ΘΕΣΕΙΣ

Πνευματικό Ημερολόγιο (Σημειώσεις για τον 21ο αιώνα): ΣΑΙΞΠΗΡ

Επιμέλεια: Στρατής Παπαμανουσάκης

ΣΑΙΞΠΗΡ – WILLIAM SHAKESPEARE
(Στράτφορντ ον Αίηβον 1564-1616)

Από τους κορυφαίους τραγικούς της παγκόσμιας ιστορίας, μέγιστος άγγλος ποιητής και δραματουργός της Αναγέννησης, «ο κύκνος του Αίηβον». Από οικογένεια εμποροβιοτέχνη, μετά από νεανικές περιπέτειες διέπρεψε ως ηθοποιός και θιασάρχης στο Λονδίνο και από το 1590 άρχισε να παρουσιάζει δικά του θεατρικά έργα, υπό την προστασία της Αυλής, με τεράστια επιτυχία. Ενθουσιασμός, ελαφρές κωμωδίες και ιστορικές συνθέσεις κατά την πρώτη περίοδο (1590-1600), απογοητεύσεις, πικρές κωμωδίες και τραγωδίες στο τέλος της ελισαβετιανής εποχής (1600-1608), ηρεμία, αντιμετώπιση της πραγματικότητας κατά την τελευταία περίοδο (1608-1616). Κοσμογονική δημιουργικότητα, συνένωση του απείρου, του αιωνίου και του αενάου της ζωής, αίσθηση και κάθαρση του παγκόσμιου δράματος, συνενώνονται στο μεγάλο έργο του. Οι αιώνιοι χαρακτήρες που δημιούργησε ανεβαίνουν, εμπνεόμενοι από το σαιξπηρικό δαιμόνιο, ολόκληρη την κλίμακα της πανανθρώπινης τέρψεως και ευδαιμονίας.

Έργα: Δραματικά: Ερρίκος ΣΤ΄ (1590-1592), Ριχάρδος ΣΤ΄ (1591-1592), Ριχάρδος Γ΄ (1592-1593), Κωμωδία παρεξηγήσεων (1592), Τίτος Ανδρόνικος (1593), Το ημέρωμα της στρίγκλας (1593-1594), Δυο ευγενείς της Βερόνας (1594), Τα βάσανα του χαμένου έρωτα (1594), Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1594-1595), Ριχάρδος Β΄ (1595), Όνειρο θερινής νυκτός (1595), Βασιλεύς Ιωάννης (1596), Έμπορος της Βενετίας (1596), Ερρίκος Δ΄ (1597), Πολύ κακό για το τίποτα (1598), Ερρίκος Ε΄ (1598), Ιούλιος Καίσαρ (1599), Εύθυμες κυράτσες του Ουίνδσορ (1599), Όπως σας αρέσει (1599), Δωδέκατη νύχτα (1600-1601), Άμλετ (1600), Τρωίλος και Χρυσηίς (1601), Τέλος καλό όλα καλά (1602), Μέτρο αντί μέτρου (1604), Οθέλλος (1604), Μάκβεθ (1605), Βασιλιάς Ληρ (1606), Αντώνιος και Κλεοπάτρα (1606), Τίμων ο μισάνθρωπος (1607), Κοριολανός (1607), Περιλής (1608), Κιμβελίνος (1609), Τρικυμία (1610), Ερρίκος Η΄ (1612), Χειμωνιάτικο παραμύθι (1623), Ποιητικά: Αφροδίτη και Άδωνις (1593), Ο βιασμός της Λουκρητίας (1594), Σονέτα (1609), Φοίνιξ και Τρυγών (1601).

