Του Νίκου Μπίστη *
Παρά τις σπασμωδικές διαψεύσεις της Κυπριακής κυβέρνησης όλες οι πληροφορίες συνηγορούν για την εγκατάλειψη του progect κατασκευής του αγωγού EastMed. Τουλάχιστον στην αρχική του σύλληψη που πρόβλεπε την υποθαλάσσια διαδρομή Ισραήλ, Κύπρος, Κρήτη, Πελοπόννησος. Αντ’ αυτής διερευνάται η δυνατότητα να κατευθυνθεί ο αγωγός από το Ισραήλ στην Αίγυπτο παρακάμπτοντας την Κύπρο. Μια λύση που φαίνεται ότι έχει φέρει σε αμηχανία την ελληνική κυβέρνηση και αποτελεί ήδη πεδίο τριβής ανάμεσα στην Αθήνα και την Λευκωσία.
Απο την πρώτη περίοδο της ευφορίας – που την ενίσχυε η ενθάρρυνση των ΗΠΑ – είχε αμφισβητηθεί η βιωσιμότητα του σχεδίου τόσο από οικονομικής όσο και από πολιτικής πλευράς. Από οικονομικής ήταν εξ αρχής σαφές ότι μόνο ο αγωγός προς Τουρκία μπορούσε να δώσει βιώσιμη λύση. Πολιτικά αυτό προσέκρουε στο εμπόδιο της Κύπρου , δηλαδή προϋπέθετε επίλυση του κυπριακού. Η κυπριακή κυβέρνηση απο τα τέλη του 2010, όταν ανακαλύφθηκε το κοίτασμα Αφροδίτη στην Κύπρο , είχε μια μεγάλη δυνατότητα. Να λύσει πολιτικά και οικονομικά επωφελώς το εθνικό πρόβλημα δηλαδή να αξιοποιήσει προς αυτήν την κατεύθυνση τον όποιο ενεργειακό πλούτο.
Τα συμφέροντα της εκείνη την μοναδική στιγμή συνέπιπταν με της Τουρκίας . Η τελευταία θα ικανοποιούσε τις ενεργειακές της ανάγκες και θα είχε παράλληλα σημαντικό περιφερειακό ρόλο στους δρόμους της ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Για αυτούς τους λόγους η Τουρκία – σε εκείνη την φάση- δεν ήταν αρνητική στην επίλυση του κυπριακού στην βάση βέβαια της γνωστής ρεαλιστικής λύσης της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας ( ΔΔΟ) με πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων.
Η κυπριακή κυβέρνηση και προσωπικά ο Νίκος Αναστασιάδης αντί να οικοδομήσουν πάνω στην ευνοϊκή συγκυρία και να αξιοποιήσουν τα πιθανά κοιτάσματα ως καταλύτη για την επίλυση του κυπριακού – σε μια επίδειξη εσφαλμένης ανάγνωσης συσχετισμών και προτεραιοτήτων – κινήθηκαν στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Έχασαν έτσι το στρατηγικό πλεονέκτημα που η ανακάλυψη των κοιτασμάτων προσέφερε γενναιόδωρα. Ακόμα χειρότερα, όλη η εξέλιξη γύρισε μπούμερανγκ. Η κυπριακή κυβέρνηση τορπίλισε τις διπλωματικές προσπάθειες, αντικατέστησε την επίλυση με βάση την ΔΔΟ με την διπλωματία των αγωγών και επένδυσε σε αμφίβολης πολιτικής αντοχής τριμερείς συνεργασίες. Η μικρομέγαλη επιδίωξη να γίνει ενεργειακός κόμβος παρακάμπτοντας την επίλυση του κυπριακού και αποκλείοντας την Τουρκία από τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Ανατολικής Μεσογείου προσέκρουσε στο τείχος της πραγματικότητας.
