Πογκρόμ, βασανιστήρια και Ξένιος Ζευς

Του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

Η σημειολογία είναι αμείλικτη. Πριν από δύο εβδομάδες, ενόψει δηλαδή της 38ης επετείου από την κατάρρευση της Χούντας, η κυβέρνηση αποφάσισε να τερματίσει τη σημαντικότερη απεργία από τη Μεταπολίτευση, στέλνοντας ξημερώματα τα ΜΑΤ στη Χαλυβουργία· δύο εβδομάδες μετά, με το ημερολόγιο να γράφει 4 Αυγούστου και με την πρόθεση να εξαλειφθούν οι σκηνές “που προσβάλλουν τον (ελληνικό) πολιτισμό”, η ίδια κυβέρνηση εξαπολύει ένα πογκρόμ στο κέντρο της Αθήνας, που – ειρωνικά, πλην αρχαιοπρεπώς – αποκαλεί“επιχείρηση Ξένιος Ζευς”. Στην πρώτη περίπτωση, η προστασία της εργασίας πέρασε από την επιβολή, διά ροπάλου, του δίκιου εργοδοτών και απεργοσπαστών· στη δεύτερη περίπτωση, η υπεράσπιση του πολιτισμού προϋποθέτει το κράτος να αναλάβει, με το φως της ημέρας και παρουσία εισαγγελέων, το λαθροκυνηγητό που οι Μελανοχίτωνες υλοποιούν “ιδιωτικά” και στα σκοτεινά.

Αυτή τη φορά, βέβαια, η πανκινητοποίηση της αστυνομίας, για το ξυλοφόρτωμα και τη φυλάκιση φτωχών και ανέστιων, δεν εγκαινιάζει μια νέα προεκλογική περίοδο. Αποτελεί, ωστόσο, τον πιο άμεσο και επικίνδυνο ελιγμό, τόσο στους ενδοκυβερνητικούς κλυδωνισμούς και την κοινωνική απόγνωση, όσο και στο αφελές (;) ερώτημα του εν κρίσει ανθρωπισμού της επιφάνειας: “μπορεί η πατρίδα μας να γίνει η στέγη των ανέστιων όλου του κόσμου;”· μία ωμή απάντηση σε ένα ωμό ερώτημα – τόσο “αυτονόητα” και τα δυό, όσο και το προ διετίας “μνημόνιο ή χρεοκοπία”, με τη γνωστή σε όλους μας πλέον έκβαση.

Σε πείσμα ωστόσο των εμπνευστών των πογκρόμ, το μεταναστευτικό δεν συμπυκνώνεται σε ωμά διλήμματα, του τύπου “εγκληματοποίηση της μετανάστευσης ή χάος”. Το ερώτημα είναι άλλο, όσο κι αν η απάντησή του δεν προσφέρει πολιτικά χρήσιμα τηλεοπτικά πλάνα: τι προσέφερε μέχρι σήμερα (και τι προσφέρει) στην ελληνική κοινωνία η διαχείριση, εξ ολοκλήρου από την αστυνομία, της μεταναστευτικής πολιτικής, η λογική των πογκρόμ και των κολαστηρίων που αποκαλούνται χώροι κράτησης; Γιατί περισσότερη ασφάλεια ούτε προσέφερε, ούτε και πρόκειται να προσφέρει.

Την αποστομωτική απάντηση την έδωσε ήδη από τις 31 Ιουλίου μια ακόμα καταδικαστική για την Ελλάδα απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που βεβαίως δεν βρήκε χώρο στα δελτία ειδήσεων. Με βάση την απόφαση αυτή, οι έλληνες πολίτες καλούνται να πληρώσουν το ποσό των 61.000 ευρώ στον Ιμπραήμ Μαχμούντι και την οικογένειά του, διότι στην περίπτωσή τους, το ελληνικό κράτος παραβίασε τα άρθρα 3, 5 και 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), που αφορούν στην απαγόρευση των βασανιστηρίων και το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής κατά της κράτησης. Με άλλα λόγια, το ελληνικό κράτος ασκεί βασανιστήρια, και οι έλληνες πολίτες τα πληρώνουν αδρά.

