Το εγκαταλελειμμένο χωριό Χοντροβολάκοι στον δήμο Αγίου Νικολάου | Φωτός

Η έρευνα στην Ελλάδα για ερημωμένους-εγκαταλελειμμένους οικισμούς θα μας φέρει αντιμέτωπους με την ιστορία της πατρίδας μας, με σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές, με φυσικά φαινόμενα, με την πορεία του Έλληνα στο χρόνο. Ακριβής ή πλήρης καταγραφή των οικισμών που εγκαταλείφθηκαν σε κάθε χρονική στιγμή με ταυτόχρονη αναφορά στα αίτια εγκατάλειψης δεν υπάρχει. Ένας μικρός απολογισμός των χωριών που ερημώθηκαν από τον 11ο έως τα μέσα του 19ου αιώνα στα σημερινά σύνορα της Ελλάδας αναφέρει τον αριθμό 2.049. Από την απογραφή του 1929 έως εκείνη του 1991 ο αριθμός των οικισμών που εγκαταλείφθηκαν φτάνει τους 2713, χωρίς αυτό το νούμερο να είναι τελικό ή απόλυτο. Το νούμερο που αντιστοιχεί στον 20 αιώνα φαίνεται σαφώς μεγαλύτερο, διότι η καταγραφή είναι πολύ πιο συστηματική. Ερημωμένους θεωρούμε τους οικισμούς που δεν έχουν ούτε έναν κάτοικο όλες τις εποχές του χρόνου.