Το πέπλο της σιωπής

Του Γιάννη Βαρουφάκη

Προ ημερών, το Reuters έπιασε λαυράκι. Σε ιδιαίτερα προσεκτικό δημοσίευμά του που πήρε μεγάλη έκταση παγκοσμίως ανέδειξε κάποιες «συναλλαγές» μεταξύ τριών ελληνικών τραπεζών η οποία, αν το δημοσίευμα αληθεύει, τεκμηριώνει την ποινική δίωξη γνωστών τραπεζιτών της χώρας. Κι αν όχι την ποινική τους δίωξη, απαιτεί από την κυβέρνηση, το EFSF, την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τραπεζών (European Banking Authority), κατ’ ελάχιστον, την παύση του ΔΣ της Τράπεζας Πειραιώς και την δρομολόγηση διαδικασίας εξυγείανσής της. Ανάλογες κινήσεις θα έπρεπε να ξεκινήσουν για τον τραπεζικό όμιλλο Marfin Popular Bank για κινήσεις της Marfin Egnatia Bank της οποίας αποτελεί μετεξέλιξη. Κι όμως: αντί για αυτά, ένα τεράστιο πέπλο σιωπής ξετυλίγεται και σκεπάζει την υπόθεση, με πρώτους υφαντές του τους δημοσιογράφους των «έγκυρων» εντύπων και sites οι οποίοι, κατά τα άλλα, συνεχώς καταγγέλλουν το κράτος και την ελληνική κοινωνία για ανοχή στην διαφθορά.

Ποια είναι η πέτρα του σκανδάλου, σύμφωνα με την αναφορά του Reuters; Όπως γνωρίζουμε, οι ελληνικές τράπεζες πάσχουν, από τότε που ξέσπασε η κρίση, από έλλειψη κεφαλαίων. Σύμφωνα με τις επιταγές τόσο της ΕΒΑ όσο και της τρόικα, οι ελληνικές τράπεζες έπρεπε να καταβάλουν προσπάθεια εξεύρεσης κεφαλαίων. Αρχικά, ιδιωτικών και, εφόσον δεν τα έβρισκαν, δημοσίων (μέσω της επανακεφαλαιοποίησης που προσφέρει η ελληνική κυβέρνηση δανειζόμενη, δυστυχώς, η ίδια από το EFSF). Οι τραπεζίτες τρέμουν τα κεφάλαια του EFSF καθώς αυτά δίνονται με αντάλλαγμα μετοχών, κάτι που μειώνει το δικό τους ποσοστό ιδιοκτησίας των τραπεζών, θέτοντας σε κίνδυνο της εξουσία τους εντός των ΔΣ των τραπεζών (και όλα τα «καλούδια» που αυτή τους εξασφαλίζει). Για αυτό, εύλογα, προτιμούν τα ιδιωτικά κεφάλαια, ιδίως φίλα προς αυτούς προσκείμενων επιχειρηματιών. Έλα όμως που τέτοια κεφάλαια στον καιρό της κρίσης δεν υπάρχουν; Τότε, τι νομίζετε ότι σκαρφίζονται οι καλοί τραπεζίτες;

Σύμφωνα με το άρθρο του Reuters, σε γενικές γραμμές, συνέβη το εξής καταπληκτικό: Την εποχή που η Τράπεζα Πειραιώς, υπό τον κ. Σάλλα, σχεδίαζε την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας (σύμφωνα με τις υποδείξεις της Ευρώπης και της τρόικα), ο κ. Σάλλας δημιούργησε τρεις off shore εταιρείες στην Κύπρο (μαζί με τα δύο του τέκνα). Αυτές οι εταιρείες, δανείστηκαν από τον τραπεζικό όμιλο Marfin Egnatia Bank (που ελέγχει ο κ. Βγενόπουλος) γύρω στα 113 εκατομμύρια ευρώ με τα οποία χρήματα αγοράστηκαν μετοχές της Τράπεζας Πειραιώς (στο πλαίσιο της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου που ο ίδιος ο κ. Σάλλας αποφάσισε). Αξιοσημείωτα είναι τα εξής:

• Η Marfin Egnatia Bank από την οποία δανείστηκαν οι off shore του κ. Σάλλα έπασχε η ίδια από τεράστια έλλειψη τόσο ρευστότητας όσο και κεφαλαίων. Το ότι δάνεισε ένα τέτοιο τεράστιο ποσό σε έναν άλλον «ζορισμένο» τραπεζίτη με στόχο την αγορά μετοχών των οποίων η αξία βρισκόταν σε πορεία ραγδαίας απαξίωσης (και χωρίς κανένα εχέγγυο πέραν των ίδιων των μετοχών) ελέγχεται ως είτε επιχειρηματικά ανόητη κίνηση είτε ως «περίεργη» κίνηση.
• Όταν αποφασίζεται η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, σύμφωνα με την διεθνή πρακτική και νομοθεσία, οι αποφασίζοντες αυτή την αύξηση (τα μέλη του ΔΣ) απαγορεύεται δια ροπάλου να συναλλάσσονται στις εν λόγω μετοχές. Όταν το κάνουν ελέγχονται από την δικαιοσύνη για insider trading (συναλλαγές υπό το καθεστώς εσωτερικής πληροφόρησης). Αναρωτιέμαι αν η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα ενδιαφερθεί να ρίξει μια ματιά στο συγκεκριμένο «ζητηματάκι».
• Η σύναψη αυτών των δανείων από τις off shore της οικογένειας Σάλλα, καθώς και η αγορά των μετοχών της Πειραιώς από αυτές, κρατήθηκε μυστική. Αν και αφορούσε ποσοστό των μετοχών της τράπεζας άνω του 5% που, σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, έπρεπε να δηλωθεί δημοσίως, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς φέρεται να δέχθηκε το επιχείρημα του κ. Σάλλα ότι το ποσοστό αυτό δεν καλύφθηκε καθώς ένα μέρος των μετοχών ανήκουν στα… παιδιά του.
• Σύμφωνα με το άρθρο του Reuters, ο κ. Σάλλας έχει ξαναδανειστεί από άλλη πτωχευμένη τράπεζα με στόχο την αγορά μετοχών της τράπεζάς «του». Ποια τράπεζα; Την Proton του κ. Λαυρεντιάδη από την οποία φέρεται να δανείστηκε 70 εκατομμύρια πριν τις ζημίες από την πτώχευση της Proton αναλάβει ο έλληνας φορολογούμενος.

Αν τα παραπάνω, που καταγγέλλει το Reuters, αληθεύουν, έχουμε στα χέρια μας ένα σκάνδαλο αξιώσεων. Ένα σκάνδαλο που (α) παραπέμει σε insider trading, (β) εγείρει ζητήματα που αφορούν τον έλληνα φορολογούμενο (ο οποίος καλείται να πληρώσει τα σπασμένα της Proton) και (γ) αφορά επισταμένη προσπάθεια εξαπάτησης των ευρωπαϊκών αρχών επιτήρησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.

Δεν είναι δική μου δουλειά να αποφασίσω την αθωότητα ή την ενοχή του οιουδήποτε. Θα ήθελα να πιστεύω ότι η ελληνική κυβέρνηση, η ελληνική δικαιοσύνη και η ίδια η τρόικα θα επιληφθούν. Προς το παρόν, σιγή ιχθύος. Από την μεριά μου, σημειώνω την απάντηση του κ. Σάλλα στο άρθρο του Reuters. Όπως αναφέρει η Καθημερινή, «ο κ. Σάλλας, ο οποίος έχει καταθέσει αγωγή κατά του ειδησεογραφικού πρακτορείου για προηγούμενο δημοσίευμά του, διεκδικώντας αποζημίωση ύψους 50 εκατ. ευρώ, έκανε λόγο για άλλο επεισόδιο, αυτή τη φορά από ομάδα συνεργατών του Reuters, στην προσπάθεια «υπονόμευσης, εκβιασμών και κατασυκοφάντησης», που έχει αντιμετωπίσει η Τράπεζα Πειραιώς στην πορεία ανάπτυξής της. Η υπονόμευση, κατέληξε, «δεν μας αποσπά από το κύριο καθήκον μας, που είναι η ασφάλεια και η πρόοδος του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η οποία με τη σειρά της είναι προοπτική αναπόσπαστη με την προσπάθεια που καταβάλλουμε όλοι για την έξοδο της χώρας από την κρίση». Με άλλα λόγια, αγαπητοί αναγνώστες, άλλα λόγια να αγαπιόμαστε…

Συμπέρασμα

Στην εποχή της Πτωχοτραπεζοκρατίας (*), τέτοιου είδους τερτίπια είναι, δυστυχώς, αναμενόμενα. Όμως, σε μια χώρα που υποτίθεται ότι δίνει αγώνα επιβίωσης, και όπου η ανάκτηση της αξιοπιστίας απέναντι στην Ευρώπη έχει αναχθεί σε εθνικό στόχο, το Πέπλο της Σιωπής που έχει περιβάλει αυτό το «συμβάν» είναι ενδεικτικό της Απόλυτης Υποκρισίας της καθεστηκυίας τάξης της χώρας τούτης.

