ΘΕΣΕΙΣ

Πνευματικό Ημερολόγιο (Σημειώσεις για τον 21ο αιώνα): ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ

Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ – EPICURUS
(Σάμος 341π.Χ. – Αθήνα 270 π.Χ.)

Μεγάλος ηθικός και φυσικός φιλόσοφος της αρχαιότητας, δημιούργησε φιλοσοφικό κύκλο στη Μυτιλήνη και στη Λάμψακο και αργότερα ίδρυσε τη σχολή του «Κήπου» στην Αθήνα. Οι αρχές του συνοψίζονται στην τετραφάρμακο, «Ἄφοβον ὁ Θεός, ἀνύποπτον ὁ θάνατος· καὶ τἀγαθόν μεν εὔκτητον, τὸ δὲ δεινὸν εὐκαρτέρητον». Απελευθερωμένος από το φόβο και την πλάνη, αναζητώντας την αταραξία της ψυχής και την καταστηματική ηδονή (ζην ηδέως), υπήρξε ο θεμελιωτής του επικουρισμού, ενός από τα κυριότερα ρεύματα της αρχαίας σκέψης. Ο Επίκουρος, προεκτείνοντας τον αισθησιακό κόσμο μέχρι την πνευματική του διάσταση, αποκαλύπτει την ανώτερη αρμονία της ηδονής και της ζωής, με μεγάλη επίδραση σ’ όλες τις μεταγενέστερες εποχές.

Έργα: Περί φύσεως, Κύριαι δόξαι, Προτρεπτικός, Επιτομή των προς τους φυσικούς, Περί κριτηρίου ή Κανών, Περί ατόμων και κενού, Περί έρωτος, Περί Θεών, Περί ειμαρμένης, Περί δικαιοσύνης και των άλλων αρετών, Περί βασιλείας, Περί τέλους, Περί βίων, Περί δικαιοπραγίας, Περί φαντασίας, Συμπόσιον, Επιστολαί (Προς Ηρόδοτον, Προς Πυθοκλήν, Προς Μενοικέα).

Βιβλιογραφία: [Έκδ. Hermann Usener, Epicurea, Leipzig 1887], Φιλόδημος, Τετραφάρμακον, Papyrus Hercolaneum, Καρλ Μαρξ, Διαφορά μεταξύ της φυσικής φιλοσοφίας του Δημοκρίτου και του Επικούρου, 1841, Guyau, La morale d’ Epicure, 1878, Διογένης Λαέρτιος, Usener, Epicurea, 1887, Ερρίκος Schmidt, Φιλοσοφία της ηδονής, 1921, G.A. Panicha, Epicurus, 1967, Eric Anderson, Ο Επίκουρος στον 21ο αιώνα, 2002, Χ. Θεοδωρίδης, Επίκουρος, Η αληθινή όψη του αρχαίου κόσμου, 2002, Διογένης Οινοανδέας, Οι πολύτιμες πέτρες της φιλοσοφίας, Η μεγάλη επιγραφή στα Οινόανδα, 2003, Eugene O’ Connor, The essential Epicurus, 2004, Μάριος Βερέττας, Εμείς οι επικούρειοι, 2006, Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου (άρθρ. Κ.Δ. Γεωργούλη), Βικιπαίδεια.

Εικονογραφία: Προτομή ρωμαϊκή, Β’ αι., Λούβρο, Παρίσι.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ: «Τῆς μὲν γὰρ πρὸς Θεοὺς ὁσιότητος καὶ πρὸς πατρίδα φιλίας ἄλεκτος ἡ διάθεσις» (Διογένης Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων, Βιβλ. 10).

