Το «Εντιμη Ελλάδα» σημαίνει για μένα δύο πράγματα: Το πρώτο, ότι πρέπει το πολιτικό σύστημα να εξυπηρετήσει επιτέλους την κοινωνία και την κοινωνική πλειοψηφία των εργαζόμενων και λαϊκών τάξεων. Να συμπεριφερθεί έντιμα απέναντί της και κυρίως απέναντι στην πολιτική εντολή που λαμβάνει. Η πολιτική αντιπροσώπευση να ξαναγίνει ουσιαστική και να πάψει να είναι τυπική. Είναι ζήτημα βαθιά δημοκρατικό να απο-ολιγαρχικοποιήσουμε τη λειτουργία της Δημοκρατίας.
Το δεύτερο, ότι πρέπει να αλλάξουμε ριζικά το σημερινό σύστημα διακυβέρνησης. Δεν ακούτε προφανώς πρώτη φορά από μένα ότι η διαφθορά και η κλεπτοκρατία αποτελούν σήμερα μηχανισμό διακυβέρνησης. Μηχανισμό ιδιοποίησης δημόσιων πόρων. Ο Μαρξ μιλούσε ήδη από τον 19ο αιώνα για την πολιτική οικονομία του εγκλήματος που έχει τη χρησιμότητα να αποτελεί υποστηρικτικό κομμάτι του συστήματος εξουσίας. Αυτή η πολιτική οικονομία μεγεθύνθηκε στα χρόνια του νεοφιλελευθερισμού γιατί ιδιωτικοποιεί δημόσια αγαθά και δημόσια περιουσία και οξύνει τις ανισότητες και τους μηχανισμούς εκμετάλλευσης των εργαζομένων.
Θεωρώ ότι αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει. Με ένα πρόγραμμα καθαρό και αταλάντευτο, έντιμο απέναντι στην κοινωνία, σαν αυτό που έχω περιγράψει και το οποίο στηρίζεται στη βαθιά αναδιανομή του πλούτου, στην ανάκτηση από το κράτος των δημόσιων αγαθών κάθε είδους και στη δημοκρατική μεταρρύθμιση του κράτους. Μια τέτοιου είδους πολιτική μπορεί να ενεργοποιήσει ξανά τη μεγάλη μάζα των εργαζομένων, των χειμαζόμενων αυτοαπασχολούμενων, των συνταξιούχων και της νέας γενιάς. Σε αυτό το πρόγραμμα είναι ευπρόσδεκτες όλες οι δημοκρατικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις. Και αυτή θα είναι η πολιτική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ με εμένα πρόεδρο.
● Αν, όμως, ένας υποψήφιος πρόεδρος προτάσσει την «Εντιμη Ελλάδα», οι ανθυποψήφιοί του είναι λιγότερο… έντιμοι; Σας ρωτώ γιατί θυμάμαι και μια πρόσφατη ομιλία σας, στην οποία λέγατε ότι από το 2019 και μετά ο μισός και πλέον ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήριζε «σκανδαλολογία» τις υποθέσεις που έφερνε στο φως της δημοσιότητας ο Τομέας Διαφάνειας του κόμματός σας…
Σας εξήγησα μόλις τι σημαίνει για μένα «Εντιμη Ελλάδα». Να το ξαναπώ με μια φράση: Βαθιά αλλαγή του υποδείγματος άσκησης της εξουσίας. Θεωρώ, παραδείγματος χάρη, προσβλητικό για τη χώρα και τη Δημοκρατία να αθωώνονται πολιτικοί από το αδίκημα του χρηματισμού με το επιχείρημα της θείας από τη Νιγηρία. Επομένως, το «Εντιμη Ελλάδα» καταδεικνύει το αίτημα για την αλλαγή της δομής διακυβέρνησης. Δεν είναι μομφή σε πρόσωπα, και μάλιστα σε συντρόφους μου.
Για το δεύτερο σκέλος της ερώτησης έχω απαντήσει πολλές φορές. Η διακυβέρνηση Μητσοτάκη από το 2019 αποκατέστησε το σύστημα νομής και ιδιοποίησης δημόσιων πόρων. Ανανέωσε το κράτος της Δεξιάς και του σημιτικού εκσυγχρονισμού. Αυτό υπήρξε και προκλητικό και σκανδαλώδες με τον τρόπο μάλιστα που γινόταν. Είναι αλήθεια ότι μια πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ (οι περισσότεροι ανήκουν σε αυτούς που αποχώρησαν) είχαν «γλυκαθεί» από τον κυβερνητισμό και θεωρούσαν ότι μόνο με τη «συστημική σοβαροφάνεια» θα ασκήσουν αντιπολίτευση. Αδυνατούσαν να καταλάβουν ότι η Ν.Δ. και ο Μητσοτάκης αποκαθιστούσαν το δικό τους κράτος και τη δική τους εκδοχή για τη λειτουργία της Δημοκρατίας. Το αποτέλεσμα υπήρξε το τραγικό ποσοστό για τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του ’23.
