Του Παναγιώτη Ξηρουχάκη
Είναι λίγο περίεργο αλλά όποιος δεν έχει ζήσει τη δεκαετία του 80 δεν μπορεί να καταλάβει τη σημασία των ρομπότ στο συλλογικό φαντασιακό των ανθρώπων εκείνα τα αλλόκοτα χρόνια. Η μόδα των ρομπότ έχει να κάνει, εκτός από τις εξελίξεις με τη ρομποτική, με την πυραυλική πορεία της επιστημονικής φαντασίας (της οποίας οι απαρχές βρίσκονται στον 19ο αιώνα)που ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του 30 και θα συνεχιστεί και κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου. Πού οφείλεται αυτή η αγάπη των μαζών για την Ε.Φ.? Σίγουρα ως ένα σημείο στην προαιώνια αγάπη για το φανταστικό. Το θέμα όμως δεν εξαντλείται έτσι απλά.
Τέχνη και η κατάκτηση του διαστήματος
Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα παρελκόμενα του ψυχρού πολέμου: τη μόδα της «ατομικής και αστρικής εποχής» (π.χ. κτίρια που μοιάζουν με διαστημόπλοια, ρούχα που παραπέμπουν σε αστροναύτες κλπ). Ήταν εκείνα τα χρόνια που οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση ωθούνται στον ανταγωνισμό για την κατάκτηση του διαστήματος. Και είναι αυτός ο ανταγωνισμός που τροφοδοτεί με ιδέες και θέματα (πιο αληθοφανή από ποτέ) τη μόδα αλλά και την Ε.Φ. Ταυτόχρονα ίσως και οι κρατικοί μηχανισμοί να πριμοδότησαν αυτό το είδος που τα προηγούμενα χρόνια θεωρούνταν παρακατιανό από τους ακαδημαϊκούς, ενώ και το Hollywood δεν ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για αυτό το είδος.
Άποψη του γράφοντος είναι ότι η επιστημονική φαντασία μαζί με τα ΜΜΕ έπρεπε να παίξει ένα σημαντικό ρόλο: Ο κόσμος έπρεπε να πειστεί για την αναγκαιότητα των εξόδων στην κούρσα των άστρων (που αποτελεί προέκταση του πυρηνικού ανταγωνισμού καθώς οι διηπειρωτικοί πύραυλοι πριν μεταφέρουν δορυφόρους αναπτύχθηκαν για μεταφορά πυρηνικών). Βέβαια η τέχνη του φανταστικού από τα αρχαία χρόνια (Λουκιανός) δεν σταματά να παρουσιάζει ταξίδια σε άστρα. Όμως τα ταξίδια αυτά αποτελούν τελείως προϊόν φαντασίας (όπως αυτά που περιγράφουν ο Βερν και ο Γουέλς) δηλαδή δεν έχουν ουσιαστική σχέση με την τεχνολογική πραγματικότητα της εποχής, ούτε υπήρχε παράλληλα κάποια σοβαρή κρατική προσπάθεια για την πραγματοποίηση αυτών των ταξιδιών. Ήδη όμως από τα χρόνια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου η «σκληρή επιστημονική φαντασία» (όπως θα ονομαστεί εκείνα τα χρόνια η Ε.Φ. επειδή δίνει ιδιαίτερή βαρύτητα στην επιστημονική ακρίβεια) απογειώνεται από μεγάλους συγγραφείς που προσπαθούν να ακολουθήσουν τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και να προβλέψουν με σχετική ακρίβεια το μέλλον.
Έτσι στα χρόνια του ψυχρού πολέμου πράγματι η επιστημονική φαντασία μπορεί να εμπνευστεί από την τεχνολογική πραγματικότητα γύρω της που επιβάλουν οι σκληροί γεωπολιτική ανταγωνισμοί. Είναι τότε όμως που η επιστημονική φαντασία (κυρίως στην κινηματογραφική εκδοχή της) αναλαμβάνει να ομορφύνει μία «βρώμικη υπόθεση» με ιστορίες για εξωγήινους, διαστρικές συμπλοκές, διαγαλαξιακούς φύλακες κλπ εξάπτοντας τη φαντασία του κοινού και δημιουργώντας του μεγάλες προσδοκίες για εξερεύνηση του γαλαξία. Βέβαια δεν παύει να προπαγανδίζει έμμεσα ενάντια στον κόκκινο κίνδυνο. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα έμμεσης προπαγάνδας είναι η σχεδόν δαιμονοποίηση του πλανήτη Άρη και των (πιθανών) κατοίκων του. Ο λόγος γι’ αυτήν την επιλογή ήταν ότι ο Άρης τύγχανε να είναι ο «κόκκινος» πλανήτης.