ΚΕΙΜΕΝΑ: EPICUREA (ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΜΕΝΟΙΚΕΑ)

* * *

Ο άνθρωπος είναι πάντα ελεύθερος, καταδικασμένος να είναι ελεύθερος, ακόμα και μέσα στις πιο βαρειές αλυσίδες. Μπορεί να διαλέξει να ζήσει αλυσοδεμένος, μπορεί να επιλέξει να σπάσει τα δεσμά του.
Ήδη ο Αριστοτέλης, παρεξηγημένος στο θέμα της δουλείας, διακρίνει τους δούλους, φύσει και θέσει. Όποιος λοιπόν δεν αποδέχεται τη δουλεία του, την άγνοια, την αδράνεια, πρέπει να αναλάβει την ευθύνη του, πρέπει να τοποθετηθεί μέσα στον κόσμο, να τακτοποιήσει την ύπαρξή του σε σχέση με τους άλλους, με τη ζωή, με τη γνώση. Πρέπει να σχηματίσει μια εικόνα του κόσμου, πάνω στην οποία θα στηρίξει τη βούλησή του για δράση.

Η τάση του νου μας για τάξη και ενότητα, το κριτικό μας πνεύμα, η περιέργεια και η ανησυχία μας για τα προβλήματα που βάζει η ζωή, η φύση και το πνεύμα, μας σπρώχνουν να βρούμε απαντήσεις και λύσεις. Το μεταφυσικό μας ένστικτο δεν μπορούμε να το καταπνίξομε. Έχει λεχθεί ότι πρέπει να φιλοσοφούμε, ακόμα και αν φτάσομε στο συμπέρασμα πως δεν πρέπει να φιλοσοφούμε. Πρέπει να δρούμε ακόμα και αν η δράση μας δεν είναι σύμφωνη με τη φιλοσοφία μας.

"google ad"

Αγώνας της Κρήτης

Ο “Αγώνας της Κρήτης” εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου του 1981. Είναι η έκφραση μιας πολύχρονης αγωνιστικότητας. Έμεινε όλα αυτά τα χρόνια σταθερός στη διακήρυξή του για έγκυρη – έγκαιρη ενημέρωση χωρίς παρωπίδες. Υπηρετεί και προβάλλει, με ευρύτητα αντίληψης, αξίες και οράματα για μία καλύτερη κοινωνία. Η βασική αρχή είναι η κριτική στην εξουσία όποια κι αν είναι αυτή, ιδιαίτερα στα σημεία που παρεκτρέπεται από τα υποσχημένα, που μπερδεύεται με τη διαφθορά, που διαφθείρεται και διαφθείρει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η εφημερίδα έμεινε μακριά από συσχετισμούς και διαπλοκές, μακριά από μεθοδεύσεις και ίντριγκες.

Recent Posts

Π. Πολάκης: Ψεύτικα τα αποτελέσματα που έδωσε ο Κασσελάκης για τις εκλογές συνέδρων στην Κρήτη

Χθες σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο υποψήφιος Πρόεδρος και βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ Παύλος Πολάκης, ανέφερε πως…

10 mins ago

Η Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών Χανίων καταγγέλει την έλλειψη προσωπικού στα σχολεία

Η Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών ΠΕ Χανίων καταγγέλλει την παρατεταμένη έλλειψη εκπαιδευτικού προσωπικού στα σχολεία της…

17 mins ago

Πολάκης: Έχει φύγει από εταιρίες που είναι εξωχώριες ο Κασσελάκης;

Σοβαρά ερωτήματα για την οικονομική δραστηριότητα του Στέφανου Κασσελάκη και την πιθανή συμμετοχή του σε «εξωχώριες»…

19 mins ago

Το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ ενημέρωσε τον ΟΗΕ ότι ακυρώνει τη συμφωνία με την UNRWA

Το Ισραήλ ενημέρωσε επισήμως σήμερα τον ΟΗΕ για την ακύρωση της συμφωνίας με την υπηρεσία…

23 mins ago

Αλεξανδρούπολη: Καταγγελία για χυδαίες και επιθετικές συμπεριφορές Ισπανών ΝATOϊκών στρατιωτών σε μαγαζιά της πόλης

Με ανακοίνωση της η Τομεακή Επιτροπή Έβρου του ΚΚΕ καταγγέλλει την τραμπούκικη συμπεριφορά μελών του Ισπανικού…

23 mins ago

Οι εξτρεμιστές του Ισραήλ έχουν ένα σχέδιο για την επομένη της Γενοκτονίας

Του Ramzy Baroud *  Με το σύνθημα “Η Γάζα είναι δική μας, για πάντα”, ένας…

26 mins ago

This website uses cookies.