Σε ένα σπίτι του 1973, στα Άνω Ιλίσια, η Ιωάννα Κολοβού, ζει σήμερα με τον γιο της. Το διαμέρισμα ήταν η μοναδική ιδιοκτησία της τα τελευταία πενήντα χρόνια, όμως εδώ και μερικούς μήνες δεν της ανήκει, όπως αναφέρει το έγγραφο που της επιδόθηκε στις 4 Μαΐου του 2022 και έχει στα χέρια του το Magazine. Συγκεκριμένα, με πράξη αναγκαστικού πλειστηριασμού που έγινε ηλεκτρονικά την Τετάρτη 16 Μαρτίου 2022, με επισπεύδουσα την Εθνική Τράπεζα, η πρώτη και μοναδική κατοικία της Ιωάννας Κολοβού, πέρασε σε άλλον ιδιοκτήτη, μια εταιρεία με έδρα την Αθήνα, που διαχειρίζεται ακίνητα.
Τον τελευταίο χρόνο άλλωστε η προστασία της πρώτης κατοικίας έχει πλέον πάψει να υπάρχει και σπίτια πλειστηριάζονται καθημερινά σε όλη τη χώρα. Μόνο το 2022, στην Ελλάδα έχουν ολοκληρωθεί 1.063 πλειστηριασμοί κατοικιών με επισπεύδουσες τράπεζες, ορισμένοι εκ των οποίων αφορούν πρώτες κατοικίες, όπως στην περίπτωση της χαμηλοσυνταξιούχου από τα Άνω Ιλίσια.
ΟΛΑ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΑΠΟ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ
Η ίδια έχει πάρει σύνταξη από το 2011, καθώς εργαζόταν ως δημοσιογράφος. Ο σύζυγος της έχει φύγει από τη ζωή και η Κολοβού έχει για χρόνια προσπαθήσει να παρέχει ό,τι είναι δυνατό στον γιο της, προκειμένου να καταφέρει να σπουδάσει, παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, είχε πάρει πιστωτικές κάρτες της Εθνικής, πληρώνοντας για χρόνια τις δόσεις που της αναλογούσαν. Τα πράγματα όμως δεν εξελίχθηκαν ομαλά «Μετά από περίπου 10 χρόνια που πλήρωνα, περίπου το 2011 είχα αρχίσει να δυσκολεύομαι πάρα πολύ, καθώς είχε φύγει ο σύζυγός μου από τη ζωή και εγώ με μια σύνταξη 700 ευρώ προσπαθούσα να μεγαλώσω το παιδί μου εν μέσω της οικονομικής κρίσης. Ποτέ δεν ήμουν της άποψης ότι δεν πρέπει να πληρώνω τις υποχρεώσεις μου και ούτε τώρα είμαι», λέει στο Magazine. «Τότε είχε βγει ένα πρόγραμμα από την τράπεζα με το περίφημο σλόγκαν “Όλα σε ένα νοικοκυρεμένα”, οπότε πήγα να ενοποιήσω όλο το χρέος που είχε δημιουργηθεί σε ένα πακέτο και να συνεχίσω να το πληρώνω μηνιαία. Τα χρήματα που οφείλονταν είχαν φτάσει με τους τόκους τα 15.000 ευρώ», εξηγεί.
Η Κολοβού, έχοντας πια ενοποιήσει τα χρέη από τις κάρτες της, συνέχισε να πληρώνει για κάποιο διάστημα μέχρι που πλέον της ήταν, όπως λέει, αδύνατο, με τα 700 ευρώ που αποτελούν το μοναδικό της εισόδημα. «Όσο περνούσε ο καιρός το χρέος αυξανόταν με γεωμετρική πρόοδο λόγω των υπέρογκων επιτοκίων και πλέον ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Το σπίτι μου βέβαια δεν ήταν ούτε υποθηκευμένο, ούτε προσημειωμένο. Άλλωστε δεν είχα πάρει άλλωστε δάνειο», συμπληρώνει.