Έτσι λοιπόν εκείνα τα χρόνια αυτή η μορφή ψυχαγωγικής και προπαγανδιστικής Ε.Φ. (κυρίως όπως είπαμε στην κινηματογραφική της εκδοχή αλλά όχι μόνο) χρησιμεύει πρωτίστως στο να παρουσιάσει την κατάκτηση του διαστήματος σαν κάτι εντυπωσιακό, που ικανοποιεί την ανθρώπινη δίψα για το άγνωστο. Σε δεύτερο επίπεδο δε λείπει βέβαια και η προπαγάνδα ενάντια στον εχθρό. Όμως τελικά το είδος λειτούργησε σαν προασπιστής της αναγκαιότητας των πολυέξοδων διαστημικών προγραμμάτων, καλλιεργώντας κυρίως την πεποίθηση στην πλειοψηφία του κόσμου ότι η επιχειρούμενη τότε έξοδος προς τα άστρα πήγαζε από τη βασική ανάγκη του ανθρώπου να γνωρίσει το σύμπαν και ήταν πέρα από πολιτικές και συμφέροντα (ήταν δηλαδή μια προσπάθεια σχετικά ανεξάρτητη από τον ανταγωνισμό με την ΕΣΣΔ και την πιθανή πολεμική σύγκρουση μεταξύ των δυο υπερδυνάμεων). Δεν εννοώ εδώ βέβαια ότι η πλειοψηφία αυτών των ανθρώπων (σκηνοθέτες, συγγραφείς, ηθοποιοί κλπ) που εργάζονταν σε αυτό τον τομέα λειτουργούσαν σαν συνειδητοί προπαγανδιστές της αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής. Αντίθετα ήταν άνθρωποι που ήθελαν να βγάλουν το ψωμί τους. Μόνο που, αυτό που πουλάει στην κοινωνία του θεάματος, σπάνια δεν έχει να κάνει με γεωπολιτικά και εξουσιαστικά συμφέροντα που προκαθορίζουν την ατζέντα της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Αυτή λοιπόν η λειτουργία της επιστημονική φαντασίας (καλλιέργεια του ενδιαφέροντος του κοινού για αστρικά θέματα) σε συνδυασμό πάντα με τη μηντιακη ενασχόληση με επιστημονικά διαστημικά θέματα φαίνεται ότι είχε αποτελέσματα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τις πολιτικές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση όπως η «κατάκτηση» του φεγγαριού το 1969.
Η κατάκτηση του φεγγαριού μάλιστα είχε δύο άμεσους (αλλά σίγουρα όχι μοναδικούς) σκοπούς: το κέρδος στον αγώνα πρεστίζ για το ποια υπερδύναμη θα πατήσει πρώτη στο φεγγάρι και τη στάχτη στα μάτια του κόσμου (αφού έτσι ο απλός πολίτης καταναλωτής θα πίστευε ότι δε σπαταλούνται τα χρήματα του μόνο για αρνητικό σκοπό, βλέπε πυρηνική αλληλοεξόντωση, αλλά και για ένα ανεξάρτητο από τον πόλεμο και θετικό λόγο που ήταν η εξερεύνηση του διαστήματος). Βέβαια οι κυβερνήσεις τα έβλεπαν (και τα βλέπουν) όλα αλληλένδετα. Άλλωστε μία στρατιωτική βάση στο φεγγάρι ήταν σίγουρα ένα ζητούμενο (ασχέτως αν δεν πραγματοποιήθηκε) οι δορυφόροι έχουν και στρατιωτική χρήση κλπ. Η κατάκτηση του διαστήματος ήταν και είναι μία υπόθεση πολέμου.
