Περί εθνικισμού και πατριωτισμού

Ο Κώστας Λιανίδης, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας με αφορμή τις διαδηλώσεις για το Μακεδονικό έγραψε ένα σύντομο κείμενο για τις διαφορές μεταξύ εθνικισμού και πατριωτισμού.

Διαβάστε το:

Εθνικισμός είναι η πεποίθηση οτι το “έθνος” με το οποίο ταυτίζεται κανείς είναι “ανώτερο”, και η επιθυμία για “κυριαρχία” και “αναγνώριση” αυτού σε διεθνές επίπεδο. Πατριωτισμός είναι το να έχει κάποιος συναισθηματική σύνδεση με τον τόπο απ τον οποίο κατάγεται ανεξάρτητα απο το στάτους του. H διαφορά είναι ποιοτική και όχι ποσοτική, δεν είναι θέμα βαθμού (πχ το πόσο ακραία εκφράζεται ο χρυσαυγίτης).

Ο Εθνικισμός (και όχι ο πατριωτισμός) συνδέεται με αρνητικές συμπεριφορές/προκαταλήψεις σε θέματα μετανάστευσης (Ariely, 2012; Pehrson, Brown, & Zagefka, 2009; Wagner, Christ, & Heitmeyer, 2010), εθνοκεντρισμού και ξενοφοβίας (De Figueiredo & Elkins, 2003; Li & Brewer, 2004, Blank & Schmidt, 2003; Mummendey et al., 2001; Wagner et al., 2012), φιλοπολεμικές/φιλομιλιταριστικές απόψεις (Feshbach, 1987; Kosterman & Feshbach, 1989, Pratto, Stallworth, & Conway-Lanz, 1998). 

Ο Πατριωτισμός απο την άλλη διαφέρει καθώς το να βλέπει κανείς θετικά την ομάδα/έθνος στην οποία ανήκει δεν ταυτίζεται με το να βλέπει αρνητικά/εχθρικά άλλους πχ ξενους, μεταναστες, μειονότητες (Brewer, 1979, 1999). Υπάρχει θετικό κορρελέισον με πολυπολιτισμικές ιδεολογίες (Ariely, 2012; Spry & Hornsey, 2007) και με τα δημοκρατικά ιδεώδη (Williams et al., 2008).

Βαριέμαι να γράψω άλλα αλλα έχοντας αυτά υπόψη μπορεί ο καθένας να αναρωτηθεί αν τα συλλαλητήρια αυτά είναι πατριωτικά ή εθνικιστικά.

Ή να παει απλά μια βολτα και να αρχίσει να ρωτάει τους διαδηλωτές για τους πρόσφυγες, την ανωτερότητα των ελλήνων ή για το αν χρειαζόμαστε ισχυρότερο στρατό, πυρηνικά, αν οι ξένοι θέλουν το κακό μας και μας φθονούν, αν τα ελληνικά είναι η καλύτερη γλώσσα του κόσμου και άλλα τέτοια.

Και μπορεί να το κάνει φορώντας απλά μια μπλούζα Instanbul ή μια του Τσε ξέρω γω. Γιατί να ενοχλούν αυτά έναν έλληνα πατριώτη?