Οι προειδοποιήσεις και τα τηλεφωνήματα από την τράπεζα και το δικηγορικό γραφείο που είχε αναλάβει τον ρόλο εισπρακτικής εταιρείας, ήταν συνεχόμενα, με την Κολοβού όμως να αδυνατεί να βρει λύση. Το 2014 πλέον, της μεταφέρθηκε πως η τράπεζα θα προχωρήσει τις διαδικασίες για να εκδοθεί διαταγή πληρωμής και στη συνέχεια θα κάνει κατάσχεση του μοναδικού περιουσιακού της στοιχείου, αφού τα επιτόκια είχαν ανεβάσει το χρέος στις 30.000 ευρώ. Πράγματι, το 2014, το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών εξέδωσε την διαταγή πληρωμής με αριθμό 15577/2014.
«ΜΟΥ ΖΗΤΟΥΣΑΝ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΥΡΩ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΥΝ ΣΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ»
«Συνέχισαν να με παίρνουν τηλέφωνο από το δικηγορικό γραφείο που λειτουργούσε ως εισπρακτική για λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας, ζητώντας μου να πληρώσω κάποια χρήματα για να γλιτώσω το ενδεχόμενο να πλειστηριαστεί το σπίτι. Ζήτησα ξανά από την τράπεζα να γίνει διακανονισμός και μου απάντησαν πως έπρεπε πρώτα να δώσω 5.000 ευρώ μετρητά. Δεν τα είχα, έτρεξα στην ΕΣΗΕΑ και αφού έγινε μια προσπάθεια, πήρα τα χρήματα ως προκαταβολή του ΕΦΑΠΑΞ που θα λάμβανα. Τα έδωσα. Λίγο καιρό μετά όμως, μου ζήτησαν άλλα 2.000 ευρώ προκειμένου να μπουν σε διαδικασία να συζητήσουν διακανονισμό. Έγινα έξω φρενών. Με κορόιδευαν ενώ ήξεραν πως δεν έχω καταθέσεις και τα μόνο μου εισόδημα ήταν 700 ευρώ το μήνα», συνεχίζει η Κολοβού.
Το σπίτι της κατασχέθηκε από την τράπεζα, η συνταξιούχος, σύμφωνα με όσα περιγράφει, λόγω οικονομικής αδυναμίας δεν κατάφερε να κάνει οποιαδήποτε πράξη ανακοπής της διαδικασίας και έτσι όλα οδηγούσαν στον πλειστηριασμό. Η τελευταία προσπάθεια που έκανε να προσεγγίσει τους δανειστές της για να βρεθεί μια λύση έπεσε στο κενό.
«ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΕ ΝΑ ΒΡΕΙ ΛΥΣΗ ΑΛΛΑ ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΗΤΑΝ ΠΡΟΣΧΗΜΑΤΙΚΕΣ»
Τον τελευταίο χρόνο, όταν η Κολοβού αποφάσισε να μοιραστεί το πρόβλημά της το οποίο οι άνθρωποι του περιβάλλοντός της δε γνώριζαν, ο φίλος της οικογένειας, οικονομολόγος και διαμεσολαβητής Παύλος Φραγκιαδάκης, που τα τελευταία χρόνια συμμετέχει σε υποθέσεις ανακοπών και διευθετήσεις υποθέσεων που αφορούν τραπεζικά δάνεια, προσπάθησε να τη συνδράμει: «Η τράπεζα ήταν ανένδοτη», λέει ο κ. Φραγκιαδάκης στο Magazine. «Κάναμε μια ακόμη προσπάθεια και επικοινωνήσαμε με την τράπεζα, ωστόσο η απάντηση ήταν πως για να σταματήσει ο πλειστηριασμός θα χρειαστούν 10.000 ευρώ μετρητά. Μια πρόταση ουσιαστικά εκβιαστική και προσχηματική, ανέφικτο να υλοποιηθεί από έναν άνθρωπο που ζει με ένα χαμηλό εισόδημα και εμφανώς προσπαθούσε να βρεθεί ένας τρόπος να ρυθμιστεί η οφειλή».