Όπως και να έχει μετά την πτώση της ΕΣΣΔ περιορίστηκαν δραστικά τα έξοδα για το διάστημα. Τότε φάνηκε να υποχωρεί και η αναγκαιότητα της επιστημονικής φαντασίας για τη «στήριξη» της πολιτικής προσπάθειας, ενώ ταυτόχρονα παρατηρήθηκε μία σταδιακή πτώση στο είδος, ενώ και τα media έστρεψαν το ενδιαφέρον τους αλλού. Από αυτά τα γεγονότα μπορούμε να εξάγουμε συμπεράσματα. Ξαφνικά φαίνεται ότι ο άνθρωπος έπαυσε να μαγεύεται από τα άστρα. Καθώς τώρα πια δε κόπτονται ιδιαίτερα οι πολίτες για την κατάκτηση του Άρη, η υπόθεση ότι η λαχτάρα τους για κατάκτηση του φεγγαριού είχε καλλιεργηθεί και έμμεσα από τα μίντια και την τέχνη αποκτά ιδιαίτερη βάση…
Πράγματι τα χρόνια που ακολούθησαν το τέλος του ψυχρού πολέμου (και δεδομένου της άσβεστης και προαιώνιας αγάπης του ανθρώπου για την τέχνη του φανταστικού) παρακολουθήσαμε την αναβίωση της επικής τέχνης (αναφέρω ενδεικτικά τις ταινίες «Lord of the Rings» και τη σειρά «Game of thrones») που έχει μάλλον αντικαταστήσει- αναπληρώσει το κενό που υπήρξε μετά την υποχώρηση της επιστημονικής φαντασίας (αν και η τελευταία παρά αυτή την υποχώρηση, συνεχίζει να έχει το δικό της κοινό).
Όπως και να έχει και άλλα θέματα που μάγευαν τη δεκαετία του 80 τον κόσμο, όπως τα ρομπότ, εξαφανίστηκαν από το προσκήνιο ως αποτέλεσμα της πτώσης της «επιστημονικής φαντασίας». Στην περίπτωσή τους όμως παίζουν ρόλο και τα κομπιούτερ (ειδικά μετά το ιντερνέτ) που αντικατέστησαν τα ρομπότ στη συλλογική συνείδηση ως προσωπικούς μας υπηρέτες.
Από τον Τάλω στον Καπι-Τάλω
Η ιδέα της χρησιμοποίησης των μηχανών σε πολεμικές συγκρούσεις πάει πίσω στην αρχαιότητα. Αναφέρω ενδεικτικά τον Τάλω (αρχαίο ρομπότ?). Η σταδιακή μηχανοποίηση του πολέμου είναι όμως γεγονός και έτσι φτάνουμε στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μαζί με την τεχνολογική ανάπτυξη, οι άνθρωποι βιώνουν τον τρόμο γενικευμένων ανθρωποσφαγών, όπως η μάχη του Σομ. Τότε άρθρα που δημοσιεύονται σε εφημερίδες και περιοδικά ανάδειξαν την ιδέα να χρησιμοποιηθούν ρομποτικοί στρατιώτες, αντί των ανθρώπων, ώστε να αποφεύγονται οι μαζικές σφαγές. Στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο βλέπουμε τα πρώτα στρατιωτικά ρομπότ, που χρησιμοποιήθηκαν στο πεδίο της μάχης. Οι Ναζί είχαν την “Γολιάθ”, τηλεχειριζόμενη νάρκη και το κατευθυνόμενο βλήμα V-2. Από την άλλη οι Σοβιετικοί είχαν το τηλετάνκ RC TT-26.
Οι πολεμικές εφευρέσεις της εποχής λοιπόν αποτέλεσαν έμπνευση στη scifi. Συγγραφείς, όπως ο Isaac Asimov, απογειώνουν κυριολεκτικά την επιστημονική φαντασία με τα αριστουργήματά τους, που μιλάνε για τα ρομπότ και το μέλλον. Για την ιστορία ο συγγραφέας αυτός υπήρξε βαθύτατα ανθρωπιστής και αντίθετος στον πόλεμο. Ο Ασίμοφ δεν είναι ο μόνος σοβαρός και αξιόλογος καλλιτέχνης. H αλήθεια είναι ότι υπήρχαν αρκετοί αξιόλογοι συγγραφείς, αλλά και σκηνοθέτες ,που σε μία σκληρή εποχή εκμεταλλεύτηκαν το ευνοϊκό κλίμα για την τέχνη, για να δημιουργήσουν αξιόλογο έργο (πολλά τα παραδείγματα όπως ο Fillip Dick και ο Βradbury, όπως και δε πρέπει να ξεχνά κανείς το σημαντικό υποείδος της δυστοπίας).
