Το μήνυμα της Τουρκίας: «Δουλειές» χωρίς εμάς στην Αν. Μεσόγειο δεν γίνονται

Του Σωτήρη Ρούσσου *

Πολλαπλές προεκτάσεις για τη γεωπολιτική σκακιέρα στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και την Ελλάδα περιλαμβάνει το πλαίσιο συνεργασίας που υπέγραψαν Τουρκία και Λιβύη, επικυρώνοντας τη μεταξύ τους συνεργασία. (σημ: Τουρκία και Λιβύη ανακοίνωσαν την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών ανάμεσα στις δυο χώρες προσπερνώντας την Ελλάδα)

Πρόκειται για μνημόνιο αμοιβαίας κατανόησης, το οποίο από τη φύση του, περιγράφει τους τομείς και τις επιθυμίες συνεργασίας δύο κρατών και δεν αποτελεί διμερή συμφωνία με άμεσο δεσμευτικό χαρακτήρα. Μένει βέβαια να δούμε το κείμενο για να γνωρίζουμε τη δεσμευτικότητά του.

Προστίθεται σε μια αλυσίδα κινήσεων της Τουρκίας (επιστολή με οριοθετήσεις ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας προς τον ΟΗΕ) στην Ανατολική Μεσόγειο. Με «αέρα στα πανιά» από την συριακή της εκστρατεία, η Άγκυρα θα στραφεί πλέον με αποφασιστικότητα προς την Ανατολική Μεσόγειο. Βασικός σκοπός της Τουρκίας δεν είναι τόσο να περιορίσει την Ελλάδα και την Κύπρο (αυτό θα γίνει εκ του αποτελέσματος) αλλά να καταστήσει σαφές σε όλους (Αίγυπτο, Ισραήλ, ΗΠΑ, κ.λπ.) ότι στην Ανατ. Μεσόγειο «δουλειές» χωρίς αυτήν δεν γίνονται. Είτε με Ερντογάν είτε με κεμαλικούς, η πολιτική της Άγκυρας θα ήταν η ίδια.

Η λιβυκή κυβέρνηση είναι η αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ, αλλά δεν μπορεί να ελέγξει τα ανατολικά παράλια γιατί απλούστατα εκεί τον έλεγχο έχει ο υποστηριζόμενος από Αίγυπτο, Ρωσία και Εμιράτα στρατηγός Χαφτάρ. Για τον λόγο αυτό, όμως, είναι πιθανό να ζητήσει κι επισήμως την βοήθεια της Τουρκίας στην βάση αυτού του μνημονίου, δίνοντας στον τουρκικό στόλο δυνατότητα/νομιμοποίηση να πλέει στο Λιβυκό Πέλαγος, δηλαδή νότια της Κρήτης.

Η κίνηση αυτή δείχνει ότι η υπερβολική στήριξή μας στις τριγωνικές συνεργασίες με Ισραήλ και Αίγυπτο δεν προφυλάσσει την Ελλάδα από την τουρκική πολιτική. Χρειάζεται μεγαλύτερη ενασχόληση της ίδιας της Ελλάδας με τη Μέση Ανατολή και όχι «μέσω αντιπροσώπων» στο Τελ Αβίβ και το Κάιρο. Παρεμπιπτόντως, η Αίγυπτος δεν μπορεί να μας προσφέρει πολλά, αφού διατηρεί εχθρική στάση απέναντι στη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης. Την ίδια ώρα, η Ουάσινγκτον, η οποία στηρίζει την αναγνωρισμένη λιβυκή κυβέρνηση, δεν αντιδρά στις προβλέψεις του τουρκο-λιβυκού μνημονίου για την οριοθέτηση των ζωνών  εκμετάλλευσης.

Τέλος, σχετικά με τους ελληνικούς χειρισμούς, προκύπτουν εύλογα ερωτήματα: Γιατί η Ελλάδα δεν έχει Πρέσβη στην Λιβύη αλλά και στην Συρία; Και γιατί δεν κλήθηκε ο Πρέσβης/Επιτετραμμένος της Λιβύης στο Υπουργείο Εξωτερικών για εξηγήσεις; Συνήθως αν θες να πιέσεις, το κάνεις προς το αδύναμο μέρος μιας συμφωνίας και όχι προς το δυνατό. Η λιβυκή κυβέρνηση θα ανησυχήσει από μια εχθρική προς αυτή Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ η Τουρκία…

* Άρθρο του Σωτήρη Ρούσσου Αναπληρωτή Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και υπεύθυνου του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών [www.cemmis.edu.gr], στο ΕΝΑ

"google ad"