Ο διαμεσολαβητής, τονίζει πως η τράπεζα απέδειξε την έλλειψη της διάθεσής της να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση, λέγοντας πως για ακόμη μια φορά αποδεικνύεται η έλλειψη της κουλτούρας διαμεσολάβησης που θα οδηγούσε τα πράγματα σε μια λύση. «Στο εξωτερικό, η διαμεσολάβηση είναι ένας θεσμός που χρησιμοποιείται και έχει αποτελεσματικότητα σε ποσοστό 85%. Τα δύο μέρη κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις ώστε να μην φτάσουν στις δικαστικές αίθουσες και βρίσκουν κοινά αποδεκτές λύσεις σε διάφορες υποθέσεις, ανάμεσά τους και περιπτώσεις τραπεζικών διαφορών. Στην Ελλάδα δυστυχώς, με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι τράπεζες δεν έχουν καν οργανωμένο τμήμα διαμεσολάβησης. Είναι πολλές οι περιπτώσεις στις οποίες προσωπικά έχω εμπλακεί, χωρίς να είναι δυνατόν να υπάρξει αποτέλεσμα», συμπληρώνει ο κ. Φραγκιαδάκης.
Για τον ίδιο πάντως, στην περίπτωση της Ιωάννας Κολοβού, φωτίζεται μια κατάσταση που αφορά χιλιάδες οφειλέτες ευάλωτων νοικοκυριών, οι οποίοι παρά τα αντιθέτως λεγόμενα έχουν βρεθεί πλήρως εκτεθειμένοι, με τα σπίτια τους να βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο: «Όταν ένας άνθρωπος βρίσκεται σε αντικειμενική αδυναμία πληρωμής και δεν είναι ένας τακτικός κακοπληρωτής που πήρε ένα δάνειο, το πλήρωσε ένα χρόνο και μετά απλώς εξαφανίστηκε, η τράπεζα θα πρέπει να του προσφέρει τέτοιους όρους που να μπορεί να ανταπεξέλθει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως και σε άλλες, η οφειλέτρια βρέθηκε απροστάτευτη και από το ίδιο το κράτος, ενώ τοι δικαστήριο, όταν εξέδωσε διαταγή πληρωμής, δεν έλεγξε, ως όφειλε, αν η σύμβαση με την τράπεζα συμπεριελάμβανε αισχροκερδείς όρους που διόγκωναν το χρέος», εξηγεί.
Ο πλειστηριασμός του διαμερίσματος στα Άνω Ιλίσια έγινε τελικά ηλεκτρονικά, στις 16 Μαρτίου 2022 με την παρουσία συμβολαιογράφου. Ο νέος ιδιοκτήτης το αγόρασε για 90.200 ευρώ όπως περιγράφεται στο έγγραφο της συμβολαιογράφου μετά τον πλειστηριασμό. Η Ιωάννα Κολοβού ισχυρίζεται πως ενημερώθηκε για τη διαδικασία δύο μήνες αργότερα, όταν στο σπίτι της έφτασε το σχετικό έγγραφο που την ενημέρωνε πως θα πρέπει πλέον να παραδώσει τα κλειδιά στον νέο ιδιοκτήτη. Την Παρασκευή, 24 Ιουνίου, στις 19:55 το κινητό της τηλέφωνο χτύπησε και στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ήταν ο δικαστικός επιμελητής: «Την 1η του μήνα θα έρθω στο σπίτι να πάρω τα κλειδιά», της είπε. Όταν εκείνη τον ενημέρωσε πως δεν προτίθεται να τα παραδώσει, έλαβε την απάντηση: «Αν χρειαστεί θα έρθω με τα ΜΑΤ».