Τα ρομπότ λοιπόν εκείνα τα χρόνια παρουσιάζονται σε διάφορους ρόλους. Άλλοτε ως αστυνόμοι, άλλοτε ως αστροναύτες , άλλοτε ως υπηρέτες και ούτε καθεξής. Ένας όμως ρόλος είναι και ο πιο τρομακτικός. Αυτός του πολεμιστή. Όμως οι ρομπότ φαντάροι δεν παρουσιάζονται ακριβώς θετικά. Μάλλον το αντίθετο καθώς, αν και έχουν στοιχεία ανίκητων υπερασπιστών του έθνους, ταυτόχρονα αποτελούν και κίνδυνο που θα οδηγήσει σε εξέγερση των ρομπότ και στο ολοκαύτωμα. Το μοτίβο αυτό παρουσιάζεται αρκετά συχνά και φτάνει στο ύψιστο σημείο με την ταινία Terminator.Όπως και να έχει η ρομποτική εκείνα τα χρόνια αναπτύσσεται ραγδαία. Περιοδικά του 70 προέβλεπαν ότι το 2000 τα ρομπότ θα αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας (από υπηρέτες μέχρι εραστές) σε μία καπιταλιστική ουτοπία. Και ξαφνικά τίποτα. Το 2000 δεν ήταν έτσι…
Όπως ήδη αναφέραμε, η πτώση της ΕΣΣΔ έφερε αλλαγές στον κόσμο. Η προσπάθεια για την κατάκτηση των άστρων έμεινε πολύ πίσω. Η μόδα των ρομπότ σχεδόν εξαφανίστηκε (βέβαια ρόλο έπαιξε και η ραγδαία άνοδος των κομπιούτερ και του ιντερνέτ). Τα ρομπότ έμοιαζαν με ένα μέλλον που ποτέ δε θα ερχόταν. Από εικόνα του μέλλοντος αποτέλεσαν μία εικόνα από το παρελθόν. Μέχρι πρόσφατα.
Η αντεπίθεση των ρομπότ
Από το 2001 περίπου 2,500 με 4,000 άτομα (ισλαμιστές τρομοκράτες αλλά βέβαια και άμαχοι) έχουν δολοφονηθεί από αμερικάνικα drones κυρίως στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα στο Πακιστάν. Μάλιστα δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι τα πολεμικά χτυπήματα στο Πακιστάν, που ξεκίνησε με τα drones o Μπους, αλλά αύξησε ραγδαία ο Ομπάμα, αποτέλεσαν μία παγκόσμια πρωτοτυπία: είναι η πρώτη φορά στην ιστορία όπου μία χώρα εμπλέκεται σε πόλεμο μόνο με «ρομποτικό» τρόπο και δεν είναι τυχαίο που αυτή η επέμβαση των ΗΠΑ έχει ονομαστεί από τα ΜΜΕ «Πόλεμος των drones». Είναι η πρώτη στρατιωτική εμπλοκή στην ιστορία που έχει «ρομποτικό» όνομα.
Βέβαια δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο σημείο να πολεμάνε αυτόματα ρομπότ (που θα έχουν δηλαδή δική τους «αυτόνομη» σκέψη και θα παίρνουν μόνα τους αποφάσεις).Τα ρομπότ που μέχρι σήμερα έχουν πάρει μέρος στα πεδία μαχών είναι στην ουσία κατευθυνόμενα από ανθρώπους χειριστές. Αυτό δε σημαίνει ότι δε γίνονται προσπάθειες να δημιουργηθούν αυτόματα πολεμικά ρομπότ και ίσως το μέλλον εμπεριέχει εκπλήξεις
Ένας άλλος όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις σύγχρονες συγκρούσεις είναι «Πόλεμος του video game». Ο πόλεμος έχει γίνει φτηνότερος σε αίμα για τους Αμερικανούς που χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να επιβληθούν. Τα θετικά του video game war για τους Aμερικανούς είναι εμφανή. Η μείωση των απωλειών είναι το σημαντικότερο (άλλωστε αυτό ήταν ένα από τα ζητούμενα μετά τις υπερβολικές απώλειες στον πόλεμο του Βιετνάμ και τις επακόλουθες εσωτερικές αντιδράσεις),ενώ γίνεται και προσπάθεια αυτές οι απώλειες να ελαχιστοποιηθούν και άλλο, με τη χρήση ρομποτικών μαχητών, που θα πολεμάνε και στα πεδία της μάχης μαζί με το πεζικό .Οι υποστηρικτές αυτών των στρατιωτικών εξελίξεων, χρωματίζουν τις απόψεις τους και ειρηνιστικά. Λένε ότι οι πόλεμοι θα μειωθούν (λόγο της παντοδυναμίας των ρομπότ και αυτών που τα ελέγχουν, οπότε οι «κακοί» θα αράξουν φοβισμένοι) και όσοι γίνονται θα έχουν λιγότερες απώλειες (μόνο των κακών). Αληθεύει όμως αυτό?
