Του Δημήτρη Παντελάτου *
Φαίνεται ότι μετά την εξοπλιστική πρωτοβουλία του που αφορούσε την προμήθεια από την Ελλάδα των Rafale και των Belhara, τα «εξαιρετικά αντανακλαστικά» του πρωθυπουργού ενεργοποιήθηκαν πάλι στην περίπτωση της Ουκρανίας. Τα αντανακλαστικά αυτά υποτίθεται ότι θα αντιμετωπίσουν μια εξόφθαλμη παραβίαση των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου, από μέρους της Ρωσίας, ενάντια στο κυρίαρχο Ουκρανικό κράτος και γενικά θα προασπίσουν την έννοια του Διεθνούς δικαίου που χαρακτηρίζει μια Δημοκρατική θεώρηση των πραγμάτων.
Την ίδια ημέρα ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, σε μια ιστορική ανακοίνωση κατά την έκτακτη συνεδρίαση της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής, δήλωσε ότι θα συσταθεί άμεσα ένα ταμείο ύψους 100 δισ. Ευρώ για να ενισχύσει τη δύναμη των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Η κίνηση αυτή ακολούθησε την αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Σαββάτου ότι θα στείλει όπλα και άλλες προμήθειες στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων 1.000 αντιαρματικών όπλων, 500 πυραύλων Stinger εδάφους-αέρος και χιλιάδες γαλόνια βενζίνης. Επίσης έχει άρει ορισμένους περιορισμούς στα όπλα γερμανικής κατασκευής που αποστέλλονται σε εμπόλεμες ζώνες από τρίτες χώρες, όπως η Εσθονία και οι Κάτω Χώρες. Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί ιστορική ρήξη με τη μεταπολεμική δέσμευση της Γερμανίας να μην εξάγει όπλα σε εμπόλεμες ζώνες. Αυτή η θέση ήταν αποτέλεσμα μιας ισχυρής ειρηνιστικής αντίληψης μεταξύ του εκλογικού σώματος, που συνδέεται με το ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας.
Αν και είχαν γίνει στο παρελθόν «πρόβες» στο Αφγανιστάν, όπου σε μια σπάνια συγκυρία, Γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις έδρασαν μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, εκτός Γερμανικών συνόρων, ο Γερμανός Καγκελάριος, έπρεπε να παρακάμψει εθνικές αντιλήψεις πλέον των 75 ετών, σχετικά με την διάθεση θανατηφόρων όπλων, σε αντιμαχόμενα μέρη.
Αλλά ας δούμε τώρα τις κινήσεις των δύο ηγετών, υπό το πρίσμα των Δημοκρατικών διαδικασιών μιας αστικής Δημοκρατίας και του εθνικού οφέλους, ξεκινώντας από τον Σόλτς.
Κατά πρώτον η Γερμανία θεωρεί ότι πλέον απειλείται από την Ρωσία και για τον λόγο αυτό εξαγγέλλει το φαραωνικό πρόγραμμα εξοπλισμών. Η πραγματικότητα είναι ότι με το πρόγραμμα αυτό η Γερμανία θα αυτοτροφοδοτήσει την αμυντική βιομηχανία της, σαν ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές όπλων. Ταυτόχρονα θα ικανοποιήσει την βασική απαίτηση του ΝΑΤΟ για διάθεση του 2% του ΑΕΠ, για στρατιωτικές δαπάνες. Αυτή τη στιγμή είναι περίπου 1,5%, με τη Γερμανία να δέχεται για χρόνια αυξανόμενες πιέσεις από τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, ιδίως από τις ΗΠΑ, για να αυξήσει το ποσοστό αυτό.
Δεύτερο, τα περισσότερα από τα όπλα που πρόκειται να διαθέσει στην Ουκρανία μέσω Εσθονίας και Ολλανδίας, τα κατασκευάζει η ίδια και άρα αυτά ενδέχεται να χρηματοδοτηθούν από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα στήριξης της Ουκρανίας, με θανατηφόρα όπλα που ανάγγειλε ο Μπορέλ.
