Η εβραία επαναστάτρια Ραχήλ Λιπστάιν Mινκ, o νεανικός πρώτος μεγάλος έρωτας του Νίκου Καζαντζάκη

Γραφει, ο Δρ.Αιμίλιος Δασυρας, γεωλόγος | Η Ραχήλ Λιπσταϊν,ο μεγάλος νεανικός έρωτας του Νίκου Καζαντζάκη ήταν μια Πωλονοεβραία την οποία ο Καζαντζάκης συνάντησε και γνώρισε για πρώτη φορά στο Βερολίνο στα 1922. Τότε ο Ν.Κ. ήταν 39 ετών και η Ραχήλ, μια νεαρή επαναστατρια, 23 ετών.

Είχε γεννηθεί στην Πολωνία στα 1899. Την συνάντησή τους την περιγράφει ο Ν.Κ. στο βιβλίο του ”Αναφορά στον Γκρέκο” ως εξής:

«Μια βροχερή Κυριακή, σ’ ένα μουσείο, σεριανουσα αργά και κοίταζα τις άγριες Αφρικανικές μάσκες, από ξύλο, από πετσί, από ανθρώπινο κρανίο και μαχόμουν να ξεδιαλύνω το μυστήριο της μάσκας… Μια κοπέλα ηρθε, σταθηκε πλάι μου και κοίταζε κι αυτή τις μάσκες. Μια στιγμή έκανα να φύγω… Ήταν κοντή, στρουμπουλή, όρθιο στήθος, δυνατό πηγούνι, γερακωτη μύτη, μάτια με τεράστιες βλεφαρίδες.

Στράφηκε, μου ‘ριξε μακροσερτη ερευνητική ματιά, σα να ‘μουν μάσκα.

Αφρικανός; με ρώτησε.

Γέλασα

Όχι ολόκληρος, αποκρίθηκα μονάχα η καρδιά.

Εγώ είμαι Οβραία.

Φοβερή ράτσα, είπα, επικίντυνη, θέλει να σώσει τον κόσμο. Περιμένετε ακόμα τον Μεσσία;

Δεν τον περιμένουμε, ηρθε.

Που, ποτε, πως τον λένε;

Λένιν.

Η φωνή της ξαφνικά είχε γίνει βαθιά, τα μάτια της σκοτείνιασαν.
……
Βράδιαζε πια. Πάμε στο δωμάτιό μου, είπε η κοπέλα κι ακούμπησε στο μπράτσο μου, κουράστηκα.
…..
Θα γνωρίσεις τρεις φιλενάδες μου, θα πιούμε τσάι όλοι μαζί.
Όταν μπήκαμε, οι τρεις κοπέλες έσυραν φωνή, δεν περίμεναν άντρα.
Ζεστές αναπνοές, ανυπόμονα νιάτα, κουνήθηκε η Ρόζα και μύρισε ο αγέρας.
…….

Νύχτωσε, σηκώθηκαν οι τρεις κοπέλες να φύγουν ,σηκώθηκα κι εγώ μαζί τους, μα μου σφιξε το μπράτσο και μούγνεψε: Μείνε.

Έμεινα. Τη νύχτα εκείνη άρχισε να χλωμιάζει μέσα μου ο Βούδας ,τη νύχτα εκείνη ένοιωσα πως ο κόσμος δεν είναι φάντασμα, πως το κορμί της γυναίκας είναι ζεστό, σκληρό, γεμάτο αθάνατο νερό και πως θάνατος δεν υπάρχει.

Μ’ έπαιρνε ,με πήγαινε στις προλετάρικες γειτονιές, τρύπωνε στα χαμωγια, όλοι την γνώριζαν, μου ‘δειχνε τα παιδιά που πεινούσαν, τις μάνες που εκλαιγαν, τους άντρες που καθουνταν άνεργοι, δάγκαναν τα χείλια και δε μιλούσαν..»

Συνδέθηκε με πάθος μαζί της ο Ν.Κ. και αυτή τον μυεί στον κύκλο της γνωστής κομμουνίστριας της Rosa Luxemburg.
Από το Βερολίνο η Ραχηλ φεύγει και πάει στην Σοβιετική Ρωσία για να βοηθήσει την Επανάσταση των Μπολσεβίκων.

Οι δυο νέοι χαθήκαν για κάποια χρόνια. Μετά ο Καζαντζάκης μαθαίνει οτι άφησε την Σοβιετική Ένωση και πήγε στο Ισραήλ για να βοηθήσει στην ίδρυση του Κράτους.

Συναντηθήκαν στο Ισραήλ, μετά από χρόνια σε κάτι ”Κιμπουτς” και μετά πάλι στο Παρίσι. Ο Ν.Κ. δεν την ξεχνά ποτέ, και στη ”Οδυσειά” την αναφέρει, σαν λαϊκή αγωνίστρια, με το όνομα Ράλλα.

Όταν τον ρώτησε μια φίλη του αν αγάπησε πολύ την Ραχήλ, ο Καζαντζάκης είπε οτι αγάπησε πολύ αυτή την γυναίκα. Μπορεί να έζησε και με την Γαλάτεια και με την Ελένη Σαμίου, αλλά το οτι αγάπησε αυτή την γυναίκα είχε ένα ιδιαίτερο χρώμα, εκείνου του ριζικού ερωτά, που σπάνια, μία φορά ίσως, παρουσιάζεται στη ζωή του ανθρώπου.
Το 1961 ,αν και το γνωρίζει οτι ο Νίκος Καζαντζάκης έχει πεθάνει (το 1957), η Ραχήλ, του στέλνει μια κάρτα και του γραφεί στα Γερμανικά:
«Γερμανία 1961

Ω, Νίκο μου, τώρα θυμάμαι τι αινιγματικό χαμόγελο είχατε στα χείλια σας, όταν παρατηρούσατε τα αλόγα του Franz Mark που πορεύονταν στο μπλε και στο όνειρό σας. Πιστεύω πως ζείτε δυνατά σε μένα Νίκος… Δεν είστε για μένα νεκρός. Μονό ο θάνατός μου θα κάνει το βήμα σας να μην ακούεται για μένα.
Ράλα»

Η Rachel Lipstein-Mink, πέθανε τον Ιούνιο του 1978 σε ηλικία 79 ετών στη πόλη Zorah του Ισραήλ.

Συμπληρώθηκαν 57 χρόνια από τoν θάνατο του περήφανου Σταυραετού της Κρήτης.

Ο Νίκος Καζαντζάκης βγηκε απο το ανθρώπινο καβούκι τού μεταξοσκώληκα και έγινε η Αθάνατη Πνευματική Πεταλούδα. Η ανάσα του ακόμα μυρίζει θυμάρι, θρούμπα και φλισκούνι, και περπατά στα ψηλά βουνά της Κρήτης που τόσο τα αγάπησε.