“Στον φασισμό δεν αρκεί να νικήσεις, πρέπει να αρνηθείς εμπράκτως την ανθρώπινη υπόσταση του αντίπαλού σου”

Από τον λογαριασμό fb του Γιάννη Ανδρουλιδάκη

O αναρχισμός είναι μια πρόταση για την κοινωνία που βασίζεται στην κατάργηση του Κράτους, το οποίο αντιλαμβάνεται ως πηγή εξαναγκασμού, επιβολής δια της δύναμης και τελικά διαρκούς βίας η οποία ταπεινώνει τον άνθρωπο, του αποστερεί την αξιοπρέπεια και τον καθιστά σκλάβο των κυρίαρχων, αντί για την ελεύθερη συλλογική οντότητα που θέλει και αξίζει να είναι. Στο πλαίσιο αυτό, ο αναρχισμός δεν αρνείται τη βία, γιατί αναγνωρίζει ότι ο κοινωνικός μετασχηματισμός εμπεριέχει ανταγωνισμό και ρήξη.

Την αντιλαμβάνεται ωστόσο ως μια αντιφατική στάση, αρνείται τη γενίκευσή της και τη χρήση της ως πηγή κυριαρχίας, γιατί εκτιμά -και σε αυτό διαφοροποιείται για παράδειγμα από τον λενινισμό- ότι μια κοινωνική αντίδραση βασισμένη στη βία και την επιβολή δε μπορεί παρά να γεννήσει μια κοινωνία βασισμένη στη βία και την επιβολή. Η βία μπορεί να είναι μέσο, δε μπορεί να είναι υπόδειγμα. Ο σπουδαίος Ντουρούτι έλεγε κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου το 1936:

“Πρέπει να κερδίσουμε τον πόλεμο, πριν συνηθίσουμε να είμαστε στρατιώτες”. Το μήνυμα του αναρχισμού περνά πάντα από την άρνηση του εξαναγκασμού και την άρση της απόλαυσης που εμπεριέχει η εξουσία. Στον αναρχισμό η απόλαυση πηγάζει από την ελευθερία του καθενός και την ισότητα όλων, βρίσκεται δηλαδή στον αντίποδα της επιβολής.

Στον αντίποδα των κοινωνικών θεωριών βρίσκεται ο φασισμός. Ο φασισμός αντιλαμβάνεται τον εξαναγκασμό, την επιβολή και τη βία ως απαραίτητους όρους για τη ρύθμιση των κοινωνικών συμπεριφορών, οι οποίες στηρίζονται στην έννοια της δύναμης. Εκείνος που έχει τη δύναμη, τη στιγμή που την έχει, πρέπει να την ασκεί στο έπακρο, να συντρίβει και να εκμηδενίζει το θύμα του, να αντλεί ισχύ από την στέρηση της αξιοπρέπειας και της ανθρώπινης ιδιότητας του άλλου.

Στον φασισμό δεν αρκεί να νικήσεις, να αφοπλίσεις ή να περιθωριοποιήσεις τον αντίπαλό σου, πρέπει να του αρνηθείς εμπράκτως την ανθρώπινη υπόσταση. Ο μυστικισμός του φασισμού βασίζεται στην απόλαυση που αντλείς από τον εκμηδενισμό του άλλου, από την πλήρη υποδούλωση, τη μετατροπή του ανθρώπου σε υποταγμένο υποχείριο. Στον φασισμό, η βία δεν είναι απλά η πηγή, αλλά και η έκφραση του εκπολιτισμού.

Δείτε αυτή την εικόνα, εμπνευσμένη από τις πρακτικές διαπόμπευσης της Βασιλικής Χωροφυλακής στον νόμο περί τεντιμποϊσμού του 1958, πρακτικές που σήμερα η αστυνομία παριστάνει (ψευδώς) ότι έχει εγκαταλείψει, και σκεφτείτε σε ποια από τις δύο αυτές κοινωνικές θεωρίες ταιριάζει καλύτερα.