Η ξαφνική έκρηξη βίας και η επέκταση του εμφυλίου έχει φέρει την κατεστραμμένη από τη βία και την οικονομική κρίση αφρικανική χώρα σε δεινή κατάσταση, με τους πολίτες να έχουν μείνει χωρίς πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες.
Η πιο δραματική κατάσταση φαίνεται πως επικρατεί στην πρωτεύουσα Χαρτούμ, ενώ, σύμφωνα με ενημέρωση από τον ΟΗΕ, το αιματοκύλισμα έχει ήδη εξαπλωθεί και στις περιοχές του Νταρφούρ, το κρατίδιο του Μπλε Νείλου στα σύνορα με την Αιθιοπία και το Νότιο Σουδάν, αλλά και στα βορειοδυτικά.
Μαζί με εκατομμύρια Σουδανούς χωρίς πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και παγιδευμένους στα σπίτια τους ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά και αεροπορικούς βομβαρδισμούς, εγκλωβισμένοι παραμένουν και αρκετοί ξένοι διπλωμάτες, εργαζόμενοι στον χώρο της υγείας, αλλά και φοιτητές με τις οικογένειές τους.
Κι εάν για τους ξένους υπηκόους ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλες και συνεχείς επιχειρήσεις απομάκρυνσής τους, για τους ντόπιους η ζοφερή κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται.
Οι μάχες έχουν κλείσει τα περισσότερα από τα νοσοκομεία της χώρας και έχουν φέρει σοβαρά προβλήματα στην υδροδότηση και ηλεκτροδότηση. Η δολοφονία, εξάλλου, τριών εργαζομένων στο επισιτιστικό πρόγραμμα του ΟΗΕ, ανάγκασε τον Οργανισμό να παγώσει τις επιχειρήσεις του στη χώρα, η οποία βασίζεται πολύ στη συγκεκριμένη βοήθεια για περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της. Το ίντερνετ έχει καταρρεύσει και φάρμακα, καύσιμα και τρόφιμα είναι είδη υπό εξαφάνιση.
Και το κλίμα μόνο χειρότερο μπορεί να γίνει, καθώς, παρά τις παραινέσεις, αλλά και πιέσεις άλλων κρατών και δυνάμεων, οι δύο πανίσχυροι στρατηγοί δεν δείχνουν διατεθειμένοι να σταματήσουν το μακελειό και να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ο απολογισμός κάνει λόγο για 420 νεκρούς, ανάμεσά τους 264 πολίτες, και περισσότερους από 3.700 τραυματίες, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι οι πραγματικές απώλειες μετά από δέκα ημέρες συγκρούσεων είναι πολύ μεγαλύτερες.
Δράμα δίχως τέλος στο Χαρτούμ
Η πρωτεύουσα βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση με τους κατοίκους να εκφράζουν την απόγνωση, αλλά και την οργή τους, καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που κατηγορούν τους Δυτικούς και κυρίως τις ΗΠΑ ότι έσωσαν τους υπηκόους τους και εγκατέλειψαν τον λαό του Σουδάν.
Την ίδια στιγμή ασθενείς και γιατροί περιγράφουν την απόλυτη φρίκη στα νοσοκομεία
Το Σάββατο ο Ιμπραχίμ Μοχάμεντ είδε ότι αυτός που βρισκόταν στο διπλανό του κρεβάτι στο νοσοκομείο είχε πεθάνει. Τρεις μέρες μετά κι ενώ παρέμενε στο νοσοκομείο παρά την πνιγηρή μυρωδιά από την σήψη του νεκρού δίπλα του, αναγκάστηκε να φύγει για να γλιτώσει από τις σφαίρες.
Ο 62χρονος Μοχάμεντ Ιμπραχίμ επισκέπτεται τακτικά τον 25χρονο γιο του Ιμπραχίμ στο νοσοκομείο, όπου νοσηλεύεται για λευχαιμία. Στις 15 Απριλίου ο εφιάλτης του πήρε εντελώς άλλη τροπή.
Ο διπλανός του γιου του πέθανε, «αλλά το σώμα του έμεινε εκεί εξαιτίας των μαχών», διηγείται ο εξηντάχρονος στο AFP.
«Τα νεκροτομεία είναι γεμάτα»
Για τον γιατρό Ατίγια Αμπντάλα, γενικό γραμματέα του ιατρικού σωματείου, οι σκηνές αυτού του είδους δεν είναι πια κάτι το σπάνιο στο Σουδάν εν μέσω του χάους που επικρατεί: «πτώματα σε αποσύνθεση παραμένουν στα δωμάτια νοσοκομείων» επειδή δεν είναι δυνατό να μεταφερθούν κάπου αλλού.
