«Αγκάθι» για μηχανικούς, πολίτες και επενδυτές, οι οποίοι σχεδιάζουν να οικοδομήσουν, παραμένει το… πέρασμα από τις πολεοδομίες.
Κι αυτό παρότι επιχειρήθηκε ελάφρυνση του βάρους των υποστελεχωμένων Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) με τον νόμο 4759/2020 για τον εκσυγχρονισμό της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας, βάσει του οποίου για τον κύριο όγκο των οικοδομικών αδειών – δηλαδή για εκείνες της Κατηγορίας 3 που αφορούν κυρίως κατοικίες και άλλες μικρότερες εργασίες – η προέγκριση από την Υπηρεσία Δόμησης είναι προαιρετική, οπότε εκδίδονται με ευθύνη του μηχανικού. Οι πολεοδομίες πλέον ασχολούνται με σύνθετα, ειδικά έργα ή οικοδομές με ιδιαιτερότητες, για τα οποία απαιτείται ασφάλεια στον έλεγχο των πολεοδομικών μεγεθών, όπως για μεγάλα κτίρια, κατασκευές εκτός σχεδίου, διατηρητέα, ακίνητα σε επαφή με ρεύματα ή αιγιαλό κ.ά.
Παρόλα αυτά, οι καθυστερήσεις παραμένουν και γι΄αυτό η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ ετοιμάζει νέα μέτρα και διαρθρωτικές αλλαγές για την αντιμετώπιση του προβλήματος το οποίο δεν οφείλεται μόνο στην έλλειψη προσωπικού αλλά και στην πολυνομία, καθώς κάθε χρόνο προστίθενται νέες διατάξεις, τροποποιούνται ή αναθεωρούνται παλαιότερες, ενώ πολλές από αυτές είναι ασαφείς ή αναιρούνται από άλλες. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία του τελευταίου πενταμήνου – ουσιαστικά από τα τέλη Μαΐου οπότε το σύστημα «e-Άδειες» του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος αναβαθμίστηκε ώστε η έκδοση οικοδομικών αδειών να προσαρμοστεί στις διατάξεις του 4759/2020.
Έτσι, σοβαρές καθυστερήσεις παρατηρούνται σε καίριες πολεοδομίες, με το αρνητικό ρεκόρ να κατέχει η Υπηρεσία Δόμησης στα Χανιά όπου έχουν κατατεθεί 186 αιτήσεις και έχουν βγει μόλις 5 εγκρίσεις. Αλλά και στην ΥΔΟΜ Κηφισιάς έχουν εκδοθεί μόνο έξι άδειες με προέγκριση από τις 42 αιτήσεις που έχουν κατατεθεί. Αντίστοιχα προβλήματα καταγράφονται στην ΥΔΟΜ Ρεθύμνου με 12 άδειες από 105 αιτήσεις, στην Καβάλα με οκτώ άδειες από 74 αιτήσεις, στη Λευκάδα 13 από 67 αιτήσεις, στη Θεσσαλονίκη 4 από 23, στην ΥΔΟΜ Ευόσμου – Κορδελιού 4 από 52, και στην ΥΔΟΜ Λαγκαδά 5 άδειες στις 30 αιτήσεις κλπ.
Το… ρεκόρ της έκδοσης μιας άδειας έχουν οι πολεοδομίες Νέας Ιωνίας (από 28 αιτήσεις), Μυλοποτάμου (από 24), Κομοτηνής (από 14), Φαρσάλων (από 10), Ικαρίας (από 7) και Βοίου (από 4) ενώ δύο άδειες έχουν εγκρίνει οι ΥΔΟΜ Κοζάνης, Φλώρινας, Παγγαίου, Τυρναβου, Νεάπολης Συκεών, Φυλής και Πολυγύρου.
Στα θετικά παραδείγματα αριθμού προεγκρίσεων κατατάσσονται οι ΥΔΟΜ Διαπόντιων Νήσων (περιλαμβάνει τα μικρά νησιά Ερεικούσα, Μαθράκι, Οθωνοί) με 94 στις 129 αιτήσεις, Θήρας με 91 άδειες, Κατερίνης με 90 (από 104 αιτήματα), Κυκλάδων με 73, Ζακύνθου με 72 (από 80 αιτήματα), Μεσολογγίου και Ρόδου με 56 άδειες, Ηρακλείου με 55, Πειραιά με 49, Φαιστού με 43, Καλύμνου με 43 στις 58, Καρύστου με 34 στις 40 κλπ. Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι το σύνολο του έργου τους έχουν διεκπεραιώσει – αν και όχι σε σύντομο χρόνο – μικρές υπηρεσίες δόμησης όπως της Αλεξάνδρειας Ημαθίας, της Κόνιτσας και της Μενεμένης που έχουν εκδώσει 2 άδειες στις 2 αιτήσεις, και οι ΥΔΟΜ Ζηρού (3 στις 3), Συντίκης (13 στις 13) και Γορτυνίας (16 στις 16).
Σε… χαλαρούς ρυθμούς
Όσον αφορά στον χρόνο έκδοσης μιας άδειας, υπάρχουν πολεοδομίες οι οποίες δεν έχουν καταφέρει να διεκπεραιώσουν κάποιον φάκελο σε εύλογο χρονικό διάστημα. Με άλλα λόγια, το συντομότερο χρονικό διάστημα που έχει εκδοθεί άδεια στις ΥΔΟΜ Παγγαίου είναι 106 ημέρες (δηλαδή 3,5 μήνες), Μεσσήνης 94 ημέρες, Ικαρίας 64, Θεσσαλονίκης 63, Διονύσου 57, Φιλαδέλφειας Χαλκηδόνος 56, Μυλοποτάμου 55, Ζωγράφου 52, Κερατσινίου Δραπετσώνας 51 και Λευκάδας 49 ημέρες.
Και στην πολεοδομία του Δήμου Αθηναίων εκδόθηκε άδεια σε 132 ημέρες (δηλαδή περίπου 4,5 μήνες) ωστόσο υπάρχει φάκελος που διεκπεραιώθηκε σε έξι ημέρες, ενώ ο μέσος χρόνος έκδοσης οικοδομικής άδειας υπολογίζεται σε 51 ημέρες. Γενικότερα, στον δείκτη του μέγιστου χρόνου που απαιτήθηκε για άδεια (που αφορά κυρίως μεγάλα ή δύσκολα έργα) «πρωταθλητές», εκτός από την ΥΔΟΜ Αθήνας, είναι οι πολεοδομίες: Αμαρουσίου 136 ημέρες, Αργοστολίου 133, Σύρου και Σερρών 131, Λευκάδας 130, Ηρακλείου 129, Νίκαιας Ρέντη 129, Ρεθύμνης 126 και Παγγαίου 125.
Αντιθέτως ταχύτατες είναι οι ΥΔΟΜ σε Κάρυστο, Ναυπακτία, Κατερίνη, Σιντίκη και Σιθωνία όπου ένα διάγραμμα κάλυψης μπορεί να εγκριθεί ακόμη και αυθημερόν, αν το έργο είναι απλό, όπως επίσης και στο Αιγάλεω, στη Μήλο, στα Μέγαρα και στη Θήρα. Για την έγκριση των τοπογραφικών διαγραμμάτων υψηλές ταχύτητες καταγράφηκαν στις πολεοδομίες Καρύστου, Μεσολογγίου, Κατερίνης, Σιντίκης και Σιθωνίας, Μήλου και Φαιστού, Μεγαρέων, Τριφυλλίας, Θήρας, Ζηρού και Ήλιδας.