ΘΕΣΕΙΣ

Πνευματικό Ημερολόγιο: ΠΕΤΡΟΣ ΑΒΑΙΛΑΡΔΟΣ (Σημειώσεις για τον 21ο αιώνα)

Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης

ΠΕΤΡΟΣ ΑΒΑΙΛΑΡΔΟΣ – PETER ABAILARD
(Λε Παλλέ, Νάντη 1079 – Αναχωρητήριο Σαιν Μαρσέλ, Σαλόν-συρ-Σαόν 1142)

Περίφημος γάλλος μεσαιωνικός σχολαστικός θεολόγος και φιλόσοφος, ελευθερόφρονας ποιητής και συνθέτης, με τραγική ερωτική ζωή. Μαθητής του Ντε Σαμπώ και του Ανσέλμου, ίδρυσε σχολή στο Παρίσι και τη Μονή Παρακλήτου στη Βρεττάνη. Ταξίδεψε σε ολόκληρη τη Γαλλία ως περιπατητικός φιλόσοφος, συγκρούστηκε με την Καθολική Εκκλησία και καταδικάστηκε ως αιρετικός. Πρωτοπόρος στοχαστής, εφάρμοσε τη διαλεκτική, κριτικά και ορθολογιστικά, στα χριστιανικά δόγματα, θέτοντας στην πίστη λογικές αρχές. Στην έριδα περί των καθολικών εννοιών, οπαδός της εννοιοκρατίας αντιπαρατάχθηκε στην ονομοκρατία και πραγματοκρατία, αλλά το δόγμα του σχετικά με την Αγία Τριάδα καταδικάστηκε και τα βιβλία του παραδόθηκαν στα πυρά. Το έργο του Αβαιλάρδου, στη μεταφυσική, λογική, ηθική και θεολογία προηγείται της εποχής του.

Έργα: Σχόλια εις Πορφύριον (1120), Sic et non (1121), Διαλεκτική (1121), Χριστιανική θεολογία (1123), Εισαγωγή στη θεολογία (1125), Tractatus de intellectibus (1128), Ηθική ή Γνώθι σ’ αυτόν (1129), Ιστορία των δεινών μου (1136), Διάλογος φιλοσόφου μετά ιουδαίου και χριστιανού (1136-1139), Sermones, Epistolae, Επιστολαί Αβαιλάρδου και Ελοΐζας (1870),

Βιβλιογραφία: L. Lasserre, Un conflit religieux au XII siecle, Abelard contre Saint Bernard, 1930, Κ. Λογοθέτης, Η φιλοσοφία των Πατέρων και των μέσων χρόνων, 1934, E. Gilson, Héloise et Abelard, 1938, Ζακ Λε Γκοφ, Οι διανοούμενοι στο Μεσαίωνα, 1993, John Marenbon, The philosophy of Peter Abailard, 1997, M. Clanchy, Abelard, A medieval life, 1997, Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς, Stanford Encyclopedia of Philosophy, Βικιπαίδεια.

Εικονογραφία: Αβελάρδος και Ελοΐζα, πίνακας Jean Vignaud, 1819, Museum Purchase.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ: «Η μεταμέλεια της καρδιάς εξαλείφει το αμάρτημα, δηλαδή την περιφρόνηση προς το Θεό ή τη σύμφωνη γνώμη για το κακό» (Αβαιλάρδος).

ΚΕΙΜΕΝΑ: ΑΒΑΙΛΑΡΔΟΣ, ΝΑΙ ΚΑΙ ΟΧΙ

* * *

Η πραγματικότητα της ζωής δεν είναι παρά μια διαρκής κίνηση, μια δυναμική ενέργεια, που δημιουργεί σχέσεις των υπαρκτών. Αυτή τη δυναμική της ζωής μπορούμε να την “ακινητοποιήσομε” σε ορισμούς και έννοιες, μόνο σχετικά και όχι απόλυτα. Η ταυτότητα κάθε όντος προϋποθέτει την ετερότητά του ως προς τα άλλα όντα, είναι αποτέλεσμα της σχέσης του με αυτά. Από την άλλη μεριά η γνώση δεν μπορεί να είναι παρά λογική γνώση, να μετέχει στον λόγο. Η γνώση της αλήθειας δεν είναι παρά η σχέση και ο συντονισμός του ατομικού λόγου με τον κοινό λόγο, με το νόημα της μετοχής, που συνιστά τη λογικότητα. Το αληθεύειν ταυτίζεται με το κοινωνείν (Ηράκλειτος, Diels – Krantz, I.148, 29-30).

