Σύνοδος κορυφής τις επόμενες δύο ημέρες με βασικό θέμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων των ευρωπαίων ηγετών το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.
«Αγκάθι» εδώ και καιρό η άτεγκτη στάση του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν ο οποίος επιμένει να μην συναινεί σε ένα τέτοιο σενάριο και με αποτέλεσμα να εμποδίζει το έκτο ευρωπαϊκό πακέτο κυρώσεων κατά του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η διαμάχη που έχει προκύψει για το ζήτημα απειλεί να επισκιάσει τη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα και την Τρίτη, η οποία -επίσημα- θα είναι αφιερωμένη στη συζήτηση επί της οικονομικής, πολιτικής και ανθρωπιστικής υποστήριξης προς την Ουκρανία και της κρίσης στις παγκόσμιες προμήθειες τροφίμων.
Σύμφωνα με τον Guardian, το μπλοκ θα μπορούσε να συμβιβαστεί με την απαγόρευση της άφιξης ρωσικού πετρελαίου με δεξαμενόπλοια, αλλά να συνεχίσει να επιτρέπει τις εισαγωγές μέσω αγωγών, μια πρόταση που θα επιτρέψει στην Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχική Δημοκρατία να συνεχίσουν τον ανεφοδιασμό τους με ρωσική ενέργεια μέσω του αγωγού Druzhba της Σοβιετικής περιόδου που διέρχεται από την Ουκρανία.
Οι αντιρρήσεις Όρμπαν προκαλλούν εκνευρισμό στις Βρυξέλλες
Περισσότερες από τρεις εβδομάδες αφότου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρότεινε πλήρη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου μέχρι το τέλος του έτους, η ΕΕ έχει σταματήσει τα σχέδια. Η Ουγγαρία, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό πετρέλαιο, έχει δηλώσει ότι χρειάζεται πέντε χρόνια και πολλά δισεκατομμύρια ευρώ για να αναβαθμίσει τα διυλιστήρια της.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος πρόκειται να απευθυνθεί στους ηγέτες της ΕΕ μέσω βιντεοσυνδέσμου τη Δευτέρα, επέκρινε το μπλοκ την περασμένη εβδομάδα για την αποτυχία του να συμφωνήσει για το εμπάργκο πετρελαίου. «Κοιτάξτε πόσες εβδομάδες η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να συμφωνήσει σε ένα έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας», είπε την Πέμπτη, σημειώνοντας ότι η ΕΕ πληρώνει στη Ρωσία σχεδόν 1 δισ. ευρώ την ημέρα για ενέργεια. «Από πού πήραν τόση δύναμη αυτοί που μπλοκάρουν το έκτο πακέτο;», διερωτήθηκε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Αυξάνονται οι εντάσεις ανάμεσα σε Βουδαπέστη και Βρυξέλλες
Πριν μερικές εβδομάδες, όταν διατυπώθηκε η ιδέα του αποκλεισμού του πετρελαίου μέσω αγωγών, πολλά κράτη μέλη την απέρριψαν με το σκεπτικό ότι θα έδινε ένα αθέμιτο πλεονέκτημα σε χώρες που μπορούν να συνεχίσουν να παίρνουν φθηνό ρωσικό αργό. Εσωτερικές εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι η Ουγγαρία θα μπορούσε να ωφεληθεί από το φθηνότερο κατά 35% πετρέλαιο από τις γειτονικές χώρες. Μετά από αρκετές εβδομάδες σε αδιέξοδο, ωστόσο, ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών αναζητά τρόπους διαφυγής.
«Το να μην υπάρχει συμφωνία ή να καθυστερήσουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα θα ήταν το χειρότερο, αλλά το να βλέπουμε εκβιαστικές συνέπειες είναι επίσης απογοητευτικό», δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ.
Το ζήτημα έχει βαθύνει τις διαφορές μεταξύ της Ουγγαρίας και των παραδοσιακών συμμάχων της στην Κεντρική Ευρώπη. Ένας ανώτερος Πολωνός διπλωμάτης είπε ότι δεν μπορεί να κατανοήσει τη λογική της πολιτικής της Βουδαπέστης για την Ουκρανία και περιέγραψε την αντίθεση στο εμπάργκο πετρελαίου ως πολιτική και όχι τεχνική. «Έχουν λάβει ό,τι είναι τεχνικά λογικό», είπαν.
Πού αποσκοπεί η Ουγγαρία με το βέτο της στο εμπάργκο του ρωσικού πετρελαίου
Στην Ουγγαρία προσφέρθηκε μια διετής παράταση για την υιοθέτηση του εμπάργκο πετρελαίου ώστε να δοθεί χρόνος για την ανακατασκευή των διυλιστηρίων και τη δημιουργία νέων οδών πετρελαίου από την γειτονική της Κροατία.
