ΘΕΣΕΙΣ

Πνευματικό Ημερολόγιο (Σημειώσεις για τον 21ο αιώνα): ΚΛΗΜΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης

ΚΛΗΜΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ – TITUS FLAVIUS CLEMENS
(Αθήνα περ. 150 – Παλαιστίνη 211/216)

Από τους μεγαλύτερους θεολόγους του Β΄ αιώνα, Πατέρας της ελληνικής Εκκλησίας, μαθητής, συνεργάτης και διάδοχος του Πανταίνου στην κατηχητική σχολή της Αλεξανδρείας και διδάσκαλος του Ωριγένη, ταξίδεψε στην Ιταλία, Συρία και Παλαιστίνη. Απολογητής και αντιαιρετικός συγγραφέας, αντίπαλος των γνωστικών, επηρεάστηκε από τον Πλάτωνα, τον Φίλωνα τον Ιουδαίο και τους στωϊκούς, θεσπίζοντας ως αρχές της αλεξανδρινής θεολογικής σχολής την ελευθερία της έρευνας, την αλληγορική ερμηνεία και την αναγωγή της πίστης σε γνώση. Επεδίωξε έτσι να ενσωματώσει στον χριστιανισμό τα στοιχεία της ελληνικής φιλοσοφίας, που συμβιβάζονται με τη χριστιανική πίστη, θεωρώντας τη φιλοσοφία «παιδαγωγόν εις Χριστόν», επηρεάζοντας ολόκληρη την μεταγενέστερη θεολογική σκέψη.

Έργα: Λόγος προτρεπτικός προς έλληνας, Παιδαγωγός, Τις ο σωζόμενος πλούσιος, Στρωματείς, Υποτυπώσεις, Εκλογαί προφητικαί, Εκκλησιαστικός κανών, Περί του Πάσχα, Περί προνοίας, Θεοδόχου επιτομαί, Επιστολή προς Θεόδωρον.

Βιβλιογραφία: [Έκδ. P. Victorius, Φλωρεντία (1550), J.P. Migne, Ελληνική Πατρολογία, Παρίσι (1856), 8-9, O. Staehlin, Βερολίνο (1906-1909)], Ευσέβιος, K. Ernesti, Die Ethik des Cleme, 1902, Scherer, Klement von Alexandrie und seine Erkenntnisprinzipien, 1907, Camelot, Foi et gnose introduction à étude de la connaissance mystique chez Clément d’ Alexandrie, 1945, Βασίλ. Τατάκης, Η βυζαντινή φιλοσοφία, 1977, Νικ. Πετρουλάκης, Κλήμης Αλεξανδρεύς, 2006, Βικιπαίδεια.

ΚΕΙΜΕΝΑ: ΚΛΗΜΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ, ΛΟΓΟΣ ΠΡΟΤΡΕΠΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ (P.G. 8, ΚΕΦ. I-XII)

*  *  *

Η Ορθοδοξία είναι ελληνισμός. Άσχετα με την αρχική καταγωγή του χριστιανισμού, με την εμφάνιση του εβραϊκού μονοθεϊσμού, με το αρχικό ξεκίνημα της νέας θρησκείας, η ορθοδοξία αναπτύχθηκε και διαμορφώθηκε με ελληνικούς όρους. Ο χριστιανισμός εντάχθηκε στο ελληνικό πολιτιστικό πλαίσιο, πήρε τη γλώσσα, τη φιλοσοφία, τη λατρεία των ελλήνων και ο ελληνισμός ανταπέδωσε την ορθόδοξη ελληνική παράδοση. Μια παράδοση τελείως άσχετη με τα αρχικά ιουδαϊκά στοιχεία και βεβαίως με τα μεταγενέστερα λατινικά επιθέματα. Ο πλατωνισμός, ο αριστοτελισμός, ο στωικισμός χαρακτηρίζουν τα κύρια ρεύματα της πατερικής φιλοσοφίας (Πλάτων, Τίμαιος, 28c, Αριστοτέλης, Προτρεπτικός, Ζήνων, Αποσπάσματα περί Σπερματικού θείου λόγου).