Χθες, Παρασκευή 1η Ιουλίου, δεκάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν από νωρίς έξω από το σπίτι της, ώστε να αποτρέψουν αυτό το ενδεχόμενο, ωστόσο ο δικαστικός επιμελητής δεν εμφανίστηκε. Ο γιος της Κολοβού διέκοψε την στρατιωτική του θητεία για να επιστρέψει στο σπίτι τους και να μείνει μαζί της αυτό το δύσκολο διάστημα. Η συνταξιούχος όμως δεν εφησυχάζει: «Είναι εντυπωσιακή η στάση αλληλεγγύης από ανθρώπους της γειτονιάς μου, συναδέλφους που με γνωρίζουν αλλά και από συλλογικότητες όπως η Ενωτική πρωτοβουλία κατά των πλειστηριασμών, το ΠΑΜΕ και μέλη του ΣΥΡΙΖΑ που βρέθηκαν να με στηρίξουν. Ξέρω όμως ότι ανά πάσα στιγμή κινδυνεύω να βρεθώ στον δρόμο. Μόλις πριν λίγο καιρό, στην Πετρούπολη, έγινε έξωση σε σπίτι που πλειστηριάστηκε στις 05:30 το πρωί με τη συνοδεία ΜΑΤ».
Σχετική ανακοίνωση στήριξης, εξέδωσε και η ΕΣΗΕΑ, η οποία αναφέροντας πως: «Το Διοικητικό Συμβούλιο εκφράζει την αμέριστη αλληλεγγύη του στην συνάδελφο Ιωάννα Κολοβού, η οποία χάνει το μοναδικό της σπίτι για χρέος 15.000 ευρώ! Τα υπέρογκα επιτόκια και οι μνημονιακοί νόμοι οδηγούν χιλιάδες συμπολίτες μας, ανάμεσα τους και πολλούς δημοσιογράφους, να χάνουν τα σπίτια τους για χρέη, ακόμη και μικρότερα της αξίας τους, επειδή έχουν πραγματική αδυναμία να ανταποκριθούν.»
ΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΟ 2018
Σύμφωνα με στοιχεία του IMEdD που επικαιροποιούνται διαρκώς, οι ολοκληρωμένοι πλειστηριασμοί κατοικιών με επισπεύδουσα κάποια τράπεζα, ήταν 858 το 2021 και 1.063 το 2022. Σημειώνεται πως δεν υπάρχουν στοιχεία για το πόσες από αυτές ήταν πρώτες κατοικίες όπως στην περίπτωση της Ιωάννας Κολοβού. Από την 1η Ιανουαρίου του 2018, ως τις 31 Μαϊου του 2022, έχουν ολοκληρωθεί συνολικά περισσότεροι από 51.000 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, που αφορούν από καταστήματα και αγροτεμάχια, μέχρι θέσεις στάθμευσης, αποθήκες και κατοικίες, με το 83.8% των πλειστηριασμών να έχει επισπευσθεί από τράπεζες ή εταιρείες που διαχειρίζονται τραπεζικά χαρτοφυλάκια.
Πλέον η Ιωάννα Κολοβού δηλώνει αποφασισμένη να κάνει ό,τι χρειαστεί ώστε να προστατέψει το σπίτι στο οποίο ζει τις τελευταίες δεκαετίες. «Έχω στείλει επιστολές εξηγώντας την κατάσταση, στο υπουργείο Δικαιοσύνης, στον υπουργό Άδωνι Γεωργιάδη, ακόμη και στον ίδιο τον πρωθυπουργό. Δεν πήρα ποτέ καμία απάντηση», εξηγεί, την ώρα που δικηγόρος έχει αναλάβει την υπόθεση προκειμένου να διαπιστώσει τα περιθώρια που υπάρχουν για να ανατραπούν τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί.