Στις 24 Μαρτίου συμπληρώνονται τρεις μήνες από την εισβολή της Ρωσίας και την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, ενός πολέμου που η Δύση τον διεξάγει «δι’ αντιπροσώπου».
Για το πού βρίσκεται σήμερα ο πόλεμος αυτός, η στήλη αναδημοσιεύει ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» του Σαββατοκύριακου, με τίτλο «Στρατιωτικές βάσεις και “μπαρούτι” γεμίζει η Ευρώπη», καθώς περιγράφει με πληρότητα τις εξελίξεις:
«Ολο και περισσότερο «μπαρούτι» συγκεντρώνεται στην Ευρώπη, καθώς κλιμακώνεται ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός. Σχεδόν τρεις μήνες από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ως κορύφωση της μακροχρόνιας σύγκρουσης μεταξύ ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ και Ρωσίας, όλα δείχνουν πως οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όχι μόνο προετοιμάζονται για μια παρατεταμένη φάση του πολέμου, αλλά και για την ενδεχόμενη επέκτασή του στην περιοχή και για μια νέα εποχή ανελέητου ανταγωνισμού ιδιαίτερα στην Ανατολική Ευρώπη, τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, που κατέθεσαν την περασμένη βδομάδα Φινλανδία και Σουηδία προκειμένου να ενισχύσουν «τη δική τους ασφάλεια» και την «ευρύτερη διατλαντική ασφάλεια», επισημαίνοντας πως ο πόλεμος στην Ουκρανία άλλαξε όλα τα «δεδομένα».
Η Ρωσία από την πλευρά της προειδοποίησε πως η ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ δεν «συμβάλλει» στην «ασφάλεια» της περιοχής, ενώ σύμφωνα με το ρωσικό ΥΠΕΞ «λύνει τα χέρια» της Ρωσίας να απαντήσει αντίστοιχα.
Η Μόσχα παρακολουθεί στενά πώς θα χρησιμοποιηθεί στην πράξη το φινλανδικό και το σουηδικό έδαφος από το ΝΑΤΟ, με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλ. Πούτιν, να σημειώνει πως μια τέτοια «διεύρυνση του ΝΑΤΟ δεν αποτελεί άμεση απειλή» για τη Ρωσία, όμως «η ανάπτυξη στρατιωτικών υποδομών στα εδάφη αυτών των χωρών θα οδηγήσει φυσικά σε απάντηση».
Γεμίζει στρατιωτικές βάσεις η Ευρώπη
Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις προετοιμάζονται για παρατεταμένη φάση του πολέμου στην Ουκρανία και ανελέητο ανταγωνισμό σε όλη την Ανατολική Ευρώπη.
Μπορεί η Φινλανδία και η Σουηδία την ώρα που κινούνται προς ένταξη στο ΝΑΤΟ – και την ώρα που η λυκοσυμμαχία ενισχύεται συνεχώς στρατιωτικά στην Ανατολική Ευρώπη – να δηλώνουν πως δεν επιθυμούν μόνιμες ΝΑΤΟικές βάσεις ή ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στο έδαφός τους, ωστόσο το θέμα της δημιουργίας μόνιμων βάσεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη είναι στην «ημερήσια διάταξη» και συζητιέται έντονα στο εσωτερικό της «συμμαχίας».
«Μόνιμες βάσεις του ΝΑΤΟ» θα πρέπει να εμφανίζονται σε χώρες «στην ανατολική πλευρά της Συμμαχίας» και «η Πολωνία είναι έτοιμη να οικοδομήσει βάσεις» για τη μόνιμη εγκατάσταση των «ελαφρών δυνάμεων» του ΝΑΤΟ, είπε χαρακτηριστικά ο Πολωνός πρωθυπουργός, Μ. Μοραβιέτσκι, συμπληρώνοντας πως «η Ρωσία πρέπει να γνωρίζει ότι δεν θα παραχωρήσουμε καμία ίντσα εδάφους του ΝΑΤΟ».
Αντίστοιχες θέσεις έχουν εκφράσει κυβερνητικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι χωρών του ΝΑΤΟ τις προηγούμενες βδομάδες, ενώ έντονη είναι η συζήτηση και στις ΗΠΑ.
Στη Ρωσία, την ίδια ώρα, στο δυτικό τμήμα της χώρας, θα δημιουργηθούν 12 νέες στρατιωτικές βάσεις, όπως ανακοίνωσε την Παρασκευή ο υπουργός Αμυνας, Σ. Σοϊγκού, ως απάντηση στην ενίσχυση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη και ενόψει της διεύρυνσής του με τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Λίγες μέρες μετά τη ρωσική εισβολή και τον σχεδόν διπλασιασμό των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων και εξοπλισμών στην Ευρώπη, ο Βλ. Πούτιν έδωσε εντολή στο υπουργείο Αμυνας να εκπονήσει σχέδιο στρατιωτικής ενίσχυσης των δυτικών συνόρων.
«Μέχρι τα τέλη του έτους, 12 στρατιωτικές βάσεις και μονάδες θα αναπτυχθούν στον δυτικό στρατιωτικό τομέα», ανακοίνωσε ο Σοϊγκού, επισημαίνοντας «την αύξηση των στρατιωτικών απειλών στα ρωσικά σύνορα» από ΝΑΤΟ και ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τον Ρώσο υπουργό Αμυνας, αυτά τα μέτρα θα συνοδευτούν με την προμήθεια σύγχρονων όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού και «φέτος, σκοπεύουμε να αποκτήσουμε περισσότερα από 2.000 τεμάχια τέτοιου εξοπλισμού».
Μάλιστα, σημείωσε ο Σοϊγκού, οι «πολεμικές πρόβες» της Ρωσίας τον περασμένο χειμώνα έδειξαν «ποιοτική βελτίωση» της μάχιμης ικανότητας: «Η ένταση των στρατιωτικών ασκήσεων και καθηκόντων που εκτελούνται από τα πλοία του Στόλου της Βαλτικής αυξήθηκε κατά 42%. Πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 300 πολεμικές ασκήσεις με εφαρμογή διαφόρων ειδών όπλων. Από την αρχή του έτους η αεροπορία της (δυτικής) περιφέρειας έχει αυξηθεί κατά 4%».
Την ίδια στιγμή, τα τελευταία οκτώ χρόνια, οι πτήσεις στρατηγικών βομβαρδιστικών των ΗΠΑ πάνω από την Ευρώπη έχουν 15πλασιαστεί, από τρεις σε 45 ετησίως και αμερικανικά πλοία που μεταφέρουν συστήματα κατευθυνόμενων πυραύλων εισέρχονται τακτικά στη Βαλτική Θάλασσα, είπε ο Σοϊγκού.
Παράλληλα, όλες οι πλευρές εντείνουν τον ανταγωνισμό για ανάπτυξη υπερσύγχρονων όπλων.
Ενδεικτικά, η αμερικανική Πολεμική Αεροπορία (USAF) ανακοίνωσε πως διεξήγαγε επιτυχή δοκιμή υπερηχητικού όπλου, που πέταξε με ταχύτητα πενταπλάσια από αυτήν του ήχου, ενώ η Ρωσία ανακοίνωσε ότι χρησιμοποιεί στην Ουκρανία νέας γενιάς ισχυρά όπλα λέιζερ, που καίνε στόχους, στην προκειμένη μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones).
Την ίδια ώρα, ως αποτέλεσμα του οξυμένου ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού οι πωλήσεις αμερικανικών – κυρίως – εξοπλισμών στην Ευρώπη έχουν εκτοξευτεί. Η ελβετική κυβέρνηση – που φέρεται να εξετάζει στενότερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ – θα υπογράψει συμφωνία για αγορά 36 μαχητικών αεροπλάνων F-35A από τη «Lockheed Martin», αξίας 5,5 δισ. δολαρίων, που θα παραδοθούν το διάστημα 2025 – 2027.
Πολλές χώρες έχουν αρχίσει να αγοράζουν F-35A και άλλα οπλικά συστήματα. Η Φινλανδία αποφάσισε πρόσφατα να αγοράσει 64 αεροπλάνα F-35A, η Γερμανία θέλει να αγοράσει έως και 35 και ο Καναδάς 88 μαχητικά αεροσκάφη.
Εντείνεται η εμπλοκή της Δύσης στον πόλεμο
Οπως έγινε σαφές και με την έγκριση από το Κογκρέσο του νέου στρατιωτικού πακέτου – μαμούθ 40 δισ. δολαρίων «για την Ουκρανία» και την Ανατολική Ευρώπη, για τις ΗΠΑ η εξέλιξη του πολέμου και η στρατιωτική και οικονομική αποδυνάμωση της Ρωσίας είναι ένα μεγάλο «στοίχημα».
Εξάλλου, οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες των χωρών του G7 ανακοίνωσαν δημοσιονομική στήριξη ύψους 19,8 δισ. δολαρίων το έτος 2022, για να επιβιώσει η κατεστραμμένη οικονομία της Ουκρανίας για όσο διάστημα μάχεται κατά της Ρωσίας.
Επιπρόσθετη σχεδιαζόμενη στήριξη προς τις ουκρανικές κρατικές εταιρείες και τον ιδιωτικό τομέα μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και του Διεθνούς Χρηματοδοτικού Οργανισμού (IFC) ανέρχεται σε 3,4 δισ. δολάρια. «Θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας σε όλο αυτόν τον πόλεμο και πέραν αυτού και είμαστε έτοιμοι να κάνουμε περισσότερα», αναφέρεται στο κοινό ανακοινωθέν.
«Για τους εταίρους μας δεν πρόκειται απλά για έξοδα ή δωρεές», τόνισε ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, «είναι συμβολή στη δική τους ασφάλεια, διότι η προστασία της Ουκρανίας σημαίνει δική τους προστασία έναντι των νέων πολέμων και κρίσεων που μπορεί να προκαλέσει η Ρωσία».
Η νέα αμερικανική βοήθεια θα επιτρέψει στην Ουκρανία να αποκτήσει άρματα μάχης και να ενισχύσει την αντιαεροπορική της άμυνα, ενώ σύμφωνα με υψηλόβαθμους αξιωματούχους των ΗΠΑ που επικαλείται το «Reuters», ο Λευκός Οίκος εργάζεται για να προμηθεύσει την Ουκρανία με αντιπλοϊκούς πυραύλους «Harpoon» και «Naval Strike».
Αλλά και η πρόσθετη στρατιωτική υποστήριξη, ύψους 1,3 δισ. λιρών, που αποφάσισε πρόσφατα η βρετανική κυβέρνηση, θα περιλαμβάνει πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς, αντιπλοϊκούς πυραύλους και drones.
Παρασκηνιακά παζάρια για το «μέλλον της Ουκρανίας»
Την ίδια στιγμή που ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ εντείνουν την πολύπλευρη εμπλοκή τους στον πόλεμο στην Ουκρανία, όλο και πιο έντονα εκδηλώνονται αντιθέσεις και διαφοροποιήσεις μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα αλλά και στο εσωτερικό της ΕΕ, για την εξέλιξη της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ανοιχτά πλέον ότι προτεραιότητα δεν είναι η λήξη του πολέμου μέσω διαπραγματεύσεων, αλλά η πολύπλευρη ενίσχυση του στρατού και της κυβέρνησης της Ουκρανίας, ώστε να διαπραγματευτεί κάποια στιγμή από θέση ισχύος και να αποδυναμωθεί μονιμότερα η Ρωσία.
Οι διαπραγματεύσεις Ρωσίας – Ουκρανίας έχουν διακοπεί, με το Κίεβο, σε συνεννόηση με ΗΠΑ, Βρετανία και άλλα κράτη του ΝΑΤΟ, να αναμένει ακόμα περισσότερους δυτικούς εξοπλισμούς. Παρασκηνιακά παζάρια μεταξύ κρατών της Δύσης για το μέλλον της περιοχής βρίσκονται σε εξέλιξη, με το κάθε ιμπεριαλιστικό κέντρο να προωθεί τη δική του εκδοχή, που εξυπηρετεί καλύτερα τα οικονομικά και γεωπολιτικά του συμφέροντα.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπ. Τζόνσον και ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι σε τηλεφωνική τους συνομιλία συμφώνησαν να εντείνουν τις εργασίες με τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Γερμανία και άλλους, «για να καθορίσουν μακροπρόθεσμη αρχιτεκτονική ασφάλειας για την Ουκρανία».
«Μόνο στρατιωτική λύση» «βλέπει» η πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάγια Κάλας, ασκώντας κριτική στις συχνές συνομιλίες του Γάλλου Προέδρου Εμ. Μακρόν με τον Ρώσο ομόλογό του, με το επιχείρημα ότι δεν συμβάλλουν στην «απομόνωσή» του.
«Υπάρχουν χώρες που θέλουν τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία», επανέλαβε χαρακτηριστικά και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου, σύμφωνα με τον οποίο σχεδιάζεται τις προσεχείς μέρες συνάντηση μιας ομάδας επαφής στην οποία περιλαμβάνονται ο ΟΗΕ, η Τουρκία, η Ρωσία και η Ουκρανία.
«Ειρηνευτικό σχέδιο» κατέθεσε στον ΟΗΕ η Ιταλία
Η Ιταλία έχει δηλώσει ότι προτεραιότητά της είναι η κατάπαυση του πυρός και η διαπραγμάτευση για «ειρηνευτική συμφωνία» στην Ουκρανία. Μάλιστα ο πρωθυπουργός Μ. Ντράγκι έχει προτείνει ισχυρά κράτη του ΝΑΤΟ, όπως ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, κάποια στιγμή να καθίσουν στο τραπέζι με τη Ρωσία, ενώ κάλεσε τον Αμερικανό Πρόεδρο να επικοινωνήσει με τον Ρώσο ομόλογό του.
Την Παρασκευή ο Ιταλός ΥΠΕΞ Λουίτζι Ντι Μάγιο παρέδωσε στον γγ του ΟΗΕ Αντ. Γκουτέρες «σχέδιο ειρήνευσης» τεσσάρων σημείων για την Ουκρανία, το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει ένα «αυτόνομο καθεστώς» στο Ντονμπάς.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ιταλικό Τύπο το «ειρηνευτικό σχέδιο» προβλέπει:
— Κατάπαυση του πυρός, με μηχανισμούς εποπτείας και ολική αποστρατιωτικοποίηση της πρώτης γραμμής του μετώπου.
— Πολυμερή διαπραγμάτευση για το μελλοντικό καθεστώς της Ουκρανίας, με ουδετερότητα και παροχή «πολιτικών εγγυήσεων» από μέρους της διεθνούς κοινότητας. Παράλληλα, η συμφωνία αυτή θα πρέπει να είναι συμβατή με την ένταξη της χώρας στην ΕΕ.
— Αυτονομία των υπό αμφισβήτηση περιοχών, με ιδιαίτερη αναφορά στην Κριμαία και στο Ντονμπάς, που δεν θα έρχεται σε αντίθεση με την κυριαρχία της ουκρανικής κυβέρνησης σε όλη τη χώρα. Η εν λόγω συμφωνία θα αφορά την κυριαρχία, τον έλεγχο της επικράτειας, το νομικό καθεστώς των περιοχών αυτών και τυχόν αυτόνομη διακυβέρνηση. Θα παρασχεθούν εγγυήσεις για την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα.
— Υπογραφή μιας νέας, πολυμερούς συμφωνίας για «την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη», με ευθεία αναφορά στις σχέσεις ΕΕ – Ρωσίας. Κύριοι στόχοι είναι «η διασφάλιση της στρατηγικής σταθερότητας, ο έλεγχος των εξοπλισμών, η υιοθέτηση μέτρων για την πρόληψη των πολεμικών συγκρούσεων».
Παράκτια «ζώνη» στην Αζοφική προωθεί η Ρωσία
Καθώς οι ρωσικές επιθέσεις επικεντρώνονται στα ανατολικά και στα νότια της Ουκρανίας, η Μόσχα προωθεί ενδεχόμενο σχέδιο προσάρτησης των περιοχών αυτών.
Στα νοτιοανατολικά περιοδεύει ο Μ. Χουσνούλιν, αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης, ο οποίος δήλωσε ότι θα σταματήσει να διοχετεύεται στην Ουκρανία η Ενέργεια που παράγει ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια, εκτός κι αν το Κίεβο πληρώσει τη Μόσχα για το παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα.
Αντίστοιχα, Ρώσοι αξιωματούχοι τις τελευταίες βδομάδες αφήνουν να εννοηθεί ότι η χώρα τους ετοιμάζει συνεχή κατοχή ή και προσάρτηση των περιοχών της νότιας Ουκρανίας που έχει θέσει υπό τον έλεγχό της: Της Χερσώνας και τμήματος της Ζαπορίζια. Ο φιλορώσος κυβερνήτης της Χερσώνας δήλωσε ότι η περιοχή σύντομα θα ενσωματωθεί πλήρως στη Ρωσία, ενώ ο Χουσνούλιν φέρεται να είπε ότι η Χερσώνα θα μπορούσε να έχει «μια άξια θέση στη ρωσική μας οικογένεια».
Το μέλλον των περιοχών αυτών της Ουκρανίας θα εξαρτηθεί από «το όραμα των κατοίκων της γι’ αυτήν», σχολίασε αινιγματικά ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ.
Ο έλεγχος από τη Ρωσία της παράκτιας περιοχής της Αζοφικής Θάλασσας (Χερσώνα, Ζαπορίζια και Ντονέτσκ), περιλαμβανομένου του λιμανιού της Μαριούπολης, επιτρέπει να δημιουργηθεί μια χερσαία «γέφυρα» που θα συνδέει τη ρωσική επικράτεια με τη Χερσόνησο της Κριμαίας.
Σύμφωνα με τον Ρώσο υπουργό Αμυνας, η κατάληψη της περιφέρειας του Λουγκάνσκ έχει σχεδόν ολοκληρωθεί.
Στο χαλυβουργείο «Αζοφστάλ», στη Μαριούπολη, από τη Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή είχαν παραδοθεί περίπου 1.900 Ουκρανοί μαχητές του ναζιστικού Τάγματος Αζόφ, ανακοίνωσε το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, και η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ) ξεκίνησε από την Τρίτη την καταγραφή των αιχμαλώτων πολέμου.
Το Κίεβο συνεχίζει να αποφεύγει να μιλήσει για παράδοση και κάνει λόγο για «επιχείρηση διάσωσης», ενώ η Μόσχα αρνείται ότι έχει συμφωνήσει σε μια ανταλλαγή αιχμαλώτων γι’ αυτούς, με το ρωσικό Κοινοβούλιο να ζητά να αντιμετωπιστούν ως εγκληματίες πολέμου και τη ρωσική Εισαγγελία να ζητά να χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση το Τάγμα Αζόφ.
Στο μεταξύ, με φόντο τις εντεινόμενες αλληλοκατηγορίες για εγκλήματα πολέμου, οι «New York Times» έδωσαν στη δημοσιότητα βίντεο τα οποία δείχνουν Ρώσους αλεξιπτωτιστές στην Μπούκα να οδηγούν δεμένους τον έναν πίσω από τον άλλο τουλάχιστον οκτώ άνδρες, στην πλειοψηφία τους μέλη τμημάτων της ουκρανικής «Εδαφικής Αμυνας». Επικαλούμενη άλλα δύο βίντεο που δημοσιεύει, η αμερικανική εφημερίδα αναφέρει ότι οι εν λόγω άνδρες εκτελέστηκαν».