Βιβλιογραφία: [Έκδ. J. Heminge – H. Condell, Mr William Shakespeare’s Comedies, Histories and Tragedies, London (1623), Alex. Pope, The works of Shakespeare, (1725), 6 τόμ., W.J. Craig, Oxford (1914)], Γιουλιέλμ. Σμιθ, Ο Βάκων και ο Σαίξπηρ, 1856, Ιππ. Ταιν, Ιστορία της αγγλικής λογοτεχνίας, 1867, Τολστόι, Ο Σαίξπηρ και το δράμα, 1906, Walter Raleigh, Shakespeare’s England, 1916, J.Q. Adams, A life of William Shakespeare, 1923, E.K. Shampers, William Shakespeare, A study of facts and problems, 1930, G.E. Benthley, Shakespeare, A biographical handbook, 1961, Stanley Wells, Shakespeare, A life in drama, 1997, Harold Bloom, Shakespeare, The invention of the human, 1999, Frank Kermode, The age of Shakespeare, 2004, Peter Ackroyd, Shakespeare, The biography, 2006, Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου (άρθρ. Ν. Κορκοφίγκα), Βικιπαίδεια.

Εικονογραφία: Προσωπογραφία (Chantos Portrait), J. Taylor, 1610, Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου, Τα έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, πίνακας, Sir J. Gilber, 1849.

Κινηματογράφος: Όνειρο θερινής νυκτός, Max Reinhart-W. Dieterle, 1935, Άμλετ, Sir L. Olivier, 1948, Φάλσταφ, Όρσον Ουέλλες, 1965, Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Fr. Zeffireli, 1968.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ: «Κάτι είναι σάπιο στο βασίλειο της Δανίας» (Σαίξπηρ, Άμλετ, Πρ. Α΄, Σκ. 4).

ΚΕΙΜΕΝΑ: ΟΥΙΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ, ΑΜΛΕΤ (ΠΡΑΞ. Γ΄, ΣΚ. 1)

** ** **

Θα ‘λεγε κανείς πως μπορεί εύκολα να ξεχωρίσει η τέχνη, να χωριστούν οι καλές τέχνες, να αφαιρεθεί από αυτές η τεχνική. Αλλά η τέχνη, ως καλλιτεχνική διαμόρφωση έχει στενή συγγένεια με την τέχνη, ως ικανότητα παραγωγής χρήσιμων αγαθών. Η κατασκευή, η παραγωγή, η δημιουργία είναι κοινό χαρακτηριστικό όλων των ειδών της τέχνης. Και στις εφαρμοσμένες τέχνες πολύ δύσκολα ξεχωρίζει ένα χρηστικό αντικείμενο από ένα έργο τέχνης. Αν πάλι πούμε πως οι χρήσιμες τέχνες εξυπηρετούν την πρακτική ζωή και οι καλές τέχνες τη διασκέδαση, το συναίσθημα, τον εξαγνισμό, όπως λέει ο Αριστοτέλης, και πάλι δεν διασπούμε την ενότητα τέχνης και τεχνικής.

Ο Πλάτων συσχετίζει την ωραιότητα και τη χρησιμότητα για την οποία κάθε πράγμα έχει κατασκευαστεί από τον δημιουργό του, ή έχει δημιουργηθεί από τη φύση. Το ωραίο δεν μπορεί παρά να είναι και χρήσιμο στην γενικότητά του, στη χρήση που μπορεί να μην είναι άμεση και χρησιμοθηρική, αλλά εξυπηρετεί κάποιο απώτερο σκοπό, που θα χρειαστεί για την ολοκλήρωση της ζωής. Έτσι μπορεί κανείς να δει έναν αμφορέα, ένα έπιπλο, μια κατοικία, την πολεμική τέχνη, την πολιτική τέχνη, τις φιλοσοφικές τέχνες.

Στην αρχαιότητα η τέχνη είχε πάντα ωφελιμιστικό χαρακτήρα, χωρίς σε τίποτα να ζημιώνεται η αισθητική πληρότητα. Μόνο σαν έσπασε η ενότητα της φύσης και του ανθρώπου, της κοινωνίας και του πολίτη, του κόσμου και της ζωής, χώρισε η τέχνη από την τεχνική. Τότε, που η βιομηχανία, η μισθωτή εργασία, η εξιδείκευση, χώρισε τον δημιουργό από το δημιούργημα, τον αλλοτρίωσε από το έργο του, τον αποξένωσε από τον κόσμο της δημιουργίας και τον έκανε εξάρτημα, υπόδουλο της μηχανής, από κυρίαρχό της. Έτσι είπαν την τέχνη πια αυτοσκοπό, ξεκομμένη από τη ζωή, από την πρακτική της χρησιμότητα. Και έφτασαν στην υπερβολή της τέχνης για την τέχνη. Έτσι γεννήθηκε και η σύγχρονη αισθητική, που όμως στο τέλος ξαναγυρνά στην παλιά ενότητα, στην τέχνη για τη ζωή, στην ολοκληρωμένη δράση και στο ξεπέρασμα της τεχνικής αντίθεσης της ανθρώπινης δημιουργίας.

"google ad"

Αγώνας της Κρήτης

Ο “Αγώνας της Κρήτης” εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου του 1981. Είναι η έκφραση μιας πολύχρονης αγωνιστικότητας. Έμεινε όλα αυτά τα χρόνια σταθερός στη διακήρυξή του για έγκυρη – έγκαιρη ενημέρωση χωρίς παρωπίδες. Υπηρετεί και προβάλλει, με ευρύτητα αντίληψης, αξίες και οράματα για μία καλύτερη κοινωνία. Η βασική αρχή είναι η κριτική στην εξουσία όποια κι αν είναι αυτή, ιδιαίτερα στα σημεία που παρεκτρέπεται από τα υποσχημένα, που μπερδεύεται με τη διαφθορά, που διαφθείρεται και διαφθείρει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η εφημερίδα έμεινε μακριά από συσχετισμούς και διαπλοκές, μακριά από μεθοδεύσεις και ίντριγκες.

Recent Posts

Εργαζόμενοι: Ωράρια «κολλημένα» στα ‘80s – Γιατί δε μειώνεται ο χρόνος εργασίας;

Γιατί οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης, δεν έχουν δει καμία ουσιαστική μείωση του χρόνου εργασίας από τη δεκαετία…

4 hours ago

Κρήτη: Τι λέει ο δικηγόρος του γαμπρού για την ακύρωση του γάμου του επειδή τον έπιασαν με κοκαΐνη

Πολλές εκατοντάδες ήταν οι προσκεκλημένοι που πήγαν το απόγευμα του Σαββάτου στην εκκλησία όπου θα…

4 hours ago

Ενδοοικογενειακή βία: Περισσότερες από 15.000 γυναίκες αλλά και πάνω από 5.000 άνδρες έπεσαν θύματα το πρώτο 10μηνο του 2024

Ιδιαίτερη αύξηση στα περιστατικά για αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας μέσα στο πρώτο δεκάμηνο του 2024 σε σχέση με…

4 hours ago

ΣΥΡΙΖΑ: 21.465 ψήφισαν μέχρι τις 12:00 – Χωρίς προβλήματα η εκλογική διαδικασία στα Χανιά – Τα μηνύματα των 4 υποψήφιων προέδρων από την κάλπη

Η διαδικασία εκλογής νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία ξεκίνησε το πρωί της Κυριακής στα Χανιά.…

4 hours ago

Δ. Κουτσούμπας από Ρέθυμνο: “Σε έναν κόσμο που φλέγεται, οι λαοί πρέπει να είναι οι νικητές!”

Με την συμμετοχή πλήθους κόσμου, εκπροσώπων σωματείων και μαζικών φορέων πραγματοποιείται σήμερα Κυριακή στο «Σπίτι…

5 hours ago

Ομαδικές αγωγές κατά της Booking από Ελληνες ξενοδόχους

Στη διεκδίκηση αποζημιώσεων από τη Booking.com και εν γένει από τις πλατφόρμες κρατήσεων που είναι ευρύτερα γνωστές…

5 hours ago

This website uses cookies.