Από την πρώτη στιγμή ήταν σαφές ότι η Αίγυπτος – παρα την σφοδρή σύγκρουση Σίσι με Ερντογάν- ήταν διστακτική και τελικά δεν υπέγραψε την συμφωνία για την κατασκευή του EastMed. Η Ιταλία, χώρα μεσογειακή με άμεσο συμφέρον, ήταν αντίθετη και η Γαλλία ως συνήθως θεωρητικά ήταν θετική χωρίς όμως σοβαρές πολιτικές επιπτώσεις στις εξελίξεις. Η φαντασίωση, ότι η Κύπρος θα αποτελούσε συστατικό μέρος ενός σταθερού αντιτουρκικού συνασπισμού προσέκρουσε στην πραγματικότητα των επι μέρους εθνικών συμφερόντων και του ευμετάβλητου των συμμαχιών.
Τα γεγονότα πριν φτάσουμε στην εγκατάλειψη της αρχικής σύλληψης του EastMed προδιέθεταν για αυτή την εξέλιξη. Η πρόβλεψη για πλούσια εμπορεύσιμα κοιτάσματα στην κυπριακή ΑΟΖ δεν έχει επιβεβαιωθεί, οι ίδιες οι γεωτρήσεις σταμάτησαν όχι μόνο κάτω από την ακραία αντίδραση της Τουρκίας αλλά και υπό τον αναπροσανατολισμό κρατών και πετρελαϊκών εταιριών. Πολιτικά η Γαλλία μετά τις εξελίξεις στην Λιβύη – που εξυπηρετούν πρωτίστως την Τουρκία- βρίσκει διαύλους επικοινωνίας με την τελευταία . Το Ισραήλ και η Αίγυπτος συμφώνησαν για την μεταφορά του Ισραηλινού αερίου στην Αίγυπτο.
Η Αίγυπτος με μια κίνηση που αιφνιδίασε δυσάρεστα την Αθήνα προκήρυξε έρευνα σε θαλάσσιες περιοχές στην επίμαχη περιοχή (EGY – MED – W18) πέραν του 28ου μεσημβρινού αγνοώντας πλήρως το Καστελόριζο και ουσιαστικά μοιράζοντας την περιοχή μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου. Παράλληλα στο Ευρωπαϊκό Συμβουλίο του Μαρτίου, ούτε ο ΣΚΑΙ αναφέρεται σε πιθανές κυρώσεις στην Τουρκία, ενώ οι διερευνητικές επαφές θα συνεχιστούν κανονικά.
Πρόκειται για διπλωματικό Βατερλώ της Κύπρου και προσωπικά του Νίκου Αναστασιάδη, στο οποίο δεν έχει κανένα λόγο να παρασυρθεί ακόμα μια φορά η Αθήνα. Η λύση στέκεται μπροστά μας πεισματάρικα χρόνια τώρα. Πάμε να την παρακάμψουμε αλλά δεν γίνεται.
* Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία
Το βράδυ του Σαββάτου, 23 Νοεμβρίου, ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, Δημήτρης…
Σε πλήρη ετοιμότητα δηλώνει ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ενόψει της αυριανής διαδικασίας εκλογής προέδρου (Κυριακή 24 Νοεμβρίου). Σύμφωνα με ανακοίνωση…
Σε πολύ δύσκολη θέση είναι οι κυβερνήσεις των κρατών της ΕΕ που υποστηρίζουν σθεναρά το Ισραήλ, καθώς μετά…
Η 29η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, COP29, που διεξάγεται αυτές τις ημέρες στην πρωτεύουσα…
Θερμοκρασίες ρεκόρ καταγράφηκαν το φετινό καλοκαίρι στις ελληνικές θάλασσες καθιστώντας το, το πιο ζεστό σε βάθος σαρακονταετίας…
Η βουλευτής Χανίων αποκαλύπτει, σε συνέντευξή της στα «Νέα» και στον Χρήστο Χωμενίδη, το παρασκήνιο…
This website uses cookies.