Ο πιθανώς αδόκιμος όρος ελληνοχριστιανικός πολιτισμός δεν γίνεται δεκτός απ’ όλους, κυρίως γιατί αποκαλύπτει την τεχνιτή συγκάλυψη των αντιθέσεων, ελλήνων και χριστιανών, στο επίπεδο της διαμάχης για την επικράτηση της νέας θρησκείας. Η αντίθεση μονοθεϊσμού – χριστιανισμού και πολυθεϊσμού – ελληνισμού, η σκληρή αντιπαράθεση και η καταστροφή των μνημείων του νικημένου ελληνισμού από το νικητή χριστιανισμό, η διάσταση του αρχικού τουλάχιστον χριστιανικού πνεύματος και του ελληνικού τρόπου ζωής (μωρία και λόγος), αποτελούν σοβαρούς λόγους για την τοποθέτηση του χριστιανισμού σε αντίθεση με τον ελληνισμό. Ας θυμηθούμε και τις προσπάθειες αφελληνισμού του χριστιανισμού. Την προτεσταντική Μεταρρύθμιση του 16ου αιώνα (sola scriptura), τη λεγόμενη φιλελεύθερη θεολογία του 19ου και 20ου αιώνα (αποκήρυξη του υπερβατικού) και τη σύγχρονη παγκοσμιοποίηση (εναρμόνιση χριστιανισμού με άλλους πολιτισμούς και λατρείες στην καπιταλιστική ισοπέδωση) (Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄, 2007).

Αυτή όμως η θεώρηση παραμένει στην επιφάνεια των πραγμάτων, εξετάζει αποσπασματικά την ιστορία, αρνείται τη δυναμική της ζωής. Δεν χρειάζεται να ακολουθήσει κανείς τολμηρές απόψεις για την ελληνική ή ελληνίζουσα καταγωγή του Χριστού, ή για την εισαγωγή του ελληνισμού στον χριστιανισμό από τον Παύλο, ή για τη μεταγενέστερη συνδρομή των ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας στη διαμόρφωση της Ορθοδοξίας. Αρκεί ν’ ακολουθήσει πιστά την ελληνική φιλοσοφία από τους προσωκρατικούς μέχρι το Γρηγόριο Παλαμά. Την ελληνική θρησκευτική παράδοση από τους ορφικούς μέχρι τους λεγόμενους νεορθόδοξους και το πνεύμα του ελληνισμού από τις απαρχές της ιστορίας του μέχρι σήμερα.

"google ad"

Αγώνας της Κρήτης

Ο “Αγώνας της Κρήτης” εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου του 1981. Είναι η έκφραση μιας πολύχρονης αγωνιστικότητας. Έμεινε όλα αυτά τα χρόνια σταθερός στη διακήρυξή του για έγκυρη – έγκαιρη ενημέρωση χωρίς παρωπίδες. Υπηρετεί και προβάλλει, με ευρύτητα αντίληψης, αξίες και οράματα για μία καλύτερη κοινωνία. Η βασική αρχή είναι η κριτική στην εξουσία όποια κι αν είναι αυτή, ιδιαίτερα στα σημεία που παρεκτρέπεται από τα υποσχημένα, που μπερδεύεται με τη διαφθορά, που διαφθείρεται και διαφθείρει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η εφημερίδα έμεινε μακριά από συσχετισμούς και διαπλοκές, μακριά από μεθοδεύσεις και ίντριγκες.

Recent Posts

Οι πρώτες δηλώσεις του Σωκράτη Φάμελλου: “Ο ΣΥΡΙΖΑ ξαναξεκινάει. Θα χτίσουμε το σπίτι μας από την αρχή”

Σε μία ιστορική ημέρα για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο Σωκράτης Φάμελλος, νέος πρόεδρος του κόμματος, προχώρησε…

3 hours ago

Συντριπτική νίκη Πολάκη σε όλες τις κάλπες στα Χανιά – 100% στα Σφακιά – Αναλυτικά τα αποτελέσματα με ποσοστά

Η συμμετοχή στις εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ στον νομό Χανίων χαρακτηρίστηκε από μεγάλη προσέλευση, με…

3 hours ago

Η πρώτη δήλωση Πολάκη: “Σήμερα είναι μια μέρα χαράς για τον ΣΥΡΙΖΑ γιατί το σχέδιο ρευστοποίησης από την ολιγαρχία απέτυχε”

Ο Παύλος Πολάκης, μετά την ολοκλήρωση των εσωκομματικών εκλογών του ΣΥΡΙΖΑ, όπου κατέλαβε τη δεύτερη…

3 hours ago

ΟΟΣΑ: Ξεζουμίζει τα νοικοκυριά η έμμεση φορολόγηση – Πρωταθλητές στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης

Μπορεί ο πρωθυπουργός να υπόσχεται φοροελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη, εν τω μεταξύ όμως η…

3 hours ago

Οι Αποκορωνιώτες ενώνουν τον αγώνα τους με τους κατοίκους των Κεραμειών ενάντια στους πυλώνες

Στις 28 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί συνάντηση με τους κατοίκους των Κεραμειών, με στόχο την ενημέρωση…

4 hours ago

Εκλογές ΣΥΡΙΖΑ: Νέος πρόεδρος ο Σωκράτης Φάμελλος

Ο Σωκράτης Φάμελλος είναι ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, καθώς κατάφερε να επικρατήσει από την…

4 hours ago

This website uses cookies.