Από την μία έχουμε κυβέρνηση, η οποία δήθεν κόπτεται για την αξιοπιστία μας στα μάτια της Ευρώπης, αλλά που δεν κάνει τίποτα όταν οι τραπεζίτες μας αποκαλύπτονται από τον έγκυρο διεθνή τύπο να συνομωτούν με σκοπό την παραβίαση των αρχών και κανόνων της επιτήρησής τους.

Από την άλλη, η δικαιοσύνη η οποία ούτε καν έχει πάρει χαμπάρι τι συμβαίνει.

Τέλος, και τρομακτικότερο, οι καλοί δημοσιογράφοι των «έγκυρων» εντύπων, δημοσιογραφικών οργανισμών, sites κλπ. οι οποίοι καθημερινά γράφουν χιλιάδες λέξεις καταδικάζοντας την διαφθορά των «μικρομεσαίων» και απαιτώντας να μπει βαθειά το νυστέρι στο κόκκαλο, παραμένουν βουβοί μπροστά σε ένα τέτοιο «συμβάν», σε μια τέτοια καταγγελία του Reuters. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν μπείτε στην ιστοσελίδα του πάλαι ποτέ έγκυρου «Βήματος» και βάλετε «Σάλλας» στην σελίδα αναζήτησης δεν θα βρείτε την παραμικρή αναφορά σε αυτό το θέμα. Ούτε μία λέξη. Η άλλη παραδοσιακά έγκυρη εφημερίδα μας, η «Καθημερινή», αναφέρεται μεν στο θέμα αλλά με τον ανώδυνο τίτλο «Νέα αντιπαράθεση Reuters με τον επικεφαλής της Πειραιώς».

Κλείνω με ένα μήνυμα προς φίλους δημοσιογράφους που στα υπόλοιπα κείμενά τους ξεσπαθώνουν εναντίον της διαφθοράς και της «ακινησίας» του ελληνικού κράτους: Όσο παραμένετε βουβοί απέναντι σε μια τέτοια υπόθεση, η αξία του λόγου σας τείνει στο μηδέν.
(*) Bankruptocracy – Πτωχο-Τραπεζοκρατία (Από το «Λεξιλόγιον Κρίσης»)

Δικός μου όρος για το νέο πολιτικό-οικονομικό καθεστώς που μας προέκυψε, παγκοσμίως, μετά την Κρίση του 2008. Σε αυτό το νέου τύπου καθεστώς την μέγιστη εξουσία δεν ασκούν ούτε οι επιτυχημένοι καπιταλιστές ούτε καν οι εισοδηματίες (για τους εργαζόμενους ούτε λόγος βέβαια). Την ασκούν οι πτωχευμένες τράπεζες ελέω των φορολογούμενων των οποίων τους φόρους οι πολιτικοί χρησιμοποιούν για να στηρίζουν το νέο αυτό καθεστώς, ως εντολοδόχοι των πτωχευμένων τραπεζών, επιβάλλοντας παράλληλα αυστηρή λιτότητα στους… φορολογούμενους. Βασική αρχή του νέου καθεστώτος η εξής απλή: Τα χρέη των πολιτών και των κρατών στις τράπεζες είναι ιερά και αδιαπραγμάτευτα. Παράλληλα, οι ζημίες των τραπεζών πρέπει αυτόματα, και χωρίς πολλές κουβέντες, να καλύπτονται είτε από τα κράτη είτε από τις Κεντρικές Τράπεζες χωρίς την επιβολή του παραμικρού Μνημονίου στους ιδιοκτήτες των, ουσιαστικά, πτωχευμένων τραπεζών. Ενώ τα υπό πτώχευση κράτη (π.χ. Ελλάδα και Ιρλανδία) πρέπει να διασύρονται και να υποβάλλονται σε ασφυκτική λιτότητα για να δανείζονται ώστε να μην πτωχεύσουν, στον Καιρό της Πτωχο-Τραπεζοκρατίας οι τράπεζες δικαιούνται την παροχή άπειρης ρευστότητας χωρίς κανέναν περιορισμό, όρο ή απαίτηση εκ μέρους των κρατών ή των Κεντρικών Τραπεζών που τις κρατούν ζωντανές.