Η υπόθεση εν περιλήψει [1]: Το 2009, η οικογένεια Μαχμούντι είχε οδηγηθεί από το Λιμενικό στο κέντρο κράτησης της Παγανής, στη Λέσβο. Στο χώρο αυτό κρατούνταν η Ζαχαρο Χουσεϊνι, σύζυγος του Ιμπραήμ Μαχμούντι και 8 μηνών έγκυος, αποκομμένη από τα δύο ανήλικα παιδιά της, καθώς και η Φατίμα Χουσεϊνι, επίσης χωρίς τα δύο της παιδιά. Επρόκειτο για ένα υπερθερμαινόμενο κοντέινερ όπου το ταβάνι έσταζε, η τουαλέτα ξεχείλιζε, και η έγκυος, όπως εξάλλου και οι συγκρατούμενοί της, στερούνταν τόσο τη στοιχειώδη ιατρική φροντίδα, όσο και την πληροφόρηση για τα δικαιώματά τους.

Στην περίπτωση της οικογένειας Μαχμούντι-Χουσεϊνι, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε τις ενστάσεις του ελληνικού κράτους για τα θέματα των συνθηκών κράτησης, επικαλούμενο εκθέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας, των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και του Οικουμενικού Προγράμματος Προσφύγων της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς και την έκθεση για την Παγανή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη Βασανιστηρίων (CPT). Στην έκθεση αυτή, που δημοσιεύτηκε το Σεπτέμβριο του 2009, η Επιτροπή διαπίστωνε ότι τίποτα δεν είχε αλλάξει προς το καλύτερο από το 2008, από την τελευταία δηλαδή δική της έκθεση για τον ίδιο χώρο.

Χρειάστηκε η Ελλάδα να υποστεί καταδίκες, το ελληνικό κράτος να καταβάλει υψηλά πρόστιμα και οι κρατούμενοι να εξεγερθούν, μέχρι η αποθήκη ανθρώπινων ψυχών της Παγανής να κλείσει. Τι γίνεται όμως με το Τυχερό, με το νέο και το παλιό Ελληνικό και τις άλλες αποθήκες ψυχών όπου κρατούνται μετανάστες χωρίς χαρτιά; Τι γίνεται με τους κοριούς στα κελιά, τον ανύπαρκτο φωτισμό και τη δυσωδία, τον μηδαμινό προαυλισμό, τα ληγμένα τρόφιμα, την έλλειψη γιατρών, τη φυλάκιση καρδιοπαθών, τις σπασμένες ντουζιέρες και τις άθλιες τουαλέτες; Πόσες και πόσες ανάλογες περιπτώσεις δεν μαθεύτηκαν ποτέ και πόσες δεν έφτασαν ποτέ στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο; Πόσα πρόστιμα χρειάζεται να πληρώσουν ακόμα οι έλληνες πολίτες για τα βασανιστήρια που υποκαθιστούν τη μεταναστευτική πολιτική και πόσο ακόμα θα πρέπει να ξεφτιλιστούμε διεθνώς μέχρι η Ελλάδα να αποκτήσει μια δίκαιη, ανθρώπινη και αποτελεσματική μεταναστευτική πολιτική; Γιατί η Ευρώπη των δημοσιονομικών μέτρων είναι πιο πειστική για τις ελληνικές κυβερνήσεις από την Ευρώπη που καταδικάζει τα βασανιστήρια ανθρώπων;

Για όσους σκεφτούν να αντιτείνουν “μα πώς η Ελλάδα θα κάνει μεταναστευτική πολιτική εν μέσω κρίσης και χωρίς πόρους;”, οι αριθμοί είναι αμείλικτοι – αλλά κι αυτοί δε χωρούν στα θεαματικά πλάνα των δελτίων. Σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, από τα 12.250.000 που της χορηγούσε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων για το 2010, η Ελλάδα απορρόφησε μόνο 196.000 ευρώ [2]. Γιατί; Διότι τα χρήματα αυτά προορίζονταν για κέντρα φιλοξενίας, και όχι για στρατόπεδα κράτησης ανθρώπινου φορτίου προς απέλαση, σαν αυτά που έχει κατά νου ο κύριος Δένδιας και οι συν αυτώ. Τα χρήματα αυτά προορίζονται, με άλλα λόγια, για μια σοβαρή μεταναστευτική πολιτική, και όχι για την υλοποίηση των φαντασιώσεων της ακροδεξιάς, που ανέλαβαν φιλότιμα αυτοί ακριβώς που ευθύνονται για τον ξενιτεμό τόσων και τόσων ελλήνων την τελευταία διετία.

[1] Ολόκληρη η απόφαση εδώ: http://hudoc.echr.coe.int/webservices/content/pdf/003-4034797-4709780
[2] Δημήτρης Χριστόπουλος, Ποια στρατηγική υπαγορεύει την κράτηση των μεταναστών (στον Έβρο) http://www.hlhr.gr/details.php?id=612

"google ad"