Τρίτο το όλο πρόγραμμα παρουσιάστηκε στο Γερμανικό κοινοβούλιο και πήρε την συγκατάθεση της πλειονότητας αυτού, εν μέσω χειροκροτημάτων, ακόμα και από τους «Πράσινους» που ήταν μόνιμα αντίθετοι με την στρατιωτικοποίηση της Γερμανίας. Φυσικά άκουσαν υποσχέσεις από τον Υπουργό οικονομικών για επιτάχυνση των διαδικασιών για σύντομη χρήση πράσινης ενέργειας.
Τέταρτο η χρήση αντιαρματικών και ελαφρών αντιαεροπορικών όπλων, απαιτεί συγκεκριμένη εκπαίδευση από τους χρήστες τους και, αν και δεν είναι αδύνατο, είναι πάντως δύσκολο να χρησιμοποιηθούν για μη στρατιωτικούς σκοπούς.
Στην περίπτωση του δικού μας πρωθυπουργού, η απόφαση προήλθε μάλλον σαν μια από τις αναλαμπές που έχουν τα κατά Καιρίδη «εξαιρετικά αντανακλαστικά του» θεωρώντας: Πρώτον ότι τα πυρομαχικά, τα Καλάσνικωφ και οι εκτοξευτές δεν θα λείψουν από το Εθνικό οπλοστάσιο για την αντιμετώπιση μιας, κατά τον Δένδια, «υπαρκτής απειλής».
Για τον λόγο αυτό και ο τελευταίος δεν συμμετείχε στην σύσκεψη που αφορούσε την διάθεσή τους στην Ουκρανία, ούτε φυσικά υπήρχε ανάγκη για μια τόσο σοβαρή απόφαση να συγκληθεί ΚΥΣΕΑ. Ο Υπουργός που θα «ματώσει» δίπλα στους Αμερικάνους, μαζί με τον ΑΓΕΕΘΑ, φαίνεται να ήταν αρκετοί για να αποκτήσει την πλήρη εικόνα των συνεπειών της απόφασής του.
Δεύτερο το υλικό αυτό δεν παράγεται στην Ελλάδα και προφανώς η αντικατάστασή του θα γίνει με εκ νέου προμήθειες και καταβολή σχετικών κονδυλίων από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Τρίτον θεώρησε αρκετά Δημοκρατικό, να ενημερώσει την Βουλή των Ελλήνων για την απόφασή του δύο ημέρες μετά.
Τέταρτον η επιλογή αποστολής αμυντικού υλικού στο οποίο συμπεριλαμβάνονται Καλάσνικωφ, εκτοξευτήρες και γενικότερα ελαφρύς οπλισμός, επιτρέπει τη χρήση τους και για μη στρατιωτικούς σκοπούς και αποτελούν υφέρποντα κίνδυνο για την επόμενη ημέρα του πολέμου, όποια και αν είναι αυτή, ιδίως στην προκειμένη περίπτωση, όπου με κρατική εντολή τα όπλα αυτά διανέμονται στους Ουκρανούς πολίτες.
Βέβαια και οι δύο περιπτώσεις έχουν κάτι κοινό: και οι δύο έχουν ληφθεί και η μία τουλάχιστον, η Ελληνική, έχει ήδη υλοποιηθεί, όταν γράφονται αυτές οι γραμμές, χωρίς να υπάρχει τυπικά ψήφισμα του ΟΗΕ που να απαιτεί την λήψη μέτρων εναντίον της Ρωσίας, για την απαράδεκτη εισβολή της στην Ουκρανία. Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει να τηρείς τουλάχιστον τα προσχήματα για τους κανόνες, όταν αυτοαναγορεύεσαι θεματοφύλακας του Διεθνούς Δικαίου.
Ελπίζω ότι ο πρωθυπουργός μας να έχει κατανοήσει ότι η κίνηση αποστολής των συγκεκριμένων όπλων, που είχε την πρωτοβουλία να στείλει στην Ουκρανία, κάτω από αυτές τις συνθήκες, δεν περιορίζεται στην κάλυψη μιας Αμερικανικής απαίτησης στο παλιό πλαίσιο « ή είσαι μαζί μας ή εναντίον μας», που τροποποιημένο ακούστηκε στην συνέλευση του ΟΗΕ από την Αμερικανίδα πρέσβειρα, αλλά είναι όπλα που σκοτώνουν και μάλλον δεν είναι σίγουρο ότι θα σκοτώσουν μόνο Ρώσους, Λευκορώσους ή Τσετσένους
(*) Υποπτέραρχος (Ι) ε.α.