“Της γης οι κολασμένοι”… το τραγούδι της Διεθνούς

Γράφει ο Βαγγέλης Πάλλας

Δύο μάχιμοι κομμουνιστές, ο Ευγένιος Ποτιέ που έγραψε τους στίχους και ο Πιερ Ντεζετέ που σύνθεσε τη μουσική, βρίσκονται πίσω από το τραγούδι της Διεθνούς που τραγούδησαν εκατομμύρια εργάτες σε όλο το κόσμο.

Εμπρός της Γης οι κολασμένοι της πείνας σκλάβοι εμπρός – εμπρός το δίκιο από τον κρατήρα βγαίνει σαν βροχή σαν κε¬ραυνός φτάνουν πια της σκλαβιάς τα χρόνια όλοι εμείς οι ταπεινοί της Γης που ζούσαμε στην καταφρόνια θα γίνουμε το παν εμείς!!!

Η Διεθνής, είναι ο ύμνος που αναμφίβολα ξεσήκωσε την εργατική τάξη ολόκληρου του κόσμου. Τα λόγια αυτά έχουν τραγουδηθεί από τους εργάτες σε όλες τις γωνιές του πλανήτη. Στην ελληνική γλώσσα η προσαρμογή τους έγινε το 1943 από τον αριστερό ποιητή και διανοούμενο Κώστα Δημητριάδη (Ρήγα Γκόλφη).

Το ποίημα των «κολασμένων όλης της γης», εκφράζει με τον πιο λιτό και απέριττο τρόπο, τις ανάγκες, τις προσδοκίες και τις επιθυμίες της εργατικής τάξης ολόκληρου του κόσμου. Το όραμα για μια καλύτερη κοινωνία, για ένα σωστό και δίκαιο κόσμο έδωσε σάρκα και οστά σε ένα επαναστατικό ποίημα με επαναστατικούς στίχους.

Ο ύμνος της Διεθνούς, ο ύμνος των εργατών γράφτηκε και μελοποιήθηκε από τους ίδιους τους εργάτες. Από εργάτες που ήξεραν τα οράματα, τους στόχους και τις αγωνίες της τάξης τους σε μια πραγματικά παράξενη από αρκετές οπτικές γωνίες εποχή. Από εργάτες που ήταν βαθιά πεπεισμένοι μέσα τους πως η εργατική τάξη έχει ως αντικειμενικό της στόχο την επανάσταση και την εγκαθίδρυση της δικής της εξουσίας. Ο Ευγένιος Ποτιέ ήταν ο άνθρωπος που έγραψε τους στίχους και ο Πιερ Ντεζετέ ο συνθέτης του μεγαλειώδους αυτού έργου που ύψωσε τις γροθιές των προλετάριων όλου του κόσμου. Ο πρώτος γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1816 στο Παρίσι και από τα παιδικά του χρόνια δούλευε ως εργάτης έχοντας βιώσει στο μέγιστο βαθμό την εκμετάλλευση και την καταπίεση της εργατικής τάξης από το κεφάλαιο. Τα βιώματα αυτά και η σκληρή πραγματικότητα της εποχής θα γίνουν η πηγή της δικής του έμπνευσης πάντα σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής εκείνης. Λίγο μετά την επανάσταση του Ιούλη του 1830 στο Παρίσι γράφει τα πρώτα του ποιήματα και λίγο αργότερα εκδίδει την πρώτη συλλογή τραγουδιών του με τίτλο η Νέα Μούσα.

Συμμετέχει σε όλες τις επαναστατικές διαδικασίες του προλεταριάτου του Παρισιού, βρίσκεται στα οδοφράγματα του στις εξεγέρσεις του Φλεβάρη του 1848 για τη δημοκρατία και την ανατροπή της αυταρχικής διακυβέρνησης του αυτοκράτορα Λουδοβίκου-Φιλλίπου και αναδεικνύεται εκείνο το διάστημα ως ένας από τους πρωτοπόρους επαναστάτες συνδυάζοντας με μοναδική μαεστρία την τέχνη με τη μάχη και την ποίηση με τον αγώνα. Παράλληλα εκείνη την εποχή αρχίζει να κάνει τα δικά του βήματα σε ιδεολογικό – πολιτικό επίπεδο, συνειδητοποιώντας την αξία και τη σημασία του αγώνα της εργατικής τάξης, έχοντας επηρεαστεί όπως και το παγκόσμιο προλεταριάτο από τα έργα του Μαρξ και του Έγκελς της εποχής εκείνης.

Η πιο σημαντική περίοδος της ζωής άλλα και του γενικότερου έργου του ήταν η περίοδος της Κομμούνας του Παρισιού στα 1871. Υπερασπίζεται το Παρίσι ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Εθνοφρουράς από την επίθεση των γερμανικών στρατευμάτων.

