμου «για την οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας» είναι απαράδεκτο και πρέπει ν’ αποσυρθεί.

ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΚΤΕΣ ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ
Ευτυχώς έχουν ευαισθητοποιηθεί πολλές δεκάδες περιβαλλοντικές, κοινωνικές, επιστημονικές οργανώσεις και χιλιάδες ενεργοί πολίτες σε όλη την Ελλάδα, που συντονίζονται στο Δίκτυο «AKTΕΣ ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ». Το Δίκτυο γενικά και ειδικότερα η οργανωτική επιτροπή διαχέουν τη γνώση και την κριτική  πανελλαδικά, στηρίζουν τοπικές εκδηλώσεις, παράγουν έντυπο υλικό για διανομή, παρεμβαίνουν στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, κινητοποιούν τους πολίτες άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Σημαντικό μέσον πίεσης αποτελεί η συγκέντρωση υπογραφών που γίνεται μέσα από τις πλατφόρμες Avaaz.org, change.org, Facebook. Ήδη οι υπογράφοντες πλησιάζουν τις 200.000 και ο στόχος είναι μισό εκατομμύριο. Ο Υπέρ-Μαραθώνιος «240 χιλιόμετρα για τον Αιγιαλό», που θα διεξαχθεί από τις 8 ως τις 12 Ιουλίου και συντονίζεται από το ραδιόφωνο 105,5 Στο Κόκκινο, προγραμματίζεται ήδη.
Στην ιστοσελίδα του Δικτύου θα αναρτώνται όλα τα στοιχεία και οι εκδηλώσεις ώστε να ενισχύονται οι κατά τόπους οργανωτές από περισσότερο κόσμο. Οι φορείς που προστίθενται στην αρχική λίστα μπορεί να υπογράφουν το κοινό ψήφισμα των ήδη περίπου 100 φορέων και να το διακινούν σε άλλους.

"google ad"