Πώς οι γύπες των hedge funds κατασπαράσσουν τα χρεωμένα κράτη

Του Μιχάλη Γιαννεσκή

Μία στυγνή εντολή εκτοξεύτηκε πριν μερικές μέρες από τους κατόχους κυβερνητικών ομολόγων προς την κυβέρνηση που είχε εκδώσει αυτά τα ομόλογα: απολύστε και ξεπουλήστε για να μας πληρώσετε. Αν θυμίζει κάτι αυτή η εντολή, δεν είναι επειδή αφορά την Ελλάδα, αλλά γιατί οι στυγνοί εντολείς είναι σε μεγάλο βαθμό οι ίδιοι που εκμεταλλεύτηκαν το ελληνικό χρέος και χρησιμοποίησαν απαράλλαχτες εντολές για να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους.

Η κυβέρνηση που δέχτηκε αυτή την εντολή είναι του Πουέρτο Ρίκο και οι κάτοχοι των ομολόγων είναι μία ομάδα hedge funds.  Τα θύματά της κερδοσκοπικής απληστίας αυτής της ομάδας έχουν συμπεριλάβει στο παρελθόν την Αργεντινή, την Ελλάδα, και ακόμη και τη χρεωμένη πολιτεία του Detroit στις ΗΠΑ. Η μόνη ουσιαστική διαφορά μεταξύ της ελληνικής και των άλλων περιπτώσεων έγκειται στο ότι οι εντολές και οι πιέσεις κατά της Ελλάδας εκφράστηκαν μέσω των «θεσμών» και όχι απευθείας από τα hedge funds.

Όμως τι ακριβώς είναι τα hedge funds; Επισήμως χαρακτηρίζονται ως «αντισταθμιστικά αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου».  Με απλά λόγια, αποτελούν επενδυτικούς οργανισμούς οι οποίοι αναζητούν επενδύσεις υψηλού ρίσκου αλλά και υψηλών αποδόσεων. Τα κεφάλαιά τους  προέρχονται από μεγάλους επενδυτές, οι οποίοι συνεισφέρουν σημαντικά χρηματικά ποσά. Τα hedge funds λειτουργούν με περιορισμούς πολύ μικρότερους από αυτούς που αντιμετωπίζουν τράπεζες και άλλες χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις. Στην πραγματικότητα αποτελούν επενδυτικούς γύπες που καραδοκούν να εκμεταλλευτούν ευκαιρίες εύκολου κέρδους.

Παγκοσμίως τα hedge funds έχουν στη διάθεσή τους πάνω από 2 τρις. δολάρια: τα 2/3  αυτού του ποσού βρίσκεται στην κατοχή επενδυτών των ΗΠΑ. Συνολικά, τα κεφάλαια  των hedge funds είναι συγκρίσιμα με το ΑΕΠ κρατών όπως η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ινδία, η Ρωσία και ο Καναδάς, και είναι τετραπλάσια του ΑΕΠ της Αργεντινής και δεκαπλάσια του ΑΕΠ της Ελλάδας.

Ένας συνηθισμένος και σχετικά εύκολος στόχος των hedge funds είναι οι κυβερνήσεις που έχουν μεγάλο χρέος. Διότι η αγοραστική αξία των ομολόγων και άλλων χρηματοπιστωτικών προϊόντων που έχουν αναγκαστεί να βγάλουν στις αγορές οι χρεωμένες κυβερνήσεις για να καλύψουν τις ανάγκες τους μειώνεται, όταν οι πιθανότητες αποπληρωμής του χρέους ελαττώνονται.  Αλλά η ονομαστική αξία των ομολόγων παραμένει η ίδια. Αγοράζοντας «φτηνά» ομόλογα και ασκώντας ασφυκτικές πιέσεις για να αποπληρωθούν σε τιμές πολύ μεγαλύτερες της αρχικής τους επένδυσης, τα hedge funds επιτυγχάνουν σημαντικά κέρδη.

Για τους παραπάνω λόγους, ένας κύριος στόχος των hedge funds είναι τα χρηματοπιστωτικά «σκουπίδια», δηλαδή αυτά των οποίων η αγοραστική αξία έχει υποτιμηθεί σημαντικά, για παράδειγμα κυβερνητικά ομόλογα χωρών που βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Και βέβαια δεν είναι διαβολική σύμπτωση ότι πολλά στελέχη των hedge funds είναι εξειδικευμένα σε υποθέσεις πτώχευσης και χρεοκοπίας.