Βέβαια όχι. Οι πόλεμοι άλλωστε γύρω μας αυξάνονται αντί να μειώνονται. Όσο δε γυρνάνε φέρετρα στην πατρίδα, τόσο λιγοστεύει η εσωτερική αντίδραση στον πόλεμο. Και παντού κάποιοι βλέπουν εχθρούς που, χωρίς εσωτερικές συνέπειες, μπορούν να τσακίσουν. Επιπρόσθετα τα drones μπορούν να πάνε εκεί που πριν δε μπορούσαν να πάνε επίγειες δυνάμεις ,είτε για λόγους οικονομικούς (π.χ. δυσβάσταχτο οικονομικό κόστος) είτε γεωπολιτικούς (άλλο είναι να χτυπά ένα ιπτάμενο ρομπότ και να εξαφανίζεται και άλλο να γίνει χερσαία εισβολή με την λαϊκή αντίδραση που μπορεί να προκαλέσει αυτή η εισβολή στη χώρα που τη δέχεται). Άρα ο πόλεμος γίνεται πιο εύκολος.
Τους Αμερικανούς βέβαια στις ρομποτικές εξελίξεις ακολουθούνε και άλλες ισχυρές δυνάμεις (Κίνα, Ρωσία, Ισραήλ). Ακόμα και το Ιράν είναι στο παιχνίδι. Στο μέλλον λοιπόν είναι πιθανή η διεξαγωγή πολεμικών αναμετρήσεων μεταξύ drones (πχ ρώσικα ενάντια σε αμερικάνικα). Οι στρατιώτες ρομπότ είναι μάλλον λίγο μακριά αλλά η ρομποτική έχει πάρει μπροστά (όχι μόνο για στρατιωτικούς λόγους αλλά και για «πολιτικούς», όπως για δημιουργία ερωτικών συντρόφων…). Πάντως το πολεμικό μέλλον φαίνεται, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, σχετικά ρομποτικοποιημένο. Και λέω σχετικά γιατί, όπως λέγανε παλιά, τον πόλεμο τον κερδίζει το πεζικό. Καλή η αεροπορία, καλό το πυροβολικό, αλλά χωρίς εμπλοκή πεζικού δουλειά δε γίνεται. Ίσως γι’ αυτό το λόγο παντού η υπερδύναμη ελέγχει τον ουρανό, αλλά χερσαία δε καταφέρνει και πολλά. Προς το παρόν αυτό προσπαθούν οι ΗΠΑ να το λύσουν χρησιμοποιώντας στρατούς άλλων, φτωχότερων εθνοτήτων, που αλλού αναπληρώνουν (proxy wars-πόλεμοι δια αντιπροσώπων) και αλλού συμπληρώνουν τις δικές τις δυνάμεις. Έτσι ακόμα και αν ριχτούν στη μάχη άπειρα ρομπότ (τανκς, πυροβόλα, αεροπλάνα κλπ) από τη στιγμή που το πεζικό δε ρομποτικοποιείται (προς το παρόν) ο πόλεμος θα συνεχίσει να περιέχει το ανθρώπινο στοιχείο.
Τέλος είναι πολύ πιθανή η προοπτική μιας «κούρσας ρομποτικού ανταγωνισμού». Κάθε ισχυρό κράτος θα προσπαθήσει να κατασκευάσει το καλύτερο στρατιωτικό ρομπότ. Ας πάμε όμως λίγο πίσω στο χρόνο. Δεκαετία του 80 και οι Αμερικάνοι επενδύουν πολύ χρήμα στο πυρηνικό πρόγραμμα που μένει στα χρονικά ως ο «Πόλεμος των άστρων» (όπου πχ σχεδιάζονταν η δημιουργία πολεμικών δορυφόρων που θα μπορούσαν να επιτεθούν με πυρηνικά σε άλλος δορυφόρους ή και στη γη).Το επίσημο όνομα του προγράμματος ήταν Strategic Defence Initiative (SDI), αλλά αμέσως τα media ανάλαβαν την ωραιοποίησή του βαπτίζοντάς το «Πόλεμος των άστρων». Ήδη αναφέρθηκα στη σχέση επιστημονικής φαντασίας και πολιτικής και στα δάνεια που πήρε η πρώτη από την τελευταία π.χ. μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου οι στρατιωτικές τεχνολογικές εξελίξεις αποτέλεσαν έμπνευση για το είδος. Όμως γινόταν και το αντίθετο όπως π.χ. στην υπό εξέτασιν περίπτωση, όπου ένα πυρηνικό πρόγραμμα εμπνεύστηκε το όνομά του από την ταινία του Λούκας για να δημιουργηθεί θετικό κλίμα στους πολίτες καταναλωτές της Δύσης. Όπως ήδη ανέφερα, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, η επιστημονική φαντασία χρησιμοποιήθηκε ενίοτε ώστε να ομορφύνει μία «βρώμικη υπόθεση».