Έτσι τα όντα και τα γεγονότα αληθεύουν ως λογική γνώση, ως κατανόηση του λόγου τους με την προϋπόθεση ότι η ατομική κατανόηση πραγματοποιείται ως κοινωνία, στα πλαίσια της ανθρώπινης συμβίωσης, ως κοινός λόγος.
Αλλά και πάλι δεν είναι ο λόγος που συνιστά την αλήθεια, αλλά είναι η αλήθεια, η πραγματικότητα της ζωής που συνιστά τον λόγο. Ο λόγος δεν ταυτίζεται ούτε με το είναι, την πραγματικότητα καθεαυτή, ούτε με τη φαινομενικότητα του είναι, δηλαδή με την πραγματικότητα σχετικά – με – εμάς. Το είναι ταυτίζεται με τη δυναμική πραγματικότητα της ζωής ως κοινωνίας και η σχέση κοινωνίας φανερώνεται ως λόγος. Και η γνώση δεν αληθεύει παρά μόνο ως φανέρωση λόγου, ως αλήθεια της ετερότητας και μοναδικότητας του γεγονότος της σχέσεως. Ο λόγος τελικά είναι κριτής της αλήθειας, κρίνει την αλήθεια και αναλήθεια της γνώσης (Γιανναράς, Σχεδίασμα εισαγωγής στη φιλοσοφία).

"google ad"

Αγώνας της Κρήτης

Ο “Αγώνας της Κρήτης” εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου του 1981. Είναι η έκφραση μιας πολύχρονης αγωνιστικότητας. Έμεινε όλα αυτά τα χρόνια σταθερός στη διακήρυξή του για έγκυρη – έγκαιρη ενημέρωση χωρίς παρωπίδες. Υπηρετεί και προβάλλει, με ευρύτητα αντίληψης, αξίες και οράματα για μία καλύτερη κοινωνία. Η βασική αρχή είναι η κριτική στην εξουσία όποια κι αν είναι αυτή, ιδιαίτερα στα σημεία που παρεκτρέπεται από τα υποσχημένα, που μπερδεύεται με τη διαφθορά, που διαφθείρεται και διαφθείρει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η εφημερίδα έμεινε μακριά από συσχετισμούς και διαπλοκές, μακριά από μεθοδεύσεις και ίντριγκες.

Recent Posts

Π. Πολάκης: Ψεύτικα τα αποτελέσματα που έδωσε ο Κασσελάκης για τις εκλογές συνέδρων στην Κρήτη

Χθες σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο υποψήφιος Πρόεδρος και βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ Παύλος Πολάκης, ανέφερε πως…

14 mins ago

Η Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών Χανίων καταγγέλει την έλλειψη προσωπικού στα σχολεία

Η Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών ΠΕ Χανίων καταγγέλλει την παρατεταμένη έλλειψη εκπαιδευτικού προσωπικού στα σχολεία της…

22 mins ago

Πολάκης: Έχει φύγει από εταιρίες που είναι εξωχώριες ο Κασσελάκης;

Σοβαρά ερωτήματα για την οικονομική δραστηριότητα του Στέφανου Κασσελάκη και την πιθανή συμμετοχή του σε «εξωχώριες»…

24 mins ago

Το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ ενημέρωσε τον ΟΗΕ ότι ακυρώνει τη συμφωνία με την UNRWA

Το Ισραήλ ενημέρωσε επισήμως σήμερα τον ΟΗΕ για την ακύρωση της συμφωνίας με την υπηρεσία…

27 mins ago

Αλεξανδρούπολη: Καταγγελία για χυδαίες και επιθετικές συμπεριφορές Ισπανών ΝATOϊκών στρατιωτών σε μαγαζιά της πόλης

Με ανακοίνωση της η Τομεακή Επιτροπή Έβρου του ΚΚΕ καταγγέλλει την τραμπούκικη συμπεριφορά μελών του Ισπανικού…

28 mins ago

Οι εξτρεμιστές του Ισραήλ έχουν ένα σχέδιο για την επομένη της Γενοκτονίας

Του Ramzy Baroud *  Με το σύνθημα “Η Γάζα είναι δική μας, για πάντα”, ένας…

31 mins ago

This website uses cookies.