Οι κερδοσκοπικές επιθέσεις ακολουθούν σχεδόν πάντα την ίδια τακτική. Παράδειγμα η πρόσφατη επίθεση στο Πουέρτο Ρίκο, η οικονομική κατάσταση του οποίου έχει πολλές ομοιότητες με αυτή της Ελλάδας. Το χρέος του ανέρχεται σε 72 δις. δολάρια, με επιπλέον 40 δις. δολάρια συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις και άλλα χρέη που δεν έχουν πληρωθεί: συνολικά τα χρέη ανέρχονται περίπου στο 110% του ΑΕΠ του κράτους. Η κυβέρνησή του αναζητεί αναστολή των πληρωμών των κυβερνητικών ομολόγων, έχει ήδη κάνει σημαντικές περικοπές εξόδων και σχεδίασε οικονομικό πλάνο για να καταφέρει να έχει πρωτογενές πλεόνασμα το 2017.

Όμως οι γύπες-επενδυτές δεν ενδιαφέρονται για πλάνα ανασυγκρότησης της οικονομίας, και δεν συγκινούνται από την εξαθλίωση του πληθυσμού, αλλά στοχεύουν στο άμεσο και όσο δυνατόν μεγαλύτερο κέρδος – διότι αυτός είναι ο μοναδικός λόγος της ύπαρξής τους. Απαιτούν την επιβολή μέτρων λιτότητας για να συλλεχθούν τα αναγκαία ποσά για την αποπληρωμή των ομολόγων που έχουν στην κατοχή τους.

Πίσω από αυτές τις κερδοσκοπικές κινήσεις βρίσκονται τακτικά οι ίδιοι «συνήθεις ύποπτοι». Συνολικά 35 hedge funds εκμεταλλεύονται το χρέος του Πουέρτο Ρίκο: 15 από αυτά έχουν επίσης εκμεταλλευτεί το χρέος της Αργεντινής, 13 της Ελλάδας, και 7 της πολιτείας του Detroit. Αυτοί  οι επενδυτές έκαναν τεράστιες περιουσίες από την εκμετάλλευση κρατικών κρίσεων και μερικοί από αυτούς, όπως οι Aurelius Capital, Och-Ziff Capital, και Marathon Asset Management, πολέμησαν σφοδρά κάθε προσπάθεια αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους το 2012.

Γιατί όμως οι κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων οικονομιών δεν έχουν κάνει ουσιαστικές κινήσεις να περιορίσουν τη λειτουργία των κερδοσκοπικών hedge funds; Το Economist έχει υπολογίσει ότι μόνο στη Βρετανία, τα hedge funds έχουν δωρήσει 15 εκατ. δολάρια στο Συντηρητικό κόμμα την τελευταία πενταετία. Παρόμοιες δωρεές σημαντικών ποσών έχουν γίνει και στις ΗΠΑ, όπου το 2014 το Ανώτατο Δικαστήριο επαναδιαβεβαίωσε προηγούμενη απόφασή του ότι η δωρεά χρημάτων σε κόμματα για προεκλογικές καμπάνιες αποτελεί ένα είδος «ελευθερίας του λόγου».

Με άλλα λόγια, όσοι έχουν τη δυνατότητα μπορούν να χρηματοδοτούν πολιτικά κόμματα, ώστε να εξασφαλίζουν (μέσω της ελευθερίας του χρηματοδοτούμενου λόγου) την προστασία των συμφερόντων τους. Για τους υπόλοιπους απομένει η «δημοκρατική» εκλογική διαδικασία, δια της οποίας έχουν την δυνατότητα να ψηφίζουν αυτούς που εκφράζουν τον ήδη κατάλληλα διαμορφωμένο «ελεύθερο λόγο».  Σε ένα τόσο στημένο σκηνικό, για να αποτραπεί η διαιώνιση των αρπακτικών κερδοσκόπων, η αφύπνιση της κοινωνίας, και η ενημέρωσή της για τις μεθόδους που χρησιμοποιούν, είναι άμεσα αναγκαία.

tvxs.gr

"google ad"