Σφάλμα χαρακτηρίζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζας (ΕΚΤ) δεν αφήνει «σχεδόν κανένα περιθώριο ελιγμού» στην ελληνική κυβέρνηση ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα Les Echos.
Σε ερώτηση για τον τρόπο με τον οποίο η ΕΚΤ παρεμβαίνει στο ζήτημα της Ελλάδας, ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος απαντά ότι «πρόκειται για έναν τρόπο αδιανόητο τρόπο για έναν δημόσιο φορέα. Είναι λίγο σαν οι αμερικανοί ηγέτες να άφηναν την Καλιφόρνια να φτάσει στην χρεοκοπία χωρίς να κουνήσουν ούτε το μικρό τους δαχτυλάκι!».
«Η ΕΚΤ δεν αφήνει σχεδόν κανένα περιθώριο ελιγμού στην ελληνική κυβέρνηση. Αυτό είναι πραγματικά λάθος. Η στάση της δεν είναι μεμπτή μόνον σήμερα, ήταν και κατά την διάρκεια της κρίσης, κυρίως στην διαχείριση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Η ΕΚΤ, της οποίας προήδρευε τότε ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ, ήταν αντίθετη σ’ αυτό για καιρό. Η κύρια ανησυχία της ήταν να εμποδίσει μια χρεοκοπία η οποία θα ενεργοποιούσε τα CDS και θα ανάγκαζε ως εκ τούτου τους αγοραστές αυτών των κερδοσκοπικών εργαλείων να παίξουν τον ρόλο τους ως ασφαλιστές. Αυτή είναι μια περίεργη προτεραιότητα για μια τράπεζα ρυθμιστή! Και δεν μιλάω καν για το ιστορικό σφάλμα που διέπραξε αυξάνοντας τα επιτόκιά της στην αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης…» προσθέτει.
Ερωτηθείς σχετικά με το αν κατανοεί το επιχείρημα του «ηθικού κινδύνου» που χρησιμοποιούν κυρίως οι Γερμανοί όσον αφορά την Ελλάδα, ο Στίγκλιτς επισημαίνει ότι «στην πραγματικότητα το επιχείρημα του ηθικού κινδύνου χρησιμοποιείται πάντα προς όφελος των πιστωτών. Πώς μπορεί κανείς να φανταστεί ότι μπορεί μια χώρα να θέλει να φτάσει σε μια τόσο κρίσιμη κατάσταση ώστε να ζητήσει ένα σχέδιο διάσωσης; Αυτό δεν βγάζει νόημα. Πρέπει επίσης να έχουμε κατά νου ότι, αν η Ελλάδα έβγαινε από την ευρωζώνη, το κόστος θα ήταν πολύ πιο υψηλό από αυτό της διάσωσης. Αυτό που χρειαζόταν από την έναρξη της κρίσης ήταν μια στρατηγική επικεντρωμένη στην ανάκαμψη της οικονομίας. Εξάλλου το ΔΝΤ τασσόταν περισσότερο υπέρ αυτής της πολιτικής, όμως δεν ήταν μόνο του στην διαχείριση του ελληνικού ζητήματος».
Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο η ΕΚΤ θα μπορούσε να φανεί πιο χρήσιμη στην ευρωπαϊκή οικονομία, ο Στίγκλιτς, ο οποίος τιμήθηκε με το Νόμπελ Οικονομίας το 2001, δηλώνει στη Les Echos ότι πιστεύει, «όπως και ο Γιάνης Βαρουφάκης, ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε καλύτερη χρήση του απολογισμού της ΕΚΤ, συνδυάζοντάς τον με τις παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Η ιδέα θα ήταν να αγοράζονται από την κεντρική τράπεζα μαζικές ποσότητες ομολόγων που εκδίδονται από την ΕΤΕπ, προκειμένου αυτή να μπορεί να επενδύσει σε πολλά προγράμματα που είναι χρήσιμα για την ευρωπαϊκή οικονομία».
Εκτιμά δε ότι «θα πρέπει να προχωρήσουμε πιο μακριά απ’ ό,τι το σχέδιο Γιούνκερ. Η ιδέα συνεργασίας της ΕΚΤ και της ΕΤΕπ μου φαίνεται καλή, αλλά μπορούμε να φανταστούμε επίσης την χρήση κι άλλων θεσμών ή την δημιουργία νέων για να ξεκινήσουμε ένα μεγάλο σχέδιο επενδύσεων».
Ο Στίγκλιτς, ένα από τα κεντρικά πρόσωπα του φόρουμ του Ινστιτούτου για τη Νέα Οικονομική Σκέψη, που διεξήχθη στο Παρίσι την περασμένη εβδομάδα, είχε συνομιλίες με αφορμή το συνέδριο αυτό με τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη με τον οποίο μοιράζεται πολλές ιδέες.
Οι δύο άνδρες εξέφρασαν την λύπη τους για την έλλειψη αλληλεγγύης στους κόλπους της ευρωζώνης όπως επίσης για τα καταστροφικά σφάλματα κρίσης της τρόικας (ΕΚΤ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ΔΝΤ) κατά την κρίση. Σήμερα τάσσονται υπέρ ενός ευρωπαϊκού «New Deal», το οποίο θα προχωρεί πέραν του σχεδίου επενδύσεων του Γιούνκερ. Η ΕΚΤ κι η ΕΤΕπ θα πρέπει να διαδραματίσουν έναν πολύ πιο σημαντικό ρόλο για την ανάκαμψη της οικονομίας, σύμφωνα με τους δύο οικονομολόγους.
ΑΠΕ – ΜΠΕ