Πώς η Coca Cola και η Χούντα εξαφάνισαν την Yanca Cola

Του Όμηρου Ταχμαζίδη

Όσοι αναφέρονται σποραδικώς στην εξαφάνιση των προ:iόντων τύπου cola στην Ελλάδα μνημονεύουν το tam-tam. Αλλά αν το tam tam εξαφανίστηκε από την αγορά, λόγω του αθέμιτου ανταγωνισμού κατά των ελληνικών επιχειρήσεων  από την πλευρά της Coca Cola, καθώς και το ευνοϊκό περιβάλλον, το οποίο δημιούργησε για αυτήν το καθεστώς της Χούντας, [Βλ. το άρθρο στο Διαδίκτυο: Όμηρος Ταχμαζίδης, Η Coca Cola, η Χούντα και η σκοτεινή ιστορία τους], δε συνέβη τα ίδιο με ένα άλλο αναψυκτικό τύπου cola, το οποίο άκουγε στην ονομασία Yanca Cola.

Η προνομιακή μεταχείριση και οι διευκολύνσεις του χουντικού καθεστώτος προς την πολυεθνική δε σταματούσαν μόνο στον τομέα της αγοράς και των λειτουργιών της, αλλά φαίνεται ότι επεκτεινόταν και στις δικαστικές αίθουσες. Στην εποχή της Χούντας ανιχνεύονται και τα πρώτα δείγματα της διαχρονικής εργαλειοποίησης από την πλευρά της αμερικανικής εταιρείας του ελληνικού δικαστικού συστήματος. Έτσι όταν μια ελληνική επιχείρηση αναψυκτικών, η οποία δραστηριοποιούνταν στην Αττική με την επωνυμία Yanca ξεκίνησε να παράγει ένα προϊόν τύπου cola με την επωνυμία Yanca – Cola, η αμερικανική πολυεθνική κατέφυγε στην δικαιοσύνη και ζήτησε να απαγορευτεί η κυκλοφορία του προϊόντος. Αρχικώς επέτυχε την απαγόρευση της κυκλοφορίας της Yanca Cola σε πρωτοβάθμιο δικαστήριο, αλλά η ελληνική επιχείρηση επέμενε στο προϊόν της και προσέφυγε στο δευτεροβάθμια δικαστήριο, όπου δικαιώθηκε πανηγυρικά. Η απόφαση του  πρωτοβάθμιου δικαστηρίου ακυρώθηκε και η Yanca Cola θα μπορούσε να κυκλοφορήσει ελευθέρως στην ελληνική αγορά. Αλλά η αμερικανική Coca Cola δεν είχε πει ακόμη την τελευταία λέξη της και προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο και την δικαίωσε.

Η υπ΄ αριθμόν 1571/71 απόφαση  του χουντικού Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο έκανε δεκτό το αίτημα της Coca Cola στηρίχθηκε στον γελοίο ισχυρισμό ότι “τρεις εκ των τεσσάρων συλλαβών του σήματος” της Coca Cola “απαντώνται και εις το σήμα” της Yanca-Cola, οπότε “τα δύο σήματα, ως ταύτα περιγράφονται εν τη προβαλλομένη αποφάσει, ομοιάζουν επί τοσούτον από της απόψεως του συνόλου της εξ αυτών οπτικής και ηχητικής εντυπώσεως, ώστε, ασχέτως των επιμέρους ομοιοτήτων και διαφορών, να υφίσταται κίνδυνος συγχύσεως παρά τω καταναλωτικώ κοινώ ως προς την προέλευσιν των προϊόντων”. Και το χουντοκρατούμενο Συμβούλιο της Επικρατείας, προφανώς εξυπηρετώντας τις πολιτικές επιλογές του καθεστώτος  – η Coca Cola  δεν ήταν όποια και όποια – “άδειασε” στην κυριολεξία το δικαστήριο δεύτερου βαθμού, αναφέροντας στην απόφασή του ότι “το δευτεροβάθμιο δικαστήριο ηρμήνευσε ψευδώς [sic!] και εφήρμοσε εσφαλμένως τον νόμον…”

Και μόνο από αυτή την τελευταία φράση και τη χρήση παρόμοιας γλώσσας γίνεται φανερό ότι όχι μόνο υπήρξε εξωθεσμική παρέμβαση, αλλά και ότι κάποιοι ήθελαν να στείλουν ένα μήνυμα προς το εσωτερικό του δικαστικού σώματος, ώστε στο μέλλον οι δικαστές να είναι πιο προσεκτικοί στις υποθέσεις εκείνης της εταιρίας, η οποία εγκαταστάθηκε στη χώρα υπό νεοαποικιακό καθεστώς.  Ο Ανδρέας Παπανδρέου σε ένα θεωρητικό επιστημονικό κείμενο του, το οποίο μνημονεύσαμε και σε άλλο άρθρο μας [Βλ. Όμηρος Ταχμαζίδης, Ο Ανδρέας Παπανδρέου, η Coca Cola και ο μίτος της Αριάδνης], σημειώνει σχετικώς με την  ευνοϊκή μεταχείριση των πολυεθνικών εταιριών: “Η διαπραγματευτική δύναμη των πολυεθνικών γιγάντων έναντι πολλών εθνικών κρατών είναι τόσο μεγάλη ώστε να τους δίνει τη δυνατότητα να απαιτούν μια υψηλή προνομιακή μεταχείριση που καταλήγει σε συμφωνίες νέο-αποικιακού τύπου”.

Κάτι τέτοιο συνέβη και με την Coca Cola, την περίοδο της Χούντας. Ήταν επόμενο το Συμβούλιο Επικρατείας της “αποικίας” με την επωνυμία Ελλάδα να θεωρήσει ότι η ονομασία Yanca-Cola θα δημιουργούσε σύγχυση στους καταναλωτές, διότι α) εμπεριέχει τρεις συλλαβές όμοιες με εκείνες της επωνυμίας Coca Cola, δηλαδή [Yan]“ca-cola” και β) η σύγχυση θα αυξανόταν  λόγω της ίδιας “ηχητικής εντυπώσεως”, δηλαδή όποιος, ας πούμε, θα άκουγε την επωνυμία Coca Cola και Yanca Cola σε κάποια ραδιοφωνική διαφήμιση δε θα μπορούσε να ξεχωρίσει τις δύο ονομασίες. Τόσο όμοια ακούγονται μεταξύ τους! Yanca – Coca, Coca-Yanca… Banana “Republic” a la Coca Cola.

Τιμούμε τους αγώνες για ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική αξιοπρέπεια της ελληνικής νεολαίας στα μαύρα χρόνια της στρατιωτικής τυραννίας, τιμούμε τους σημερινούς αγώνες των Ελλήνων εργαζομένων ενάντια στην αυθαιρεσία και τη διαρκή βία κατά της ελληνικής κοινωνίας και των δημοκρατικών θεσμών της από την πλευρά της αμερικανικής Coca Cola και βροντοφωνάζουμε:

Μποϊκοτάζ σε όλα τα προϊόντα της πολυεθνικής, για να ενισχυθεί το ελληνικό “επιχειρείν” και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.

“Ούτε γουλιά Coca Cola, Fanta, Sprite, Amita, Frulite, Schweppes, νερό ΑΥΡΑ”

Ο Όμηρος Ταχμαζίδης είναι μέλος του Ε.Γ. της “Σοσιαλιστικής Προοπτικής” ( www.sopro.gr )