Πενήντα χρόνια μετά το «Ping-Pong» Νίξον-Μάο στο κόκκινο η σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας

Του Νότη Μαριά * 

Η εφαρμογή των κυρώσεων των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας λόγω του Πολέμου στην Ουκρανία αποτελούν πλέον άλλη μια αφορμή για την αύξηση της έντασης ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και στο Πεκίνο. Έτσι η αμερικανική πλευρά απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση στο Πεκίνο τονίζοντας ότι ηΚίνα θα υποστεί σοβαρές συνέπειες εάν βοηθήσει τη Ρωσία να αποφύγει τις δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν λόγω Ουκρανίας (www.bbc.com 15/3/2022).

Από κοντά και ο διοικητής της Αεροπορίας του Ειρηνικού της USAFKennethWilsbachο οποίος απείλησε την Κίνα σε περίπτωση που δράσει στο ζήτημα της Ταϊβάν ακολουθώντας την τακτική της Ρωσίας στην Ουκρανία (www.globaltimes.cn 15/3/2022).

Ένταση επικράτησε επίσης και στην πρόσφατη συνάντηση του συμβούλου εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ ΤζέικΣάλιβανμε τον κινέζο ανώτερο διπλωμάτη YangJiechiστις 14 Μαρτίου 2022 στη Ρώμη όπου βγήκαν τα μαχαίρια με την συνάντηση να χαρακτηρίζεται από ορισμένα μέσα ενημέρωσης ως «έντονη». Σε μια συνεδρίαση λοιπόν η οποία κράτησε 7 ώρες η κινεζική πλευρά κατέστησε σαφές ότι θα διατηρήσει τον δικό της διακριτό ρόλο και ότι δεν πρόκειται να γίνει παρακολούθημα της Ουάσιγκτον στην αντιρωσική πολιτική. Μάλιστα σε σχέση με το ζήτημα της Ταϊβάν το Πεκίνο υπενθύμισε στην Ουάσιγκτον την Διακήρυξη της Σαγκάης του 1972. Είναι αξιοσημείωτο πάντως ότι το συνεχώς εντεινόμενο κλίμα σύγκρουσης ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα κορυφώνεται λίγες μέρες μετά τη συμπλήρωση πενήντα ετών από την υπογραφή της περίφημηςΔιακήρυξης της Σαγκάης η οποία σηματοδότησε την προσέγγιση ΗΠΑ και Κίνας.Ήταν 21 Φεβρουαρίου του 1972 όταν ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον έφτανε στο Πεκίνο προκειμένου να συναντηθεί αυθημερόν με τον κινέζο ηγέτη ΜάοΤσετούνγκ. Επρόκειτο για μια σημαντική ιστορική αμερικανική πρωτοβουλία προσέγγισης με την Λαϊκή Κίνα του Μάο.  Μια κίνηση η οποία αποσκοπούσε στη διαμόρφωση μιας νέας εποχής στις αμερικανοσινοϊκές σχέσεις.

Έτσι η γνωστή «Ping–PongDiplomacy» που προώθησε ο αποκαλούμενος και «μάγος» της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ άνοιγε τον δρόμο της Κίνας προς τη Δύση ενώ ταυτόχρονα την απομάκρυνε ακόμη περισσότερο από την τότε ΕΣΣΔ. Βέβαια οι σχέσεις ΕΣΣΔ και Λαϊκής Κίνας είχαν ήδη αρχίσει να ψυχραίνονται από την εποχή του Νικήτα Χρουστσόφ που στο περίφημο 20^ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ) προχώρησε στην αποκαθήλωση του Στάλιν γεγονός το οποίο η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) υπό τον ΜάοΤσετούγκ είχε στη συνέχεια καταγγείλει.

Η συνάντηση Νίξον-Μάο στις 21 Φεβρουαρίου 1972 εξόργισε ακόμη περισσότερο τη Μόσχα και ενέτεινε το σχίσμα ανάμεσα στο ΚΚΣΕ και στο ΚΚΚ, μια κόντρα η οποία οδήγησε στην έντονη διαμάχη των Κομμουνιστικών Κομμάτων των  χωρών της Δύσης και της Λατινικής Αμερικής με τις εκεί διάφορες μαοϊκές αριστερές οργανώσεις.

Κατά την παραμονή του στην Κίνα από τις 21 έως τις 28 Φεβρουαρίου 1972 ο Ρίτσαρντ Νίξον κατά κύριο λόγο επικεντρώθηκε σε συναντήσεις με τον τότε κινέζο πρωθυπουργό Τσου Εν Λάι. Για την ακρίβεια πραγματοποιήθηκαν έξι γύροι συνομιλιών μεταξύ των δύο πλευρών στο Πεκίνο στο διάστημα 21-26 Φεβρουαρίου 1972. Στην αμερικανική αντιπροσωπεία εκτός από τον Πρόεδρο Νίξον συμμετείχαν ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Γουίλιαμ Ρότζερς, ο τότε προεδρικός σύμβουλος Χένρι Κίσινγκερ και πληθώρα άλλων στελεχών. Από κινεζικής πλευράς στην αντιπροσωπεία εκτός από τον πρωθυπουργό Τσου Εν Λάι συμμετείχαν ο κινέζος υπουργός εξωτερικών Τσι ΠένγκΦέι (ChiPeng-fei), ο Αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών ΤσιάοΚούανΧούα (ChiaoKuan-hua) και άλλα στελέχη.

Αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων ΗΠΑ και Κίνας ήταν η υπογραφή στις 27 Φεβρουαρίου 1972 της περίφημης Διακήρυξης της Σαγκάης στην οποία οι ΗΠΑ για πρώτη φορά αποδέχθηκαν την γνωστή «OneChinaprinciple», δηλαδή ότι η Κίνα είναι μια, ενιαία και αδιαίρετη και ότι η Ταϊβάν, γνωστή την εποχή εκείνη ως Φορμόζα, αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα της ενιαίας Κίνας. Μια εξέλιξη η οποία αναμφισβήτητα πιστώθηκε στις μεγάλες διεθνείς επιτυχίες του ΜάοΤσετούνγκ και του Τσου Εν Λάι.

Ο ενθουσιασμός στην κινεζική πλευρά για την μεγάλη αυτή επιτυχία της κινεζικής ηγεσίας εκδηλώθηκε με την μαζική υποδοχή της κινεζικής αντιπροσωπείας στο αεροδρόμιο του Πεκίνου κατά την επιστροφή της από τη Σαγκάη στις 29 Φεβρουαρίου 1972. Έτσι τον Τσου Εν Λάι και τους υπόλοιπουςτης κινεζικής αντιπροσωπείας τους υποδέχθηκαν τουλάχιστον 5000 συμπατριώτες τους. Στους παρόντες μπορούσε να διακρίνει κανείς την τότε σύζυγο του ΜάοΤσετούνγκ, ΤσιάνγκΤσίνγκ, (ChiangChing) μέλος του ΠΓ του ΚΚΚ, γνωστή στην πορεία ως «η χήρα του Μάο» και μέλος «της ομάδας των 4». Στους παρόντες επίσης το γνωστό μέλος του ΠΓ του ΚΚΚ ΓεΤσιενΓινγκ(YehChien-yin)αλλά και ο μετέπειτα ΓΓ του ΚΚΚ ΧούαΚούοΦένγκ (HuaKuo-fen)που όντας πρωθυπουργός της Κίνας διαδέχθηκε τον ΜάοΤσετούγκ μετά τον θάνατό του στις 9 Σεπτεμβρίου 1976 κλείνοντας τον δρόμο της ΤσιάνγκΤσίνγκ προς την εξουσία. Και φυσικά όλοι μαζί με δηλώσεις τους απέδωσαν τα εύσημα στη ΜάοΤσετούνγκ για την μεγάλη αυτή κινεζική επιτυχία.

Πενήντα χρόνια λοιπόν μετά τη Διακήρυξη της Σαγκάης και την σινοαμερικανική προσέγγιση, το «AmericaisBack» του Τζο Μπάιντεν οδηγεί σε μια σκληρή αντιπαράθεση με την Κίνα του ΣιΤζινπίνγκ.

Έτσι ο Τζο Μπάιντενμε την πολιτική του πέτυχε το ακριβώς αντίθετο από αυτό που πέτυχε το δίδυμο Νίξον-Κίσινγκερ (www.economist.com 5/2/2022), καθώς Κίνα και Ρωσία έχουν βρεθεί πλέον μαζί στη διεθνή σκηνή.

Πάντως στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν στις 18 Μαρτίου 2022 ο Μπάιντεν με τον ΣιΤζινπίνγκ, ο κινέζος ηγέτες επισήμανε στον Αμερικανό Πρόεδρο ότι η Κίνα δεν πρόκειται να αποδεχθεί τον ρόλο χωροφύλακα που επιδιώκουν να παίξουν οι ΗΠΑ και πετώντας το μπαλάκι στον Μπάιντεν κάλεσε την Ουάσιγκτον να τα βρει με τη Ρωσία (https://edition.cnn.com19/3/2022)προκειμένου να εμπεδωθεί η παγκόσμια ειρήνη η οποία άλλωστε είναι προς το συμφέρον όλων των λαών του κόσμου.

Καθώς λοιπόν το μπαλάκι είναι πλέον στο τερέν του Μπάιντεν η παγκόσμια κοινότητα προσδοκά ένα νέο αμερικανοσινοϊκό«διπλωματικό Ping–Pong» παρά μια κλιμάκωση της σύγκρουσης ΗΠΑ-Κίνας.

Οψόμεθα λοιπόν για τη συνέχεια.

 

* Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ,Καθηγητής Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής,notismarias@gmail.com

"google ad"