«Να μην υπάρξει βιαστική συμφωνία»
Ορισμένοι συμβουλεύουν να μην υπάρξει μια βιαστική συμφωνία, καθώς το προτεινόμενο εμπάργκο πετρελαίου δεν προβλεπόταν να τεθεί πλήρως σε ισχύ μέχρι το τέλος του έτους. Άλλοι πιστεύουν ότι η καθυστέρηση στέλνει ένα τρομερό πολιτικό μήνυμα καθώς οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται να κερδίζουν το πάνω χέρι στο Ντονμπάς μέσω ανηλεών βομβαρδισμών και αεροπορικών επιδρομών.
Η Ουγγαρία εξόργισε περαιτέρω ορισμένα κράτη της ΕΕ όταν είπε ότι το ζήτημα δεν θα έπρεπε καν να συζητηθεί στη σύνοδο κορυφής τη Δευτέρα. «Θα αναδείκνυε μόνο τις εσωτερικές μας διχόνοιες χωρίς να προσφέρει μια ρεαλιστική ευκαιρία επίλυσης διαφορών», έγραψε την περασμένη εβδομάδα ο Όρμπαν στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ο οποίος διοργανώνει τη συνάντηση.
Η Βουδαπέστη αναζητά πόρους της ΕΕ για την αναβάθμιση των διυλιστηρίων της, τα οποία προς το παρόν μπορούν να πάρουν μόνο ρωσικό πετρέλαιο. Ο Όρμπαν παραπονέθηκε ότι, σε ένα πρόσφατο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που περιγράφει πώς η ΕΕ μπορεί να απομακρυνθεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, δεν υπήρχαν αρκετές λεπτομέρειες σχετικά με τα κονδύλια της ΕΕ για τα κράτη της Κεντρικής Ευρώπη.
Απίθανη η συμφωνία λέει ο Όρμπαν
Πάντως, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος εμποδίζει την υιοθέτηση ενός ευρωπαϊκού εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό πετρέλαιο, θεώρησε «πολύ απίθανη» την επίτευξη μιας συμφωνίας μέσα στις επόμενες ημέρες, σε μια επιστολή του προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ την προηγούμενη εβδομάδα.
Σε αυτή την επιστολή με χθεσινή ημερομηνία, ο Ούγγρος ηγέτης προσθέτει ότι θα ήταν «αντιπαραγωγικό» να συζητηθεί «ελλείψει συναίνεσης» αυτό το έκτο πακέτο κυρώσεων κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής των 27 που έχει προγραμματιστεί για τις 30 και 31 Μαΐου.
Στις καλένδες το σχέδιο «REPowerEU»;
Στο σχέδιο της ΕΕ, γνωστό ως RePowerEU, η Επιτροπή έκανε μια αμφιλεγόμενη πρόταση για να επιτρέψει στα κράτη μέλη να πουλήσουν πιστώσεις πλεονάζοντος άνθρακα που θα μπορούσαν να καταστήσουν φθηνότερη την καύση ορυκτών καυσίμων. Πρότεινε επίσης μια εθελοντική μεταφορά κεφαλαίων από άλλα μέρη του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Ωστόσο, ορισμένα από τα κεφάλαια για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα θα τοποθετηθούν σε ένα σχέδιο ανάκαμψης, το οποίο δεν είναι διαθέσιμο στην Ουγγαρία λόγω μακροχρόνιων ανησυχιών για το κράτος δικαίου. Η χώρα στερήθηκε 7,2 δισεκατομμυρίων ευρώ σε κεφάλαια από το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ για την Covid-19 επειδή δεν κατάφερε να ικανοποιήσει τους αξιωματούχους της ΕΕ ότι μπορεί να διασφαλίσει τη σωστή δαπάνη των χρημάτων.
Η Ουγγαρία θεωρείται ευάλωτη καθώς ο αγωγός Druzhba -που μεταφράζεται ως «φιλία» – διασχίζει την Ουκρανία. Την περασμένη εβδομάδα, ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος περιέγραψε το τμήμα του αγωγού που οδηγεί στην Ουγγαρία ως «σημαντική μόχλευση». Η Ολένα Ζερκάλ, σύμβουλος του υπουργού Ενέργειας της Ουκρανίας, είπε ότι θα ήταν «σκόπιμο να συμβεί κάτι σε αυτόν τον αγωγό», σύμφωνα με σχόλια που ανέφερε το ουκρανικό πρακτορείο ειδήσεων Ukrinform.