Να θυμίσω μόνο ότι η «κούρσα του διαστήματος» που έφτασε στο αποκορύφωμά της τη ρειγκανική περίοδο, με τον «Πόλεμο των άστρων», ήταν ένας από τους λόγους που οδήγησαν στην πτώση της ΕΣΣΔ, εξαιτίας της οικονομικής της εξάντλησης που εν μέρει προκλήθηκε και από τα διαστημικά της προγράμματα, που προσπαθούσαν να ακολουθήσουν εκείνα των ΗΠΑ. Αυτό που δε κατανοεί ο κόσμος είναι ότι σχεδόν τα πάντα είναι πόλεμος. Πιθανολογώ ότι μία κούρσα στην ρομποτική τεχνολογία (πέρα από τα θετικά που αυτή προσφέρει σε ισχύ στον αμερικάνικο στρατό ) λειτουργεί επιπρόσθετα και ως μία πράξη πολέμου της κυβέρνησης των ΗΠΑ απέναντι στους ισχυρούς αντιπάλους της.
Κάποιες σκέψεις για το πρόγραμμα του «Πολέμου των άστρων» του 80 βάζουν σε υποψίες το γράφοντα. Ήταν τόσο ανέφικτα αυτά που ήθελαν τότε να πετύχουν οι Αμερικάνοι στο διάστημα ( πολύ πεταμένο χρήμα όπου η πλειοψηφία του υποψήφιου προς δημιουργία διαστημικού πολεμικού υλικού έμεινε στα χαρτιά) που υπάρχει η θεωρία ότι από την αρχή το πρόγραμμα δεν ήταν τίποτα άλλο από μία παγίδα για τη σοβιετική οικονομία, που έπρεπε να επιβαρυνθεί τον ανταγωνισμό που οι Αμερικάνοι μπορούσαν να αντέξουν. Και οι Σοβιετικοί έπεσαν μέσα στην παγίδα. Βέβαια προς το παρόν φαίνεται ότι οι Αμερικάνοι χρειάζονται πραγματικά τα ρομπότ που παρασκευάζουν για πολεμικές χρήσεις και έτσι και αλλιώς και στη διάρκεια ενός «φυσιολογικού» ανταγωνισμού μπορεί το αντίπαλο δέος να καταρρεύσει. Αν δε γίνει αυτό τίποτα δε μας εμποδίζει να υποθέσουμε ότι στο μέλλον θα σηκώσουν οι ΗΠΑ τόσο υψηλά τον πήχη, σε ανέφικτα ρομπότ και πεταμένο χρήμα , όπως κάνανε πιθανόν το 80. Αν θα επαναληφτεί η ιστορία θα το δείξει το μέλλον. Όλα αυτά είναι προς το παρόν υποθέσεις.
Αυτό που δεν είναι υπόθεση, αλλά γεγονός , είναι τα drones. Ήρθαν για να μείνουν και όπως τη δεκαετία του 50 το Χόλυγουντ ασχολήθηκε με θέματα που άπτονταν της στρατιωτικής πραγματικότητας εκείνης της εποχής (με πολεμικά φιλμ και ταινίες επιστημονικής φαντασίας), έτσι και σήμερα τα drones απασχολούν ολοένα και περισσότερο τον κινηματόγραφο. Αλλά και τα μίντια δεν πάνε πίσω.
«Video game wars» ? «Drone wars»? «Robot wars»? Το μέλλον είναι εδώ και τα ρομπότ ξανάρχονται!
Περιέχεται στo Zero Geographic 23 – Κατεβάστε το ΕΔΩ