Πολλοί δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει τη ριζική αλλαγή που επιφέρει η εφαρμογή της απλής αναλογικής στις επερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.
Με τον νέο εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής, η εκλογή δημάρχου από μία παράταξη δε μεταφράζεται πλέον σε μπόνους εδρών. Το αποτέλεσμα της πρώτης Κυριακής είναι αυτό που καθορίζει την κατανομή του συνόλου των εδρών κάθε δημοτικού συμβουλίου. Η δεύτερη Κυριακή το μόνο που καθορίζει είναι ποια παράταξη θα αναδείξει Δήμαρχο. Όμως ο Δήμαρχος θα μπορεί να προέρχεται από παράταξη που θα έχει λιγότερους εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους. Θα είναι Δήμαρχος χωρίς πλειοψηφία.
Για να καταλάβουμε καλύτερα τι σημαίνει ο νέος νόμος καλό είναι να δούμε τι θα ίσχυε αν εφαρμοζόταν στην προηγούμενη εκλογική μάχη στο Δήμο Χανίων.
Αποτελέσματα 2014
Η παράταξη του Τάσου Βάμβουκα, με βάση το αποτέλεσμα της δεύτερης Κυριακής πήρε ένα μεγάλο μπόνους εδρών στο Δημοτικό Συμβούλιο, έχοντας έτσι ευρεία και άνετη πλειοψηφία.
Αν ίσχυε η απλή αναλογική η εικόνα θα ήταν εντελώς διαφορετική.
Με βάση το νέο νόμο για να βγει το εκλογικό μέτρο προστίθεται ο αριθμός των ψήφων όλων των συνδυασμών και διαιρείται με τον αριθμό των εδρών του Δημοτικού Συμβουλίου.
Το πηλίκο της διαίρεσης αυξημένο κατά μία μονάδα, παραλειπομένου του κλάσματος, αποτελεί το εκλογικό μέτρο.
Στην περίπτωση του Δήμου Χανίων λοιπόν τα 46.947 έγκυρα ψηφοδέλτια διαιρούνται με το 49, όσες οι έδρες του Δημοτικού Συμβουλίου. Το εκλογικό μέτρο είναι 958.
Στη συνέχεια ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων κάθε συνδυασμού διαιρείται με το εκλογικό μέτρο και καθένας τους καταλαμβάνει τόσες έδρες όσο και το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης.
Έτσι η παράταξη του Τάσου Βάμβουκα θα διέθετε μόλις 15 δημοτικούς συμβούλους αντί των 29 που έχει σήμερα, ενώ η παράταξη του Μανώλη Σκουλάκη καθώς είχε έρθει δεύτερη με μικρή διαφορά την πρώτη Κυριακή θα είχε 14 συμβούλους αντί των 10 που έχει σήμερα.
Ευνοημένες θα ήταν και οι υπόλοιπες παρατάξεις καθώς θα είχαν καταλάβει σημαντικά περισσότερες έδρες από αυτές που διαθέτουν στο παρόν Δημοτικό Συμβούλιο.
Πιο συγκεκριμένα, ο συνδυασμός του Άρη Παπαδογιάννη θα λάμβανε 9 έδρες, ο συνδυασμός του Γιάννη Σαρρή 8 έδρες, ο συνδυασμός του Νίκου Παπαντωνάκη 2 έδρες και ο συνδυασμός του Σεραφείμ Ρίζου 1 έδρα.
Όπως είναι φανερό, το σκηνικό που θα διαμορφωνόταν θα ήταν τελείως διαφορετικό αφού η συνεργασία μεταξύ των συνδυασμών θα ήταν αναπόφευκτη. Υπό αυτό το πρίσμα, θα διαμόρφωνε και διαφορετικά προγράμματα εκ μέρους των συνδυασμών αφού ο στόχος δε θα ήταν η αυτόνομη διακυβέρνηση.
Ο εκλογικός νόμος, με άλλα λόγια, αλλάζει ριζικά τον ρόλο του Δημάρχου ενώ επανακαθορίζει και τον ρόλο των δημοτικών παρατάξεων που τις ωθεί προς την συνεργασία.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, είναι λογικό η ύπαρξη πολλών συνδυασμών αφού το να μην περάσει ένας συνδυασμός στον δεύτερο γύρο δε σημαίνει ότι δε μπορεί να παίξει κρίσιμο ρόλο στη διακυβέρνηση του δήμου για τα επόμενα χρόνια.
Έτσι, είναι και λογικό που λ.χ. 4 υποψήφιοι που προέρχονται από τον χώρο του Κινήματος Αλλαγής κατεβαίνουν με ξεχωριστούς συνδυασμούς αφού κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι με αυτό τον τρόπο και αθροιστικά μπορούν να συγκεντρωθούν περισσότεροι ψήφοι και να κατακτηθεί μεγαλύτερος αριθμός εδρών.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση, ο τρόπος που θα διακυβερνηθουν οι δήμοι τα επόμενα χρόνια θα είναι κάτι πραγματικά καινούργιο για τα δεδομένα της Ελλάδας.
Ας ελπίσουμε ότι το πείραμα θα πετύχει.