Έχει ήδη προχωρήσει στις γραμμές της Α’ Διεθνούς ξεπερνώντας τις ιδέες του ουτοπικού σοσιαλισμού εφαρμόζοντας στην πράξη τη μαρξιστική – υλιστική κοσμοθεωρία. Ζει σημαντικές για την εποχή του εξελίξεις όπως ή ήττα των Γάλλων στο γαλλογερμανικό πόλεμο, τη συνθηκολόγηση της αστικής κυβέρνησης της Γαλλίας και φυσικά την ήττα των κομμουνάρων. Όπως άλλωστε έγραψε και ο Μαρξ για την Κομμούνα, «ήταν η πρώτη επανάσταση με την οποία η εργατική τάξη αναγνωρίστηκε ανοιχτά, σαν η μόνη τάξη που ήταν ακόμη ικανή για κοινωνική πρωτοβουλία». Ο Πο¬ιέ έζησε στο πετσί του της 72 ημέρες της εφόδου προς τον ουρανό, οι οποίες απέδειξαν για πρώτη φορά πως η εργατική τάξη βρίσκεται στο προσκήνιο των εξελίξεων «ως τάξη για τον εαυτό της».

Την τελευταία εβδομάδα του Ιούνη 1871 όντας παράνομος στο Παρίσι ο Ποτιέ κάνει ποίημα την εργατική εξέγερση και την Κομμούνα και γράφει του στίχους της Διεθνούς, του ύμνου της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Μετά την ήττα της Κομμούνας φεύγει αρχικά για την Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ μέχρι το 1880, οπότε επιστρέφει στη Γαλλία και εντάσσεται στο Εργατικό Κόμμα. Το 1884 δημοσιεύει τη συλλογή Κοινωνικό – οικονομικοί Στίχοι και Σοσιαλιστικά Επαναστατικά Τραγούδια και το 1887 τη συλλογή Επαναστατικά Τραγούδια. Στις δύο αυτές συλλογές περιλαμβάνονται τα καλύτερα ποιήματα και τρα¬γούδια του. Πεθαίνει στις 8 Νοεμβρίου 1887 μέσα σε γενική αναγνώριση για τη συνεισφορά του στους αγώνες της εργατικής τάξης.

Ο Ποτιέ δεν κατάφερε να ακούσει μελοποιημένο τον ύμνο της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Αυτό έγινε ένα χρόνο μετά το θάνατο του το 1888 από τον Πιερ Ντεζετέ στη γαλλική πόλη Λιλ. Για πρώτη φορά τραγουδήθηκε στο καφενείο της οδού Βινιέτ 21 από τη χορωδία των εργατών της πόλης με την ονομασία Λύρα των Εργαζο¬μένων στις 23 Ιούνη 1888 στην γιορτή των εφημεριδοπωλών της πόλης.

Η Λιλ την εποχή εκείνη αποτελούσε το κέντρο των βιομηχανιών κλωστοϋφαντουργίας και έδρα του Εργατικού Κόμμα¬τος της Γαλλίας που είχε ιδρύσει ο Ζιλ Γκεστ. Συνεπώς το καλύτερο μέρος ώστε να ακουστεί για πρώτη φορά ένα τέτοιο τραγούδι. Ο Ντεζετέ γεννήθηκε στη Γάνδη το 1848 και πέθανε στο Σεν-Ντενί της Γαλ¬λίας το 1932. Η καταγωγή του ήταν από εργατική οικογένεια και από μικρός εργά¬στηκε σε διάφορες επιχειρήσεις της Λιλ για να βγάλει το μεροκάματο. Στην αρχή η μουσική της Διεθνούς δημοσιεύτηκε μόνο με το επώνυμό του και χωρίς να αναφέρε¬ται το όνομά του. Το 1922 ύστερα από μακρά διαδικασία το εφετείο της Λιλ επικύ¬ρωσε τα δικαιώματα του Ντεζετέ. Η δου¬λειά για την μελοποίηση της Διεθνούς ανα¬τέθηκε στον Ντεζετέ από τον Γουσταύο Ντελορί στέλεχος του Κόμματος των Γάλ¬λων Εργαζομένων και μετέπειτα δήμαρχο της πόλης της Λιλ. Του άρεσε το ποίημα του Ποτιέ και ήθελε να το κάνει ύμνο του κόμματος του με την ευκαιρία των εργα¬σιών της Δεύτερης Διεθνούς η οποία πραγματοποιήθηκε τελικά τον Ιούλη του 1889.

Το 1888 ο ύμνος εκδόθηκε σε ξεχωριστό φυλλάδιο σε 6.000 αντίτυπα από τον γάλλο εκδότη Boldoduc. Από τις αρχές του 1890 η Διεθνής διαδόθηκε στους κύκλους των εργαζομένων της Βόρειας Γαλλίας και του Βελγίου και άρχισε να τραγουδιέται σαν ύμνος του διεθνούς επαναστατικού αγώνα του προλεταριάτου.

"google ad"