«Τα νεκροτομεία είναι γεμάτα, πτώματα βρίσκονται σκόρπια στους δρόμους, ακόμη και τα νοσοκομεία στα οποία διακομίζονται οι τραυματίες μπορεί ανά πάσα στιγμή να αναγκαστούν να σταματήσουν κάθε δραστηριότητα», λέει, εξαντλημένος. Διότι παντού στην πόλη, τα διασταυρούμενα πυρά δεν κάνουν διακρίσεις ανάμεσα σε γιατρούς, ασθενείς, ούτε νοσοκομεία.
Ο Μοχάμεντ Ιμπραχίμ ήταν αναγκασμένος να κάνει μια δύσκολη επιλογή: «είτε θα έμεναν (στο νοσοκομείο) υπομένοντας τη μυρωδιά της σήψης, είτε θα έβγαιναν αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο να τους πυροβολήσουν».
Όμως αφού πέρασαν τρεις μέρες χωρίς τροφή και νερό, ούτε ηλεκτρικό ρεύμα στο νοσοκομείο, «μας είπαν να φύγουμε επειδή γίνονταν μάχες και το νοσοκομείο επλήγη από πυρά».
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) καταμέτρησε χθες, Κυριακή, «οκτώ νεκρούς και δύο τραυματίες» ανάμεσα στο υγειονομικό προσωπικό.
Συνολικά, σύμφωνα με το σωματείο ιατρών, 13 νοσοκομεία βομβαρδίστηκαν και 19 αναγκάστηκαν να κλείσουν – ελλείψει υλικού ή επειδή επιτάχθηκαν από τους πολεμιστές.
«Υποχρεωνόμαστε να διώχνουμε ασθενείς επειδή κινδυνεύουν να πυροβοληθούν και να πεθάνουν αν παραμείνουν», λέει ο γιατρός Αμπντάλα.
Ο Μοχάμεντ Ιμπραχίμ αναγκάστηκε να μεταφέρει στα χέρια τον άρρωστο γιο του “πεζή υπό τα πυρά και εν μέσω μαχών” για πέντε ώρες έως ότου φτάσουν στο σπίτι τους.
Εκεί ο γιος του μαραζώνει τώρα επειδή με σχεδόν τα τρία τέταρτα των νοσοκομείων να βρίσκονται εκτός λειτουργίας και “τα χειρουργεία να αντιμετωπίζουν πλέον μόνον επείγοντα περιστατικά”, κανένα νοσοκομείο δεν μπόρεσε να τον δεχθεί, σύμφωνα με τον γιατρό Αμπντάλα.
«Δύο γιατροί για ένα ολόκληρο νοσοκομείο»
Κι αυτό συμβαίνει διότι πλέον τα πάντα μοιράζονται με το δελτίο στα νοσοκομεία του Χαρτούμ και άλλων περιοχών που μαστίζονται από τις μάχες: «αντιμετωπίζουμε ελλείψεις ιατρικού και χειρουργικού εξοπλισμού, καυσίμου για τις γεννήτριες, ασθενοφόρων, μονάδων αίματος», σημειώνει ο γιατρός.
«Σε ορισμένα νοσοκομεία οι ίδιοι υγειονομικοί εργάζονται από τις 15 Απριλίου χωρίς κανένα ρεπό. Ορισμένα νοσηλευτικά ιδρύματα έχουν μόνον έναν χειρουργό, μερικές φορές δεν υπάρχουν παρά μόνον δύο γιατροί για ένα ολόκληρο νοσοκομείο», συνεχίζει.
Και όλες οι εκκλήσεις για ανθρωπιστική εκεχειρία ή για ασφαλείς διαδρόμους δεν έχουν οδηγήσει πουθενά μέχρι στιγμής. Οι υγειονομικοί δέχονται συχνά επιθέσεις, καταγγέλλει ο ΟΗΕ, και για τους πολεμιστές που εμπλέκονται σε μια μάχη ζωής και θανάτου, τα νοσοκομεία δεν αποτελούν πλέον καταφύγια.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι κάτοικοι προσπαθούν να διοργανωθούν για να βρουν φάρμακα για πρόσωπα της οικογένειάς τους που υποφέρουν από χρόνια νοσήματα.
Ωστόσο τα αποθέματα που υπάρχουν χαλάνε μπροστά στα μάτια όλων και η Unicef έχει ήδη ανακοινώσει ότι οι μάχες και οι διακοπές ρεύματος θα μπορούσαν να καταστρέψουν απόθεμα 40 εκατομμυρίων δολαρίων ινσουλίνης και εμβολίων στη χώρα.
Την Παρασκευή, όταν άλλη μια υπόσχεση για κατάπαυση του πυρός έπεφτε στο κενό, το σωματείο ιατρών έδινε οδηγίες στο Facebook για τον χειρισμό, την μεταφορά και τον ενταφιασμό ενός πτώματος σε αποσύνθεση.