● Κάποιες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι, χωρίς τον Στέφανο Κασσελάκη στον στίβο διεκδίκησης της προεδρίας, έχετε πιθανότητες ακόμη και για τη νίκη. Εσείς αντιτείνετε ότι θέλετε να τον κερδίσετε στο πεδίο. Δεν θα είναι σημαντικό να κερδίσετε εσείς τη μάχη για την ηγεσία;
Είναι πολύ απλή η θέση μου από την αρχή. Θέλω κατ’ αρχήν να μην κάνω τη χάρη σε διάφορα πολιτικά και οικονομικά κέντρα να διαλυθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ή να ρευστοποιηθεί σε ένα κόμμα «κεντρώας» λογικής και ενός είδους (δήθεν) δικαιωματικής μονομέρειας. Θέλω κατόπιν να πολιτικοποιήσω την πολιτική συζήτηση. Να τεθούν στο πεδίο προτάσεις για το κράτος, για τον κοινωνικό πλούτο, τη Δικαιοσύνη, την οικονομία, την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Θέλω επίσης να εφαρμόσω ένα άλλο μοντέλο κόμματος. Δημοκρατικό, λαϊκό, συμμετοχικό. Τα κόμματα της Αριστεράς υπάρχουν ως εργαλεία των εργαζόμενων τάξεων, όχι ως ολιγαρχίες δημοσίων σχέσεων.
Είναι επομένως πολύ σημαντικό στην υποψηφιότητά μου να δει ο πλατύς δημοκρατικός κόσμος της Αριστεράς μιαν άλλη προοπτική. Με αυτήν την κεντρική ιδέα είμαι σίγουρος ότι θα έρθει ένα αποτέλεσμα που θα εκπλήξει πολλούς.
● Είστε ένας άνθρωπος με μεγάλη εμπειρία ζωής, κύριε Πολάκη. Κοινωνικά γειωμένος, με εμπειρία από φοιτητικά αμφιθέατρα και κόμματα. Ωστόσο, το κεφάλαιο πώς εσείς –δεν μιλώ για άλλους– εμπιστευτήκατε και βοηθήσατε στα πρώτα βήματά του τον Στέφανο Κασσελάκη, χωρίς να τον έχετε περάσει από την κρησάρα σας, δεν έχει επαρκώς φωτιστεί. Θέλετε να μας μιλήσετε για τα γεγονότα εκείνης της περιόδου;
Δεν υπάρχει καμία απολύτως μυστικοποίηση στα γεγονότα εκείνης της περιόδου. Τον Κασσελάκη ούτε τον γνώριζα πιο πριν ούτε, πολύ περισσότερο, τον επέβαλα. Στην εποχή της προεδρικής εκλογής και υπό τις συνθήκες μιας τεράστιας πολιτικής και ψυχολογικής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ, θεώρησα ότι έπρεπε όλοι και όλες μας να κάνουμε χώρο σε κάποιον νεότερο. Ο συγκεκριμένος έδειχνε μορφωμένος, έξυπνος και επικοινωνιακός και, το κυριότερο, δεν κουβαλούσε τη φθορά της κυβερνητικής και αντιπολιτευτικής περιόδου μετά το 2019. Εδειχνε να έχει όλες τις αντικειμενικές προϋποθέσεις να πετύχει.
Αλλά αποδείχτηκε ένα πρόσωπο χαμηλής -στα όρια της μηδενικής- πολιτικής συγκρότησης και, το χειρότερο, μηδενικής προσωπικής αξιοπιστίας. Είναι μια έντονα ναρκισσιστική προσωπικότητα, με στοιχεία αυταρχισμού και κυνισμού και παντελή άγνοια των κοινωνικών δεδομένων. Αυτά προφανώς δεν ήταν πράγματα που θα μπορούσαν να περάσουν από την «κρησάρα» μου, όπως λέτε, άλλωστε δεν μου αναλογούσε ποτέ τέτοιος ρόλος.
Ηταν και είναι αδύνατον ο άνθρωπος αυτός να εκπέμψει όχι μόνον ένα φιλολαϊκό αφήγημα, ούτε καν μια πρόταση οποιουδήποτε δημόσιου αφηγήματος. Για τον λόγο αυτό θεώρησα ότι έπρεπε να τελειώσει αυτή η τραυματική περίοδος για το κόμμα της περιόδου Κασσελάκη. Θέλω απλώς να υπογραμμίσω και το εξής: Αριστερά δεν είναι μόνο πλειοψηφίες και μειοψηφίες. Είναι και ιδεολογία και πρόγραμμα και στάση ζωής και πολιτισμός και σχέση με κοινωνικά κινήματα, ένα ολόκληρο πλαίσιο βιώματος με το οποίο ο συγκεκριμένος αποδείχτηκε εντελώς ξένος.